ԱՐՄԻՆԵ ՉՈԲԱՆՅԱՆ

(0 votes)

Առողջ հենաշարժիչ համակարգը ակտիվ կյանքի  գրավականն է ցանկացած տարիքում

 Վնասվածքաբանությունը եւ օրթոպեդիան բժշկության ճյուղ է, որն ուսումնասիրում է հենաշարժական համակարգի վնասվածքների ու հիվանդությունների պատճառները, կլինիկան, այսինքն՝ մարդու մարմնի տեղային ու ընդհանուր գործընթացները եւ վիճակները, մշակում է կանխարգելման ու բուժման մեթոդներ: Հիվանդության ի հայտ գալուց հետո որքան շուտ է պացիենտը դիմում մասնագիտացված օգնության, այնքան իրականացվող բուժումն առավել արդյունավետ է դառնում: Վերջնական ախտորոշման նպատակով յուրաքանչյուր պացիենտ բազմակողմանի հետազոտվում է բժիշկ-մասնագետների բազմապրոֆիլ թիմի կողմից:

Վնասվածքաբանության եւ օրթոպեդիայի գիտական կենտրոնը համալրված է ախտորոշման եւ բուժման համար անհրաժեշտ, ժամանակակից բժշկության պահանջները բավարարող սարքավորումներով, ինչը բարձր որակավորում ու փորձ ունեցող  մասնագետներին հնարավորություն է տալիս իրականացնել նույնիսկ ամենաբարդ վիրահատական միջամտությունները: Կենտրոնում գործող ծառայություններից են կոտրվածքների եւ հենաշարժական համակարգի տարբեր հիվանդությունների կոնսերվատիվ ու վիրահատական բուժումը, հոդերի արթրոսկոպիան եւ էնդոպրոթեզավորումը, վերջույթների երկարացումն ու դեֆորմացիաների շտկումը եւ այլն: Կենտրոնն ունի ժամանակակից լաբորատորիա, վիրասրահ, ֆիզիոթերապիայի կաբինետներ…

http://bestgroup.am/ կայքի զրուցակիցն է ԵՊԲՀ ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետի վնասվածքաբանության եւ օրթոպեդիայի ամբիոնի աշխատակից, վնասվածքաբանության եւ օրթոպեդիայի գիտական կենտրոնի օրթոպեդ-վնասվածքաբան ԱՐՄԻՆԵ ՉՈԲԱՆՅԱՆԸ:

-Բժշկուհի՛, ի՞նչ գործառույթներ են իրականացվում կենտրոնում, եւ ո՞ր խնդիրների դեպքում կարող են դիմել ձեր օգնությանը:

-Մեզ կարող են դիմել ոսկրամկանային եւ հոդային համակարգի ցանկացած վնասվածքների ու հիվանդությունների ժամանակ, օրինակ, կոտրվածքների, հոդախախտերի, հետվնասվածքային բարդությունների, այդ թվում՝ օստեոմիելիտի դեպքում, օրթոպեդիկ տարբեր հիվանդությունների՝  կեցվածքի շեղումների, հոդերի հիվանդությունների, վերջույթների արատների, դեֆորմացիաների ու կարճությունների ժամանակ եւ այլն: Ի դեպ նշեմ, որ հաշմանդամություն ունեցող հիվանդները բուժում ստանում են պետության աջակցությամբ:

-Ո՞րն է կոտրվածքի եւ հոդախախտի տարբերությունը:

-Կոտրվածքը ոսկրի անատոմիական ամբողջականության խախտումն է ոսկրի ամրությունը գերազանցող ուժի ազդեցության հետեւանքով։ Կա նաեւ պաթոլոգիական կոտրվածք հասկացությունը, երբ կոտրվածքն առաջանում է աննշան ուժի ազդեցությամբ ոսկրի նախապես փոփոխված, պարոտիկ հատվածում (ոսկրերի մետաստատիկ ախտահարման, օստեոմիելիտի, օստեոպորոզի ժամանակ եւ այլն)։ Կարող է լինել բաց եւ փակ կոտրվածք: Եթե վնասվածքը բաց է, ոսկրաբեկորը՝ դուրս եկած, խորհուրդ չի տրվում հրել ոսկորը՝ մղել դեպի ներս, այլ պետք է ֆիքսել այն դիրքում, որում կա, տեղադրել ասեպտիկ վիրակապ եւ տեղափոխել հիվանդանոց: Հասարակության մեջ կարծիք կա, որ, եթե մարդը կարողանում է շարժել մատները, ապա կոտրվածք չկա, բայց դա շատ թյուր կարծիք է, կոտրվածքը բացառելու համար պարտադիր է կատարել ռենտգեն հետազոտություն: Վնասվածքների ժամանակ, որպես առաջին օգնություն, պետք է անշարժացնել վերջույթը, տեղադրել սառույց եւ տեղափոխել բժշկական կենտրոն հետազոտելու, որպեսզի հետագա բարդություններից խուսափելու համար ժամանակին կատարվի ճիշտ ախտորոշում ու բուժում:

Հոդախախտը հոդը կազմող ոսկրածայրերի միմյանց նկատմամբ տեղաշարժն է, որի ժամանակ տեղի են ունենում հոդաշապիկի եւ հոդը կայունացնող ջլակապանային ապարատի պատռվածքներ: Այս դեպքում եւս առաջին օգնությունը պետք է լինի վերջույթն անշարժացնելը, սառույց տեղադրելը, ապա մասնագիտական բուժկենտրոն տեղափոխելը: Չպետք է փորձել առանց ռենտգեն հետազոտության ուղղել հոդախախտը: Որոշ դեպքերում հոդախախտերը կարող են ուղեկցվել կոտրվածքով, եւ ուղղման փորձ կատարելիս ոսկրաբեկորները կարող են վնասել մոտակա անոթները, նյարդերը, մեծանում է ոսկրաբեկորների տեղաշարժը եւ այլն: Ամեն դեպքում, հոդախախտերի ուղղումը պետք է կատարվի մասնագիտական կենտրոններում՝ հիվանդին լիարժեք հետազոտելուց հետո:

 -Ի՞նչ կասեք սկոլիոզի մասին:

-Սկոլիոզը ողնաշարի կողմնային ծռվածություն է, որի պատճառները կարող են տարբեր լինել, եւ հիմնական ուշադրությունը պետք է կենտրոնացնել ժամանակին ախտորոշման ու բուժումը  սկսելու վրա: Սկոլիոզը լինում է բնածին (ողերի ոչ ճիշտ զարգացում, կողերի միաձուլում եւ այլն)  եւ ձեռքբերովի: Բնածին սկոլիոզի դեպքում, եթե վաղ տարիքում չի կատարվում վիրահատական միջամտություն, երեխայի զարգացման եւ աճի հետ դեֆորմացիան մեծանում է: Ձեռքբերովի սկոլիոզը կարող է լինել ռախիտի, ողերի կոտրվածքների, օստեոմիելիտի, նյարդամկանային հիվանդությունների, ուռուցքների հետեւանքով եւ այլն: Առանձին տեղ է գրավում իդիոպաթիկ սկոլիոզը, որի պատճառները վերջնական պարզված չեն, եւ կանխարգելել այն հնարավոր չէ: Վաղ ախտորոշելու համար ծնողները պետք է ուշադիր լինեն երեխայի ուսագոտիների անհամաչափությանը, կոնքի ծռվածությանը, կռացած վիճակում ողնաշարի ուղիղ գծով չլինելուն, նրա երկու կողմերում անհամաչափության առկայությանը: Կա նաեւ սկոլիոտիկ կեցվածք հասկացությունը, որի առաջացմանը նպաստում է դասերի ժամանակ ոչ ճիշտ դիրքով նստելը, ծանր պայուսակը միշտ նույն ուսին կրելը, որը հանգեցնում է ողնաշարի եւ մեջքի մկանների անհամաչափ բեռնվածության, հոգնեցնում եւ թուլացնում է դրանք։ Այսպես կոչված, կոմպենսատոր սկոլիոզը կարող է առաջանալ հիվանդի մեկ ոտքի կարճությունից։

Ամեն դեպքում կարեւորը վաղ ախտորոշելն է, որպեսզի բուժական միջոցների շնորհիվ թույլ չտան դեֆորմացիան ավելի խորանա, եւ առկա դեֆորմացիան շտկվի: Ձեռքբերովի սկոլիոզների դեպքում բուժումը կոնսերվատիվ է՝ հիմնական հիվանդության բուժում, որի պատճառով այն առաջացել է, սեղմիրանի (կորսետի) կրում, բուժական ֆիզկուլտուրա եւ մերսումներ, լող, ֆիզիոթերապիա: Կորսետները կրում են ամբողջ օրը, այդ թվում՝ գիշերը, եւ հանում են միայն բուժական ֆիզկուլտուրայի (օրական 3-4 անգամ) եւ այլ բուժական միջոցառումների ժամանակ, մինչեւ ոսկրային աճի կանգը՝ 16-18 տարեկան հասակը (որոշվում է ռենտգենաբանորեն): Իհարկե, աճը կանգնելուց հետո հիվանդության որոշ, բայց ոչ կտրուկ զարգացում կարող է լինել, ինչի պատճառով սեղմիրանը հանելուց հետո շարունակվում են բուժական ֆիզկուլտուրան, լողը եւ այլն, որպեսզի զարգացած մկանները կարողանան ճիշտ դիրքում պահել ողնաշարը: Երկարատեւ բարձիթողի սկոլիոզի դեպքում կարող է պահանջվել վիրահատական միջամտություն։ Քայլելու եւ նստելու ժամանակ ճիշտ կեցվածք ձեւավորելով՝ կարելի է կանխարգելել ողնաշարի դիրքային ծռումները:

-Ի՞նչ է կիֆոզը:
-Առաջին հերթին պետք է ասել, որ նորմայում ողնաշարը կրծքային հատվածում ունի դեպի հետ կորություն մինչեւ 35 աստիճան անկյամբ, որը կոչվում է ֆիզիոլոգիական կիֆոզ: Երբ կիֆոզի անկյունը գերազանցում է նորման, առաջանում է ախտաբանական վիճակ՝ կեցվածքի շեղում:  Ինչպես սկոլիոզը, այնպես էլ ախտաբանական կիֆոզը կարող է լինել բնածին՝ ողերի միաձուլման եւ կիսաողերի առկայության հետեւանքով եւ ձեռքբերովի՝ տարբեր հիվանդությունների ու կոտրվածքների պատճառով առաջացած: Բնածին կիֆոզների բուժումը վիրահատական է, կատարվում է մանկական տարիքում: Ձեռքբերովի կիֆոզների մեջ առանձնահատուկ տեղ է գրավում օստեոխոնդրոպաթիկ կիֆոզը, այսպես կոչված, Շոերման-Մաուի հիվանդությունը, որը սկսվում է 12-17 տարեկան հասակում: Օստեոխոնդրոպաթիկ կիֆոզի բուժումը ներառում է ողնաշարի բեռնաթափումը օրթոպեդիկ սարքավորումների՝ ռեկլինատորների միջոցով, բուժական ֆիզկուլտուրա եւ մերսում, ֆիզիոթերապիա, լող: Արդեն ձեւավորված ծանր դեֆորմացիաների ժամանակ բուժումը վիրահատական է: Կիֆոզ կարող է զարգանալ նաեւ տարիքի հետ տարբեր պատճառներով ողնաշարում զարգացած օստեոպորոզի հետեւանքով, երբ ողի մարմնում միկրոկոտրվածքների հետեւանքով առաջանում է սեպաձեւ դեֆորմացիա: Կեցվածքի խիստ արտահայտված դեֆորմացիաները ոչ միայն պատճառ են դառնում ողնաշարի ցավերի, այլեւ կարող են բերել նաեւ շնչառության ու սրտի աշխատանքի խանգարումների:

-Խոսենք Բեխտերեւի հիվանդության մասին:

-Բեխտերեւի հիվանդությունը կամ անկիլոզացնող սպոնդիլոարթրիտը քրոնիկական, բորբոքային համակարգային հիվանդություն է, որի ժամանակ ախտահարվում են ողնաշարը եւ խոշոր հոդերը՝ զստասրբանային, կոնքազդրային եւ ծնկան։ Հիվանդության պատճառը հայտնի չէ, համարվում է ժառանգականորեն նախատրամադրվածություն ունեցող հիվանդություն։ Սկսվում է 18-40 տարեկան հասակում եւ դանդաղ պրոգրեսիվում: Առաջին ախտանիշները ողնաշարի ցավերն են, շարժումների դժվարացումը, զստասրբանային հոդերի նեղացումը կամ անկիլոզը՝ սակրոիլեիտը: Հետագայում զարգանում է ֆիքսված կիֆոզ ողերի միաձուլումով, խոշոր հոդերի, օրինակ, կոնքազդրային, անկիլոզացնող արթրոզ: Հիվանդն ընդունում է, այսպես կոչված, «մուրացկանի դիրք»: Կախված հիվանդության փուլից, բուժումը տարբեր է: Սկզբնական շրջանում ցավազրկող հակաբորբոքային դեղորայքի նշանակումն է եւ ողնաշարի, խոշոր հոդերի արատավոր դիրքում անկիլոզացման կանխարգելումը: Անկիլոզի դեպքում ցավեր սովորաբար չեն լինում, սակայն տուժում է ֆունկցիան, եւ բուժումը հոդերի էնդոպրոթեզավորումն է:

-Ո՞ր տարիքից պետք է ուշադրություն դարձնել հենաշարժական համակարգի ձեւավորմանը՝ կեցվածքին:

-Երեխայի ծնված օրվանից սկսած՝ պետք է ուշադրություն դարձնել նրա կեցվածքի ձեւավորմանը. ժամանակին նստեցնել, կանգնեցնել, որպեսզի երեխայի մոտ ողնաշարի ֆիզիոլոգիական կորությունները ճիշտ զարգանան: Հետեւել, որ դասապատրաստման ժամանակ երեխան նստի ճիշտ դիրքով, դպրոցական ուսապարկը լինի հարմար եւ ոչ ծանր: Եվ պետք է ուշադրություն դարձնել այն հիվանդություններին, որոնք կարող են հանգեցնել կեցվածքի շեղումների: Վաղաժամ սկսել բնածին հիվանդությունների բուժումը՝ ազդրի բնածին հոդախախտի, բնածին կիֆոզի ու սկոլիոզի, ծուռվզության եւ այլն: Ռախիտի եւ ռախիտանման հիվանդությունների վաղ ախտորոշումն ու բուժումը եւս կանխարգելում է հենաշարժիչ համակարգի դեֆորմացիաների զարգացումը: Ցանկացած առողջական խնդրի դեպքում պետք է շուտ դիմել բժշկի:

-Ի՞նչ է օստեոարթրոզը:

-Դեֆորմացնող օստեոարթրոզը հոդերի դեգեներատիվ, դիստրոֆիկ հիվանդություն է, որը սկսվում է հոդաճառից, ապա պրոցեսի մեջ ընդգրկվում են ենթաաճառային ոսկրը, հոդաշապիկը, հարհոդային կապաններ: Դանդաղ ընթացքով պրոգրեսիվող հիվանդություն է, որի ժամանակ փափկում եւ հյուծվում է աճառը, մաշվում ու դառնում խորդուբորդ, ապա առաջանում են ենթաաճառային ոսկրի կառուցվածքային փոփոխություններ, դեֆորմացիա, հոդի եզրերում՝ ոսկրային գերաճեր՝ օստեոֆիտներ, հաստանում եւ կնճռոտվում է հոդաշապիկը: Օստեոֆիտների պատճառով ժողովուրդն այս հիվանդությանն անվանում է հոդերի աղերի կուտակում, սակայն իրականում աղերի կուտակում տեղի չի ունենում, եւ այն սննդակարգի հետ կապ չունի: Ըստ պատճառների, տարբերում են առաջնային դեֆորմացնող օստեոարթրոզ, որի պատճառները վերջնական պարզված չեն, եւ այն կապվում է աճառի ֆունկցիոնալ հնարավորությունները գերազանցող ծանրաբեռնումների հետ: Եվ երկրորդային դեֆորմացնող օստեոարթրոզ, որն առաջանում է հոդերի տարբեր հիվանդությունների ու վնասվածքների հետեւանքով՝ ոեւմատոիդ արթրիտի, հոդերի ինֆեկցիոն բորբոքումների, հոդը կազմող ոսկրերի կոտրվածքների եւ այլն: Հիվանդների կլինիկան կախված է արթրոզի փուլից: Սկզբնական ախտանիշներից են հոդերի ոչ կայուն ցավերը, որոնք առաջանում են հոդը ծանրաբեռնելուց եւ անցնում հանգստից հետո, ինչպես նաեւ առավոտյան ժամերին հոդերի կաշկանդվածությունը, որը քայլելիս անհետանում է: Ավելի ուշ հոդերում ցավերը եւ շարժումների սահմանափակումը դառնում են կայուն բնույթի, հոդերում ի հայտ են գալիս խրթոցներ: Հիվանդության վերջին փուլում կարող է առաջանալ հոդի անկիլոզ: Արթրոզի սկզբնական շրջանում բուժումը կոնսերվատիվ է, նշանակվում են հակաբորբոքային-ցավազրկող դեղորայք, խոնդրոպրոտեկտորներ՝ աճառի դեգեներացիան կանխարգելելու եւ վերականգնելու համար, հիմնական հիվանդությունների բուժում, որոնք դեֆորմացնող օստեոարթրոզի առաջացման պատճառ են հանդիսացել: Իրականացնում են ֆիզիոթերապեւտիկ միջոցառումներ, բուժական ֆիզկուլտուրա: Ավելի ուշ շրջաններում ցուցված է վիրահատական բուժում՝  հոդերի արթրոսկոպիա, շտկող ոսկրահատումներ, հոդերի էնդոպրոթեզավորումներ:

-Որպես վերջաբան ի՞նչ կմաղթեք մեր ընթերցողներին:

-Թող հասարակությունը տեղեկացված լինի, որ մեր երկրում բուժվելու շատ մեծ հնարավորություններ կան: Ուստի պետք է բոլոր տեսակի հիվանդությունների դեպքում դիմել բժշկի եւ չզբաղվել ինքնաբուժությամբ, քանզի վաղ ախտորոշման եւ ճիշտ ժամանակին սկսած բուժման դեպքում ստանում ենք ավելի լավ արդյունքներ: Առողջ հենաշարժիչ համակարգը ակտիվ կյանքի գրավականն է ցանկացած տարիքում:

 Սիրե՛ք ինքներդ ձեզ եւ եղե՛ք առողջ:

Բաժանորդագրում

Բաժանորդագրվեք եւ տեղեկացեք վերջին նորություններին

Հետադարձ կապ

  • Երեւան, Հայաստան
  • Գրեք մեզ
  • Այս էլ-փոստի հասցեն ծածկագրված է թափոնափոստի բոթերից։ Այն տեսնելու համար անհրաժեշտ է միացնել JavaScript։
  • +374 (96) 329135
  • +374 (77) 029091

Գտեք մեզ

Թեգեր