ԵՂԵ՛Ք ԱՌՈՂՋ, ՀԱՐԳԵ՛Ք ՁԵՐ ՕՐԳԱՆԻԶՄԸ
Ամբողջ աշխարհում օնկոլոգիական հիվանդությունների մեջ կրծքագեղձի ուռուցքային չարորակ գոյացությունները գրավում են առաջին տեղը, և մեր հանրապետությունն էլ չի առանձնանում դրանում։ Իր սեփական առողջության մասին հոգ տանող յուրաքանչյուր կին պետք է ծանոթ լինի կրծքագեղձի ինքնազննման տարրական կանոններին: Չպետք է մոռանալ, որ մի քանի հիվանդություններ ակնհայտորեն իրենց դրոշմն են թողնում կնոջ արտաքին տեսքի և կանացիության վրա։ Մասնագիտական լուրջ ավանդույթներ ունեցող Մոր և մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոնի մասնագետների աշխատանքի սկզբունքն է հասնել առավելագույն արդյունքների իրենց նվիրական գործում, օգնել նույնիսկ վատթարագույն վիճակում գտնվող պացիենտին, ով իր առողջությունն ու կյանքը վստահում է իրենց:
Մեր զրուցակիցը վերոնշյալ գիտահետազոտական կենտրոնի բժիշկ-մամոգրաֆիստ ԱՆԻ ԱՀԱՐՈՆՅԱՆՆ է: Առհասարակ, տարածված ձևաչափ է բժշկի հետ հարցազրույցը, որի ընթացքում բացահայտվում են ինչպես նրա մասնագիտական իմացությունն ու կատարած աշխատանքը, այնպես էլ` բժշկի կոչման հմայքի գաղտնիքը:
-Տիկի՛ն Ահարոնյան, ի՞նչ ախտորոշիչ մեթոդներ են կիրառվում ձեր բաժանմունքում:
-Կրծքագեղձի հետազոտությունն ամբողջ աշխարհում կատարվում է հիմնականում երկու մեթոդով` ռենտգեն և ՈՒՁ մամոգրաֆիա: Իհարկե, կան նաև այլ մեթոդներ, որոնք կիրառական են, օրինակ, МRI հետազոտությունը, որն իրականում սկրինինգային չէ, այլ զուտ ցուցումներով է իրականացվում: Բայց հիմնականում վերոնշյալ երկու մեթոդներն են արդիական: Կցանկանայի նշել, որ մինչև 35 տարեկան կանանց մոտ կատարվում է միայն ՈՒՁ մամոգրաֆիա, որովհետև մինչ այդ տարիքը գերակշռում է գեղձային հյուսվածքը, ինչն էլ բավականին նվազեցնում է ինֆորմացիան ռենտգեն մամոգրամաների վրա: 35-40 տարեկան կանանց մոտ կատարվում է մեկանգամյա բազային մամոգրաֆիա, որից հետո` երկու տարին մեկ, դա իրականացվում է 40-50 տարեկան կանանց և տարին մեկ անգամ` արդեն պարտադիր 50 տարեկանից բարձր կանանց մոտ: Բայց պետք է նշել, որ լինում են բացառություններ, եթե ՈՒՁ մամոգրաֆիայից հետո կան կասկածելի ցուցումներ, անկախ տարիքային շեմից, կատարվում է նաև ռենտգեն մամոգրաֆիկ հետազոտություն:
-Բժշկուհի՛, կրծքագեղձի ի՞նչ հիվանդությունների դեպքում են ավելի շատ Ձեզ դիմում, և հիմնականում ի՞նչ ախտանշաններով են դրանք արտահայտվում:
- Հիմնականում դիմում են ցավերի և շոշափվող պնդացումների կամ գոյացությունների դեպքում: Ցավերը և պնդացումները հաճախ պայմանավորված են լինում մաստոպաթիաների առկայությամբ, իսկ գոյացությունների հայտնաբերման ժամանակ հիմնականում ախտորոշվում են և՛ չարորակ, և՛ բարորակ գոյացություններ:
-Բժշկուհի՛, հիմնականում որո՞նք են կրծքագեղձի հիվանդության առաջացման պատճառները:
-Մաստոպաթիաների առաջացման հիմնական պատճառները կնոջ օրգանիզմում կատարվող հորմոնալ փոփոխություններն են, որոնք ավելի հաճախ կապված են լինում գինեկոլոգիական հիվանդությունների և վահանաձև գեղձի փոփոխությունների հետ: Բայց, հորմոնալ խնդիրների ի հայտ գալուց բացի, կրծքագեղձի վրա միաժամանակ կարող են ազդել նաև այլ գործոններ, օրինակ, ժառանգականության նախատրամադրվածությունը և տրավմաները:
-Իսկ ի՞նչ կանխարգելիչ միջոցներ կառաջարկեք հետագայում կրծքագեղձի հիվանդությունների բարդություններից խուսափելու համար:
-Իրականում կանխարգելիչ բուժում հասկացողություն գոյություն չունի: Կանխարգելիչ միակ մեթոդը պարբերաբար հետազոտությունների իրականացումն է` անկախ տարիքային շեմի, ստեղծված իրավիճակի և ըստ ցուցումների, որն էլ իր հերթին մեզ թույլ է տալիս հիվանդությունը վաղ հայտնաբերել ու, անհրաժեշտության դեպքում, վիրահատական միջամտություն կատարել:
-Որպես վերջաբան ի՞նչ կմաղթեք մեր հայ կանանց:
-Կցանկանայի, որ կանայք բավականին հոգատար լինեին իրենց առողջության նկատմամբ, միշտ ուշադրություն դարձնեին կրծքագեղձի արտաքին տեսքին, սիմետրիկությանը, մաշկի գույնին, մանրազնին ուսումնասիրեին` ներհրվածության հատվածներ կա՞ն արդյոք, թե ոչ: Իսկ ամենակարևոր և բավականին տարրական գործողությունը ճիշտ շոշափելն է, ինչը բավականին հեշտացնում է մեր աշխատանքն այն առումով, որ կինը ճիշտ է տարանջատում նորմալ հյուսվածքը որևէ պաթոլոգիկ գոյացությունից: Խորհուրդ կտամ նույնիսկ ինչ-որ չնչին գանգատի կամ շոշափելիս ինչ-որ գոյացություն հայտնաբերելու դեպքում երբևիցե խուճապի չմատնվել և անպայման դիմել բժշկի: Շատ հաճախ կանայք չեն հետազոտվում այն պատճառով, որ նրանց մոտ գերակշռում է վախի զգացումը, այսինքն` վախենում են հետազոտվելուց հետո վատ ախտորոշում լսելուց: Այդ իսկ պատճառով նրանք ուշացնում են իրենց այցելությունը բժշկին, դիմում են արդեն բարձիթողի վիճակում, որն էլ իր հերթին հետագայում բերում է բարդացած իրավիճակների:
Քանի որ այս հետազոտությունը համարվում է սկրինինգային, կրծքագեղձի հետազոտություն պետք է անցնեն բոլորը, նույնիսկ այն կանայք, ովքեր երբևիցե գանգատներ չեն ունեցել և չունեն: Պետք է հուրախություն մեզ նշեմ, որ այսօր շատ ավելի բարձր է դիմելիության կուլտուրան, քան սրանից 10 տարի առաջ էր: Մեր կանայք բավականին գրագետ են դարձել այդ առումով, բավականին տեղեկացված հիվանդություններից: Սիրելի կանայք, եղե՛ք առողջ, հարգե՛ք ձեր օրգանիզմը, ձեր կյանքը թանկ է ձեր և ձեր ընտանիքի համար...