Պետք է բացարձակ անվճար լինի COVID-19-ի հետ կապված ցանկացած հետազոտություն
Հիվանդի ակնկալիքը ստանդարտ է. բժիշկը լինի իրավասու, փորձառու մասնագետ, զգայուն, հոգատար եւ ուշադիր իր անձի հանդեպ: Հայտնի բան է`առանց հոգին բուժելու դժվար է մարմինը բուժել: Ցանկացած գրագետ բժիշկ գիտի դա, նաեւ գիտակցում է, թե հիվանդի մոտ վստահություն առաջացնելու համար ինչքան կարեւոր նշանակություն ունի անհատական վերաբերմունքը: Քանի որ հիվանդների ճնշող մեծամասնությունը տեղյակ չէ բժշկական նրբություններին եւ չի կարող նկատել բժշկի փորձառության աստիճանը, ուստի այդ մասին սովորաբար գալիս են եզրահանգման` հաշվի առնելով բուժհաստատության հեղինակությունը, ավելի հաճախ`բժշկի մասին տեղեկություններ հավաքելով:
http://bestgroup.am/ կաjքի զրուցակիցն է բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՌԴ ԳԱ արտասահմանյան անդամ, վիրաբույժ (ընդհանուր), Երեւանի պետական բժշկական համալսարանի վիրաբուժության ամբիոնի վարիչ, Հերացի թիվ 1 հիվանդանոցային համալիրի վիրաբուժության բաժանմունքի վարիչ ՄՈՒՇԵՂ ՄԻՐԻՋԱՆՅԱՆԸ: Լինել բժիշկ՝ նշանակում է աշխատել անձնվեր, լինել նախաձեռնող, խոհեմ, պատասխանատու ե՛ւ արածների, ե՛ւ չարածների համար:Իսկական բժշկի համար իր մասնագիտությունը, առաջին հերթին, առաքելություն է: Պարոն Միրիջանյանի համար բժիշկ լինելը նշանակում է ստանձնել շատ մեծ պատասխանատվություն, սիրել մարդկանց, ամեն հիվանդի մոտենալ յուրովի ու պատրաստ լինել սեփական ուժերի գերլարման հաշվին անել առավելագույնը։ Եվ հենց այդ հատկանիշների համար էլ մեր զրուցակիցը վայելում է ինչպես հիվանդների, այնպես էլ ընդհանրապես հանրության սերն ու վստահությունը:
-Ի՞նչ հետք թողեցին առողջապահական համակարգի վրա 44-օրյա պատերազմը եւ COVID-19-ը: :
-Մեծ ցավով պիտի ասեմ, որ այսօր մեր առողջապահական համակարգը բարձիթողի վիճակում է: Կորոնովիրուսից այսքան մահ չպետք է լիներ. մենք փոքր երկիր ենք եւ կարող էինք արագ տեմպերով պայքար տանել այդ չարիքի դեմ: Բազմաթիվ բացթողումներ են եղել նաեւ 44-օրյա պատերազմի ժամանակ, բայց պաշտոնապես պիտի ասեմ, որ սպիտակ խալաթավոր զինվորներն արեցին ամենահնարավորն ու նույնիսկ անհնարինը մարտի դաշտում: Որ COVID-19-ը ծանր հիվանդություն է, բոլորս էլ դա ավելի սուր զգացինք մեր հարազատների կորստից հետո, եւ, ամեն դեպքում, պատվաստվելը պարտադիր է, որպեսզի խուսափենք հիվանդության ծանր ու անդառնալի ելքերից: Արտերկրում շատ են գովազդում պարտադիր պատվաստումը, իսկ մեզ մոտ պատշաճ մակարդակով գովազդ չի արվում: Մի բան էլ եմ ուզում անպայման նշել: Այսօր կենտրոնացել են միայն COVID-ի վրա, բայց թող Ձեզ չթվա, թե այլ հիվանդություններից մահվան ելքերը դրա համեմատ քիչ են: Սակայն գոնե այդ ուղղությամբ էլ լիարժեք բուժօգնություն չի կազմակերպվում: Այդ նպատակով պետք է առաջնային օղակին տրվեն եվրոպական ուղեցույցներ, որպեսզի համապատասխան հերթականությամբ իրականացվի առաջնային բարձրորակ բուժօգնությունը: Պետք է բացարձակ անվճար լինի COVID-19-ի հետ կապված ցանկացած հետազոտություն:
-Ո՞րն է կյանքի բարդությունները հաղթահարելու Ձեր հաջողության բանաձեւը:
-Երբեք չվհատվել: Արդեն պատկառելի տարիքի եմ (65 տարեկան) ու, երեւի թե, այդ տարիքի բոլոր մարդկանց նման պիտի դժգոհեի, բայց ես լավատես եմ, ձգտում եմ առավելագույնին հասնել: Եվ ընդհանրապես յուրաքանչյուրս պետք է զգոն լինենք, որպեսզի կարողանանք հաղթահարել մեր երկրի համար անչափ ծանր այս շրջանը:
- Ի՞նչ կասեք բժիշկ-պացիենտ հարաբերության մասին:
-Հիվանդի վստահությունը բժիշկը պետք է նվաճի թե՛ իր պրոֆեսիոնալիզմով, թե՛ շփվելու կարողությամբ, եւ, եթե պացիենտի ու բժշկի միջեւ ստեղծվում է լուրջ համագործակցություն, կապ, աստիճանաբար տրվում են գրեթե բոլոր խնդիրների լուծումները: Բժիշկն իր պացիենտին օգտակար է լինում ոչ միայն բուժական գործով, այլեւ հոգեբանական շփմամբ, հետեւաբար, յուրաքանչյուր բժիշկ պետք է տիրապետի փսիխոթերապիայի մեթոդներին: Այդ դեպքում ստեղծվում է մի վիճակ, որն արտասահմանյան գրականության մեջ կոչվում է «կոմպլայնս»՝ պացիենտի ու բժշկի միջեւ համաձայնություն եւ համագործակցություն՝ ուղղված հիվանդության պատճառած հոգսերի, տառապանքների, համբերությունը փորձության ենթարկող երեւույթների հաղթահարմանը:
-Բժի՛շկ, իսկ հաճա՞խ են Ձեր կյանքում հիասթափություններ եղել:
-1973 թվականից առողջապահական համակարգում եմ եւ նույնիսկ մեկ վայրկյան չեմ երկմտել մասնագիտության ընտրության հարցում, չեմ հիասթափվել իմ մասնագիտությունից: Ու, եթե այս տարիքում կրկին ինձ հնարավորություն ընձեռվեր ընտրել նեղ մասնագիտացում, միանշանակ կընտրեի վիրաբուժության ոլորտը: Իհարկե, եղել են նաեւ մահացու ելքով դեպքեր… Երբեմն պարզապես հիասթափվում ես զուտ մարդկային վատ վերաբերմունքից, դրանց դրսեւորումներից: Ես իմ վարքով, բարքով, ուղնուծուծով, ամեն ինչով վիրաբույժ եմ, եւ միանշանակ իմ բախտը բերել է այն առումով, որ ունեցել եմ հիանալի ծնողներ, ծնվել եւ մեծացել եմ հիանալի շրջապատում, թե՛ դպրոցում, թե՛ ինստիտուտում ունեցել եմ հիանալի ուսուցիչներ, որոնք ունեն իրենց մեծ ներդրումը իմ՝ բժիշկ դառնալու, նաեւ որպես մարդ կայացման մեջ:
-Որո՞նք են, ըստ Ձեզ, առողջապահության առաջնային խնդիրներն այսօր:
-Այդ գերխնդիրը գալիս է դեռ լենինյան շրջանից եւ արդիական է նաեւ այսօր՝ մեր հասարակության առողջ լինելը: Ես զարմանում եմ, երբ այսօր ասում են, որ հիվանդանոցներում COVID-ով հիվանդների համար տեղ չունեն: Մարդու կյանքը դարձել է զրո, ոչինչ, բայց չէ՞ որ ամեն մահը մի օջախի դժբախտություն է, ծխի մարում... Առողջապահական համակարգում կարծես թե շատացել են սառնասիրտ, ես կասեի՝ քարսիրտ մարդիկ, բժիշկների զգալի մասը դարձել է անուշադիր, սեւեռվել, կենտրոնացել է միայն դրամականի վրա: Բայց մենք պետք է պայքարենք, որպեսզի մահեր չունենանք, պետք է իրենց կատարած աշխատանքի դիմաց այսօր բժիշկները գնահատվեն ըստ արժանվույն, աշխատանքի գալիս չպետք է մտածեն ֆինանսի մասին, պետք է միմիայն կենտրոնանան իրենց աշխատանքի վրա: Երկրի ղեկավարությունը պետք է առաջնահերթ մտածի բնակչության սոցիալական վիճակի, առողջապահական եւ կրթական համակարգերի բարելավման մասին: Միայն դրանից հետո մեր երկիրը կբարգավաճի, կծաղկի:
-Ձեր մաղթանքը մեր հասարակությանը:
-Կմաղթեմ, իհարկե, քաջառողջություն, կցանկանամ, որ դիմելիության մակարդակը, կուլտուրան բարձրանան մեր երկրում, քանի որ բժշկությունը շատ արդյունավետ կարողանում է բուժել եւ պայքարել հիվանդությունների դեմ միայն այն դեպքերում, երբ դրանք վաղ փուլերում են ախտորոշվում: Խորհուրդ կտամ, կանխարգելիչ նկատառումներից ելնելով, տարեկան գոնե մեկ անգամ դիմել իրենց բժշկին: