Բժշկի մի խոսքը կարող է ճակատագրական լինել

Ապացուցված է, որ ճառագայթաբանության արդի զարգացվածության աստիճանը նկատելիորեն իջեցրել է մարդկային մահացության տոկոսը, քանի որ հիվանդությունը հնարավոր է լինում ախտորոշել վաղ շրջանում: Հետազոտությունները թույլ են տալիս արագ եւ ճշգրիտ ախտորոշել պացիենտին եւ ժամանակին սկսել բուժման ընթացքը։ Բժշկագիտության ոլորտում այս ուղղությունը համարվում է երիտասարդ, բայց ուրախացնում է այն հանգամանքը, որ երիտասարդ բժիշկները բավականին արագ են տիրապետում այս մասնագիտության նրբություններին: Արդի բժշկության ու հատկապես ճառագայթաբանության ոլորտում գրանցված ձեռքբերումների մասին զրուցեց «Աստղիկ» բժշկական կենտրոնի ախտորոշիչ բաժանմունքի բժիշկ-սոնոգրաֆիստի հետ: Երիտասարդ բժշկուհին անչափ ուշադիր, հոգատար է հիվանդների նկատմամբ, հանգիստ է ընդունում հաջողությունները, բարեհամբույր է, սկզբունքային, ունի մասնագիտական գերազանց գիտելիքներ եւ արժանի է բժիշկ կոչվելու պատվին:

-Բժշկուհի՛, խոսենք Ձեր մասնագիտական ուղու մասին:

-Անկեղծ ասած, ինձ այլ մասնագիտության մեջ չէի պատերացնում եւ, դպրոցական տարիներից սկսած, մանկաբարձ-գինեկոլոգ դառնալու հստակ որոշում էի կայացրել: Ու  դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվեցի պետական բժշկական համալսարան՝ ինձ համար իդեալ ունենալով իմ կնքահորը` Գեորգի Գրիգորիի Օկոեւին: Ընդհանուր բժշկական ֆակուլտետը ավարտելուց հետո ընտրեցի հենց մանկաբարձություն եւ գինեկոլոգիա մասնագիտացումը, չորս տարի օրդինատուրայում ուսանելով՝ հասկացա, որ ավելի լավ կլինի, եթե ուլտրաձայնային հետազոտությունն էլ ուսումնասիրեմ, որպեսզի ավելի լիարժեք կատարեմ ախտորոշումը, ճշգրիտ հասկանամ, թե որ պացիենտին ինչպիսի մոտեցում, բուժում է անհրաժեշտ: Վերապատրաստվեցի ընդհանուր ուլտրաձայնային հետազոտության ոլորտում, որից հետո արդեն նեղ մասնագիտացա մանկաբարձության եւ գինեկոլոգիայի մեջ հենց սոնոգրաֆիայի գծով: Իմ ուսուցիչ համարում եմ Գայանե Մուսայելյանին, ով իմ մեջ սերմանեց մեծ սեր դեպի այս մասնագիտությունը: Ես հետո, այսպես ասած, հրաժարվեցի գինեկոլոգի մասնագիտությունից եւ խորացա սոնոգրաֆիայի մեջ, քանի որ ցանկությունս մեկն էր՝ աշխատել արդեն միայն սոնոգրաֆիստ: Արտերկրում բավականին շատ վերապատրաստումներ անցա, որոնց ընդհանրապես սկիզբ ու վերջ չկա, քանի որ միշտ պետք է շոշափենք, զգանք բժշկության զարկերակը, չպետք է դոփենք տեղում: Բժշկությունը պահանջում է անընդհատ կատարելագործում, նոր շունչ… Եվ սկսեցի աշխատել սոնոգրաֆիստ մանկաբարձության եւ գինեկոլոգիայի ոլորտում ու արդեն քանի տարի «Աստղիկ» բժշկական կենտրոնում եմ:

-Որպես ախտորոշման մեթոդ սոնոգրաֆիան ի՞նչ է իրենից ներկայացնում:

-Սոնոգրաֆիան մանկաբարձության եւ գինեկոլոգիայի մեջ առաջին ու կարեւորագույն օղակն է, քանի որ արդի բժշկությունն առանց ճշգրիտ ախտորոշման գրեթե անհնար է պատկերացնել: Այն անցավ, անվնաս, առանց ճառագայթման հետազոտության մեթոդ է, հակացուցումներ չունի, տարիքային շեմ գոյություն չունի, պացիենտը կարող է դեմել, հետազոտվել բժշկի ցուցումով կամ կանխարգելիչ նպատակներով: Առանց սոնոգրաֆիկ հետազոտության ոչ մի բժիշկ չի կարող իրականացնել իր բուժական քայլերը: Հղիները, օրինակ, ամբողջ հղիության ընթացքում հսկվում են սոնոգրաֆիկ հետազոտության միջոցով, քանի որ այդպիսով հայտնաբերվում են թե՛ արատները, թե՛ չզարգացող հղիությունները, ընդհանրապես՝ չբերության հետ կապված  բոլոր խնդիրները: Մի խոսքով, կանանց առողջության, գինեկոլոգիայի հարցերում թիվ մեկ հետազոտությունը սոնոգրաֆիան է, որի համար հատուկ նախապատրաստական աշխատանքներ պետք չեն: Եթե պացիենտն արդեն ապրում է սեռական կյանքով, պարտադիր պետք է անցնի ներհեշտոցային սոնոգրաֆիա, եւ սխալ է այն կարծիքը, որ հետազոտման ժամանակ միզապարկը պետք է պարտադիր լիքը լինի, հակառակը, աղինեըը եւ միզապարկը պետք է դատարկ լինեն: Հղիության դեպքում առաջին 12 շաբաթվա ընթացքում ցուցված է ներհեշտոցային սոնոգրաֆիան, եւ իրականությանը չի համապատասխանում այն թյուր կարծիքը, թե այն կարող է վիժման կամ արնահոսության պատճառ դառնալ, վնասել պտուղը:  

-Ո՞րն է Ձեր հաջողության գրավականը:

-Առաջնահերթ ամեն ինչը անում եմ մեծ սիրով ու նվիրումով, քանի որ ստիպողաբար կատարված ցանկացած աշխատանք չի կարող հաջողություն բերել, դրական արդյունք ապահովել:  

-Կանխարգելիչ նպատակներով ե՞րբ պետք է դիմել սոնոգրաֆիական հետազոտության:

-Եթե չկա որեւէ առողջական խնդիր, հետագա հնարավոր բարդություներից ու խնդիրներից խուսափելու համար կանխարգելիչ նպատակներով գոնե տարին մեկ անգամ պետք է անցնել սոնոգրաֆիկ հետազոտություն: Բայց, ցավոք, Հայաստանում այդ առումով հիմնականում բարձիթողի վիճակ է, եւ մեզ մոտ գալիս են արդեն գանգատներով կամ բժշկի ուղղորդմամբ: Մեր մտածելակերպում դեռ բացակայում է այն մակարդակը, որ պարզապես գնան հետազոտման, եւ նման դեպքերը շատ հազվադեպ են: Նրանք մտածում են այսպես. «Քանի դեռ գանգատ չկա, չարժե դիմել մասնագետի»: Կամ էլ վախենում են, որ իրենց մոտ կարող է ինչ-որ հիվանդություն հայտնաբերվել: Ընդ որում, նման մտածելակերպը գործում է ոչ միայն հղիության, գինեկոլոգիական հնարավոր խնդիրների հայտնաբերման ու կանխարգելման դեպքում, այլ ընդհանրապես: Եթե նախապես մեզ չեն զգուշացնում, մենք պացիենտին տեղեկացնում ենք իր մոտ առկա ցանկացած խնդրի մասին, իսկ հետագա քայլերն արդեն անում է գինեկոլոգը:

-Ձեր կարծիքով բժիշկը գնահատվա՞ծ է:

-Դա, կարծում եմ, արդեն անձի խնդիր է, կախված է աշխատանքային միջավայրից նաեւ, իրեն շրջապատող մարդկանցից: Ամեն դեպքում, թող ամպագոռգոռ չհնչի, ես ինձ կարող եմ համարել գնահատված: Ընդհանրապես բժիշկը պետք է միշտ ճիշտ տեղում լինի, բարձր արժեքներ դավանի: Քանի որ այսօր հատկապես լրատվամիջոցներում բավականին շատ են բժիշկներին ուղղված անհիմն մեղադրանքները, պացիենտներն էլ երբեմն արդեն մեր նկատմամբ վատ տրամադրված են այցելում:

-Կարո՞ղ եք վերհիշել Ձեր առաջին պացիենտին:

-Առաջին պացիենտին այս պահին չեմ կարող հիշել, քանի որ ուսումնական տարիների, վերապատրաստումների ընթացքում ակտիվ պրակտիկ գործունեությամբ եմ զբաղվել, շատ պացիենտների հետ եմ գործ ունեցել, հետազոտել: Ընդհանրապես շատ դժվար, անչափ պատասխանատու է սկիզբը, այն պահը, երբ արդեն մենակ ես մնում պացիենտի հետ, բայց դա հաղթահարելի է, եթե սիրում ես մասնագիտությունդ: Եվ ես մասնագիտության ընտրության համար երբեք չեմ փոշմանել, քանի որ այն շատ եմ սիրում:

-Որպես վերջաբան Ձեր խորհուրդը մեր հասարակությանը:  

-Խորհուրդ եմ տալիս տարվա մեջ գոնե մեկ անգամ դիմել բժշկի, հետազոտվել, որպեսզի հիվանդությունները  վաղաժամ հայտնաբերվեն, ու նրանց բուժումն էլ ավելի հեշտ լինի: Ընդ որում, պետք է կատարվի ընդհանուր ստանդարտ փաթեթ հետազոտություն: Խորհուրդ կտամ ապրել խաղաղ, սիրել մեզ եւ շրջակա միջավայրը, միմյանց նկատմամբ թշնամանքը նվազեցնել, ամեն հարցում լավատես լինել: Կցանկանամ, որ հայ կանայք առավել ուշադիր լինեն իրենց առողջության նկատմամբ ու թեկուզ աննշան գանգատի դեպքում անհապաղ դիմեն բժշկի: Բժիշկներին էլ կցանկանամ ամուր առողջություն, պինդ նյարդեր, սթրեսակայունություն, եւ բժիշկ թող աշխատի այն մարդը, ով իր մեջ ունի այդ ներքին ուժը, այդ կոչումը, ով յուրաքանչյուր հիվանդի նկատմամբ ունի յուրովի մոտեցում: Իսկ դա բուժման համար շատ կարեւոր նախապայման է. բժշկի մի խոսքը կարող է ճակատագրական լինել:

Սիրելինե՛րս, ուշադիր եղեք ձեր օրգանիզմի եւ առողջության նկատմամբ, գնահատեք կյանքը,  քանի որ այն Աստծո կողմից մեկ անգամ է մեզ տրվում: Սիրե՛ք ձեզ, որպեսզի շրջապատող մարդիկ էլ ձեզ սիրեն: Առողջություն ու երջանկություն բոլորիդ: