Մանկաբարձ-գինեկոլոգ, «Էրեբունի» ԲԿ

Մասնագիտություն-Սրտաբան

Ինտերվենցիոն սրտաբանության, կլինիկական էլեկտրաֆիզիոլոգիայի բաժանմունքի ղեկավար Սրտաբանության ԳՀԻ-ում

Կրթություն

1977-Ավարտել է Պուշկինի անվան միջնակարգ դպրոցը

1984-Ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտը

1985-Օրդինատուրա `ընդհանուր բժշկություն:

Վերապատրաստումներ

Մասնակցում է ինվազիվ պրոցեդուրաների ընթացքում հիվանդների ճառագայթային անվտանգության միջազգային ծրագրին ՄԱԳԱՏԷ-ի հովանու ներքո, որը ներառում է ավելի քան 20 մասնակից երկրներ Եվրոպայից Ասիայից և Աֆրիկայից:

Գիտական աստիճան

Բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր:

Ընտանեկան կարգավիճակ

Ամուսնացած է, ունի երկու երեխա:

մասնագիտություն-պրոկտոլոգ-վիրաբույժ  

<ProctoClinic> բժշկական կենտրոն

Մասնագիտություն` Օտորինոլարինգոլոգ (ԼՕՌ)

ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ

ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՎԵՐԱՊԱՏՐԱՍՏՈՒՄՆԵՐ

ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ՓՈՐՁ

բժիշկ-ստոմատոլոգ

1990-1996թթ․սովորել է Երևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական համալասրանի ստոմոլոգիական ֆակուլտետում։

Կատարելագործման դասընթացներ՝

Գերմանիա-2011թ․

Չինաստան-2011թ․

Լեհաստան-2013թ․

ՄԱԷ-2016թ․

Ռուսաստան-Մոսկվա-2017թ․

Ընտանեկան կարգավիճակ` ամուսնացած է:

Հանդիսանում է Գերմանիայի ստոմատոլոգների ասոցիացիայի անդամ։

Աշխատանքային փորձ-1995-2018թթ․

Այս օրերին հայաստանյան ստոմատոլոգիան  զարգացում է ապրում` հասարակությանը տալով գեղագիտական գեղեցկություն

Առողջ և գրավիչ ժպիտը յուրաքանչյուր մարդու հաջողության գրավականն է: Բերանի խոռոչը հայելի է, որն արտացոլում է մարդու ընդհանուր առողջական վիճակը, այդ պատճառով ատամների հետ կապված ցանկացած խնդրի պետք է ժամանակին լուծում տալ:

Ժամանակակից ստոմատոլոգիան իրենից ներկայացնում է հարմարավետ և անցավ բուժում: Ու այսօր նորագույն տեխնոլոգիաների և ժամանակակից դեղամիջոցների շնորհիվ նույնիսկ ամենաբարդ ստոմատոլոգիական վիրահատությունները դարձել են հնարավոր: Ընդհանրապես մեզ մոտ ստոմատալոգիան գտնվում է բավականին բարձր մակարդակի վրա, ու, բարեբախտաբար, հնարավորություն ունենք Հայաստանի պայմաններում միջազգային  չափանիշներին համապատասխան բուժման որակ ապահովել:
    Որպես հայաստանյան ստոմատոլոգիայի առավելություն մատնանշվում է ցածր գինը: Բացի այդ, Հայաստանում մեծ առաջընթաց է ապրել դենտալ տուրիզմը՝ պայմանավորված հենց մատչելի գներով եւ նրանով, որ նյութերն ու սարքավորումները համապատասխանում են միջազգային չափանիշներին:

Սպիտակ ատամնաշար ունենալու եւ պահպանելու համար մեզ հուզող հարցերի պատասխանները ստացանք Արարատի մարզի Ոսկետապ գյուղում գտնվող <<RTVL>> ստոմատոլոգիական կլինիկայի բժիշկ-ստոմատոլոգ ՌՈՒԶԱՆՆԱ ԱԹՈՅԱՆԻՑ: Բավականին համակրելի կին եւ հաճելի զրուցակից, բժշկուհի, ով իր մասնագիտական բարձր որակների, ազնվության համար վայելում է իր պացիենտների հարգանքն ու վստահությունը։

  - Տիկին Աթոյան,  վստահ ենք, որ ժամանակակակից տեխնոլոգիաները չեն շրջանցել նաև ստոմատոլոգիայի ճյուղը: Խոսենք ստոմատոլոգիայում վերջին ձեռքբերումների մասին: Ըստ Ձեզ, ինչպիսի՞ սանդղակի վրա է գտնվում ստոմատոլոգիան  Հայաստանում:

 -Ասեմ, որ բժշկության ստոմատոլոգիայի ճյուղը զարգանում է շատ արագ տեմպերով, այն բժշկության  մի ճյուղ  է, որն ընդհանրապես չի դոփում իր տեղում եւ քայլում է նորարարություններին համընթաց: Հայաստանյան ստոմատոլոգիան  ոչնչով չի զիջում միջազգային չափանիշներին, եւ եթե մի քանի տարի առաջ Հայաստան այցելում էին բժիշկ-ստոմատոլոգներ միջազգային հանրահայտ կլինիկաներից, որոնք ասելիք ունեին մեր կոլեգաներին, ապա հիմա հպարտությամբ կարող եմ ասել, որ մեր ստոմատոլոգները կարող են նույնիսկ ուսուցանել բժիշկների`բարձրագույն տեխնիկաներով գերհագեցած ստոմատոլոգիայի բնագավառում:  Ստոմատոլոգիան իրենից ներկայացնում է միաժամանակ եւ արվեստ, եւ բժշկության ճյուղ, քանի որ այն մարդկանց տալիս է ոչ միայն առողջություն, այլ նաեւ էսթետիկ գեղեցկություն: Այս օրերին հայաստանյան ստոմատոլոգիան  զարգացում է ապրում` հասարակությանը տալով գեղագիտական գեղեցկություն, այն հնարավորություն է տալիս նրանց <<առաջ գնալ>> բիզնեսի բնագավառում, այսինքն` գեղեցիկ ժպիտը բացում է բազմաթիվ դռներ մարդկանց առջեւ: Մշտապես առաջնահերթ ժպիտն է գնահատվում հաասարակության մեջ: Ստոմատոլոգիան  իր մեջ ներառում է մի քանի ուղղվածություն` վիրաբուժություն, թերապիա, օրթոպեդիա, օրթոդոնտիա, եւ բոլոր ոլորտներում ստոմատոլոգիան  հասել է բավականին բարձր դիրքերի: Նորարարությունները ստոմատոլոգիայում հիմնականում նկատվում են վիրաբուժության`իմպլատոլոգիայի մեջ, որը զարգանում է բավականին արագ տեմպերով: Բայց, ցավոք սրտի, լինում են դեպքեր, երբ ընդհանրապես հնարավոր չի լինում պահպանել որոշ ատամներ, եւ այդ դեպքում առչնվում ենք վիրաբուժության հետ: Անելանելի վիճակներում էլ ստոմատոլոգները գտնում են լավագույն ելքեր, քանի որ արագ տեմպերով զարգանում են տեխնոլոգիաները: Եթե նախկինում իմպալանտացիայի ժամանակ նկատվում էին որոշ թերացումներ, ապա այս օրերին իմպլանտացիայի գործընթացը տեխնիկապես գերզարգացած է, եւ պացինետը կարող է առավոտյան գալ կլինիկա առանց ատամների, իսկ այնտեղից դուրս գալ ամբողջական ատամաշարով: Ատամնային իմպլանտացիան, հանդիսանալով ստոմատոլոգիայի ոլորտի արագ զարգացող ճյուղերից մեկը, վերջին տարիներին մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել նաեւ հայ ստոմատոլոգների շրջանում եւ գրանցել է մեծ տեղաշարժեր: Դրա մասին վկայում են կազմակերպվող բազմաթիվ միջոցառումները, կոնֆերանսները եւ ուսուցողական սեմինարները: Դա շատ ողջունելի է, քանի որ, ելնելով այսօրվա մեր կենսամակարդակից, Հայաստանում մասնագետների մեծամասնությունը, չունենալով համապատասխանաչափ հնարավորություն` ծանոթանալու ատամնային իմպլանտացիայի նորագույն մեթոդներին եւ մասնակցելու արտերկրում կազմակերպվող հեղինակավոր կոնֆերանսներին, կարող է գոնե համապատասխան գիտելիքներ ստանալ Հայաստանում: 

 -Բժշկուհի, իմպլանտացիան ունի՞ հետվիրատական բարդություններ, ի վերջո. բերանի խոռոչում տեղադրվում է օտար մարմին:

 -Այո, լինում են հետվիրահատական բարդություններ, բայց դրանք հասցվել են նվազագույնի:

 - Բժշկուհի, որո՞նք են ատամների սպիտակեցման ժամանակակից մեթոդները։ Համացանցում հաճախ կարելի է տեսնել ատամների սպիտակեցման մի շարք մեթոդներ՝ կերակրի սոդա, ջրածնի պերօքսիդ, լիմոնաթթու, ակտիվացված ածուխ եւ այլն։ Որքանո՞վ են դրանք մոտ իրականությանը։

- Կյանքի ընթացքում ատամները ենթարկվում են տարբեր ներկանյութերի շարունակական ազդեցությանը: Դրանք պարունակվում են սննդում, ըմպելիքներում, դեղորայքում, կոսմետիկ միջոցներում, իսկ որպես հետեւանք զարգանում է դիսկոլորիտ՝ ատամի գույնի փոփոխություն: Այո, համացանցում ներկայացվում են բազմաթիվ միջոցներ, որոնք թվացյալ օգնում են ստանալ ձյունաճերմակ ատամնաշար, սակայն իրականությունը բավականին այլ է։ Այդ բոլոր թվարկված նյութերը, որոնք համարվում են սպիտակ ատամնաշար ունենալու լավագույն խթանիչները, իրականում քայքայում են էմալը։ Ասեմ, որ ստոմատոլոգիայում  շատ են եւ մատչելի սպիտակեցման նյութերը, կան շատ տարբերակներ, եւ իրականում պետք չէ ինչ-որ ժողովրդական միջոցների դիմել: Ես բացարձակ կողմ չեմ նման միջոցների դիմելուն, եւ խորհուրդ եմ տալիս առանց մասնագետի ցուցումների ինքնագործունեությամբ չզբաղվել։

- Իսկ ի՞նչ ասել է թվային ստոմատոլոգիա:

 - Վաղուց ամեն ինչ գնում է դեպի թվայնացում, ու ստոմատոլոգիան  եւս բացառություն չէ: Այն իրենից ենթադրում է ե՛ւ հարմարավետություն, ե՛ւ ժամանակի խնայում, ե՛ւ որակի բարձրացում: Սկսած հիվանդի հիվանդասենյակ մտնելուց, հիվանդության պատմությունից, ռենտգենային նկարներից, պլանավորումից` CAD/CAM տեխնոլոգիաների միջոցով, որն էլ նվազագույնի է հասցնում սխալվելու հավանականությունը:

Պետք է նշեմ, որ վերջերս Հայաստանում թվային ստոմատոլոգիայի թեմայով բարձր մակարդակի կոնգրես կայացավ, որն անցավ բավականին մեծ <<շքեղությամբ>>: Թվային ստոմատոլոգիան  ատամնաշարի սքանավորում է, որը տպագրվում է 3D պրինտերով: Աշխատում է այնպիսի տեխնոլոգիայով, որի ժամանակ սքանը տալիս է ինֆորմացիա, անմիջապես պացիենտի ներկայությամբ տեղում կատարվում է հղկում բոլոր մակերեսներով, ծրագիրը տալիս է, ատամնաշարը հանում եւ անմիջապես տեղադրվում է պացինետի բերանում: Դա շատ հարմար եւ քիչ ժամանակատար գործողություն է. մեկ օրում կատարվում է մի քանի օրվա աշխատանք: Հպարտությամբ կարող եմ ասել, որ մենք առաջարկում ենք մեր այցելուներին նորագույն տեխնոլոգիա, որը թույլ է տալիս ստեղծել կատարյալ նոր ատամներ` խնայելով նրանց թանկագին ժամանակն ու միջոցները։

Ներբերանային սքաները հնարավորություն է տալիս ստանալ 3D ձեւաչափի կատարյալ ճշգրտությամբ թվային չափսեր՝ բերանի խոռոչի սքանավորմամբ՝ հաշված րոպեների ընթացքում:
Այնուհետեւ տվյալներն էլեկտրոնային տարբերակով փոխանցվում են ատամնատեխնիկական լաբորատորիա, որտեղ համակարգչային ծրագրի միջոցով ապագա կոնստրուկցիան մոդելավորվում է եւ Cad/Cam համակարգով ֆրեզավորվում:
 Այսպիսով, բուժման ողջ գործընթացը թվայնացվում է`ապահովելով բացառիկ ճշգրտություն: 

- Ձեր մասնագիտական ուղու մասին խոսենք:

 -1995 թվականին ավարտել եմ Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանը եւ անմիջապես գործուղվել Արարատի մարզ: Դրանից հետո ընտանիքով տեղափոխվել ենք Ռուսաստանի Դաշնություն`ապրելու, որտեղ աշխատել եմ մի քանի տարի: Հայաստան վերադառնալուց հետո աշխատանքը շարունակեցի Երեւանում՝ <<ՄԱՐՍՏՈՄ>> ստոմատոլոգիական կլինիկանում, որտեղ էլ աշխատել եմ երկար տարիներ: Կլինիկա, որն առաջնորդվում է փոքրիկ ինվազիվ ստոմատոգիայով, եւ որի գերնպատակն է ավելի շատ պահել առողջ ատամները, պահպանել` չվնասելով դրանք: Կլինիկայի տնօրեն Մարո Ռազմիկովնայի ղեկավարությամբ շատ բարձր հիմքերի վրա է դրված սպասարկումը: Վերջինս ստամատոլոգիայի ոլորտում գործատուների միության նախագահն է:

Նշեմ, որ մենք ունենք մեր ստեղծած կլինիկան <<RTVL>> անվանումով Արարատի մարզի Ոսկետապ գյուղում, որը ընտանեկան ստոմատոլոգիա է,  որտեղ ընտանեկան միջավայր եւ մթնոլորտ է տիրում, աշխատում ենք ես, տղաս, եղբայրս, քրոջս տղան`իր կնոջ հետ: Չնայած, որ այն գտնվում է շատ փոքրիկ գյուղում, իրականում չի զիջում երեւանյան կլինիկաներին, թե՛ իր տեխնիկական հագեցվածությամբ, թե՛ կադրերի աշխատանքով: Մեր գյուղից, Արարատ, Վեդի քաղաքներից եւ հարակից գյուղերից շատ պացինտներ ունենք, որոնք, իրենց մարզից դուրս չգալով, ստանում են բոլոր ստանդարներին համապատասխան բացարձակ բուժսպասարկում: Ի դեպ, ինչպես <<ՄԱՐՍՏՈՄ>> կլինիկայում, այնպես էլ Արարատի մարզի Ոսկետապ գյուղի <<RTVL>> կլինիկայում գործում է ապառիկ ու սոցփաթեթով բուժսպասարման տարբերակ:

Նշեմ նաեւ, որ մասնակցել եմ բազմաթիվ վերապատրաստումների` Գերմանիայում, Լեհաստանում, Չինաստանում, Արաբական Էմիրություններում եւ Ռուսաստանի Դաշնությունում, անցել տարատեսակ կուրսեր: Երբեւէ չեմ մտադրվել լքել իմ երկիրը: Ասեմ, որ մեր պացիենտները շատ շնորհակալ պացինետներ են, միշտ գնահատում են քո կատարած աշխատանքը, եւ ես երբեւիցե խնդիր չեմ ունեցել նրանց հետ:

 - Ստոմատոլոգիայում էսթետիկական միջամտությունները ի՞նչ մակարդակի վրա են գտնվում:

 - Եթե միջազգային ստոմատոլոգիայում էսթետիկական միջամտությունների մեջ որեւէ նորամուծություն մտնում է, ապա առաջիներից մեկը շատ բարձր մակարդակով Հայաստանում է այն կիրառվում:

 -  Ի՞նչ խորհուրդ կտաք բերանի խոռոչի հիգիենայի պահպաման հետ կապված մեր հասարակությանը:

 -Ես միշտ էլ ասել եմ, որ շատ ավելի լավ կլիներ, եթե այն կատարվեր մի քանի փուլերով: Ես առաջարկում էի, որ Հանրային հեռուստատեսության մանկական ծրագրերում, օրինակ, <<Բարի գիշեր երեխաներ>> հաղորդման ավարտին խորհուրդ տրվեր երեխաներին խոզանակել ատամները, ապա նոր միայն գնալ քնելու, անգամ կարելի է գունավոր խոզանակներ ներկայացնել երեխաներին շահագրգռելու համար: Անչափ կարեւորում եմ նաեւ ճիշտ պրոֆիլակտիկայով անցկացնել հղի կանանց կոնսուլտացիաները,  որպեսզի ծայրահեղ դեպքերում նոր չդիմեն բժշկին: Մեր երկրում ստոմատոլոգիան  այնպիսի գերժամանակակից մակարդակի վրա է գտնվում, որ հղիներին ամեն տեսակի միջամտություն. բոլոր տեսակի դեղանյութերը եւ պլոմբաները, նույնիսկ ռենտգեն հետազոտությունը թույլատրելի են: Ես նույնիսկ այն երիտասարդ զույգերին, որոնք գալիս են ինձ մոտ պրոֆիլակտիկ ստուգումների ատամների սպիտակեցման համար, պարտադրում եմ կատարել ատամների համայնապատկերային ռենտգենը, քանի որ բերանի խոռոչի հիգիենայից շատ բան է կախված:

 - Բժշկուհի, շփվում եք երիտասարդ կադրերի հետ, ի՞նչ կասեք մեր ստոմատոգիայի ապագայի մասին:

 - Ես միշտ եմ ասել եւ նորից կկրկնեմ, որ մեծ բավանականությամբ եմ դուրս գալիս իմ դասախոսություններից. մեր երիտասարդները բավականին բարձր պատրաստվածություն ունեն, գիտելիքների շատ մեծ պաշար, լեզուների իմացություն: Եթե մի քանի տարի առաջ ռուսերեն լեզուն էր գերակշռում բժշկության մեջ, ապա այս օրերին մեր երիտասարդները լիարժեք տիրապետում են մի քանի լեզուների:

 -Որպես վերջաբան ի՞նչ կմաղթեք մեր հասարակությանը:

 - Ասեմ, որ կանխարգելումը նույնիսկ շահեկան է ֆինանսական առումով։ Ժամանակին դիմելու դեպքում խնդիրները հարթվում են անհամեմատ ավելի դյուրին։ Սակայն ամենակարեւոր կանխարգելումը տարրական հիգիենայի պահպանումն է: Որպես բժիշկ մաղթում եմ միմիայն առողջություն, իրենց հոգիներում լինի խաղաղություն, հանգստություն եւ ներդաշնակություն: Իսկ որպես կին էլ, մեր կանանց կմաղթեմ կանացի երջանկություն: 

 Մեզ անչափ պարտավորեցնում է այն հանգամանքը, որ մեզ մոտ արված զննման արդյունքներն արտերկրի մասնագետների կողմից հավանության են արժանանում

Այսօր ռադիոլոգիան՝ ճառագայթաբանությունը, որը մի շարք հիվանդությունների ախտորոշման ու բուժման նպատակով իոնիզացնող ճառագայթման հնարավորություններն է ուսումնասիրում, ժամանակակից բժշկության անբաժանելի մասն է կազմում: Ի սկզբանե այն միայն էլեկտրամագնիսական էներգիայի կիրառման հնարավորություններն էր դիտարկում, սակայն այսօր արդեն ոչ միայն ռենտգենյան ճառագայթներ է կիրառում, այլ նաեւ բարձր հաճախականության ալիքներ, մագնիսական դաշտեր եւ ճառագայթման այլ եղանակներ: 

Հետազոտման բավականին բարձր մակարդակ ապահովող նոր սարքավորումների ձեռքբերման արդյունքում մեր երկրում նույնպես այդ  ոլորտում սկսեցին իրականացվել ավելի լայնածավալ հետազոտություններ:  

Արդի բժշկության ու հատկապես ճառագայթաբանության ոլորտում գրանցված ձեռքբերումների մասին զրուցեցինք «Սլավմեդ» բժշկական կենտրոնի բժիշկ-ճառագայթաբան ԼՈՒՍԻՆԵ ԹԱՆԱՆՅԱՆԻ հետ:

Կենտրոնի ՈՒՁՀ բաժանմունքի՝ ռադիոլոգիայի բնագավառում մեծ փորձառություն ունեցող մասնագետները պարբերաբար վերապատրաստվում են արտերկրի առաջատար բուժհաստատություններում, ինչպես նաեւ մասնակցում հեղինակավոր գիտաժողովների ու սեմինարների՝ հանդես գալով զեկույցներով:

- Տիկի՛ն  Թանանյան, ի՞նչ գերժամանակակից տեխնիկայով է հագեցած «Սլավմեդ» բժշկական կենտրոնը: Ի՞նչ հետազոտություններ են իրականացվում հենց Ձեր բաժանմունքում:

 -«Սլավմեդ» բժշկական կենտրոնի՝ ուլտրաձայնային հետազոտության նպատակով կիրառվող սարքավորումը դասվում է ժամանակակից բժշկության վերջին ձեռքբերումների շարքին, քանի որ հագեցած է 3D/4D ուլտրաձայնային համակարգով, որը նոր սերնդի վիզուալիզացիայի լավագույն տեխնոլոգիաներից է: Սարքը հագեցած է նոր Fly Thru և Inversia հատուկ օպցիաներով, ինչը հնարավորություն է տալիս բժշկին տեսնել ինչպես խոռոչավոր օրգանների, ծորանների, անոթների լուսանցքումները, այնպես էլ նույն օրգանների վիզուալիզացիան դրսի մակերեսից՝ հաղորդելով լրացուցիչ տեղեկություն ուռուցքների եւ ծավալային գոյացությունների վերաբերյալ:

Ուլտրաձայնային հետազոտությունը (ՈՒՁՀ) տալիս է օրգան-համակարգերի կառուցվածքի ֆունկցիոնալ բնութագիրը՝ տրամադրելով որակական եւ քանակական տվյալներ: Կիրառվող սարքը հնարավորություն է տալիս հայտնաբերել բավականին փոքր գոյացությունները, ճշգրիտ ուսումնասիրել դրանց ներքին կառուցվածքը, ստանալ նույնիսկ աննշան գոյացությունների եւ շրջակա հյուսվածքների վերաբերյալ առավել հստակ պատկերներ ու նկարագիր: Սա հիվանդություններն ավելի վաղ շրջանում հայտնաբերելու շատ լավ հնարավորություն է: Որովայնի խոռոչի օրգանների ուլտրաձայնային հետազոտությունը լեղապարկի, լյարդի, փայծաղի եւ ենթաստամոքսային գեղձի ուլտրաձայնային ախտորոշիչ հետազոտությունն է: Այն թույլ է տալիս ոչ միայն մանրակրկիտ ուսումնասիրել պացիենտի որովայնի խոռոչի օրգանների եւ համակարգերի ֆունկցիոնալ ու անատոմիական առանձնահատկությունները, այլեւ պարզել առկա շեղումների պատճառահետեւանքային կապը՝ հնարավորություն տալով ճիշտ մեկնաբանել հետազոտվող օրգանների վիճակը՝ ըստ հիվանդի գանգատների եւ հիվանդության կլինիկական պատկերի: Որովայնի խոռոչի օրգանների ուլտրաձայնային հետազոտության շնորհիվ կարելի է հստակեցնել բոլոր ներքին օրգանների բացարձակ չափսերը, նկարագրել նրանց կառուցվածքը, բացահայտել կամ հերքել բորբոքային օջախների, նորագոյացությունների առկայությունը: Հատկապես շատ կարեւորում ենք էլաստոգրաֆիան, որը ժամանակակից հետազոտության մեթոդ է, պատկերում է հյուսվածքի պնդությունը (stiffness) արտաքին կոմպրեսիայի միջոցով: Մեթոդը հնարավորություն է տալիս հաշվել պաթոլոգիկ գոյացության կարծրությունը, ինչը կարեւոր ցուցանիշ է գոյացությունների տարբերակման համար:
Պրակտիկայում էլաստոգրաֆիան համարվում է սոնոգրաֆիկ հետազոտության շարունակություն, ինչպես, օրինակ, դոպլերը: էլաստոգրաֆիկ ինֆորմացիան ստացվում է իրական ժամանակում (real time), մի քանի րոպեի ընթացքում: Հետազոտությունը իրականացվում է էքսպերտ դասի նորագույն TOSHIBA APLIO ՈՒՁ սարքով, ինչը վահանաձեւ գեղձի ուռուցքների վաղ հայտնաբերման համար մեծ նշանակություն ունեցող մեթոդ է, որի միջոցով վահանաձեւ գեղձի անգամ մի քանի միլիմետրանոց հանգույցները կարողանում ենք գտնել եւ պահել հսկողության տակ: Եվ, կախված նրանից, թե ինչ փոփոխություններ են լինում, կարող ենք վիրահատել կամ երկարաժամկետ հետեւել ուռուցքների ընթացքին: Մենք կիրառում ենք նաեւ <<Micro pyure>> մեթոդը, որը նույնպես վահանաձեւ գեղձի լիարժեք հետազոտության հնարավորություն է տալիս: Բացի դրանից, որովայնի խոռոչավոր օրգանների համար կիրառում ենք 3D ուլտրաձայնային համակարգով հետազոտությունը, որը կոչվում Fly Thru եւ Inversia հատուկ օպցիաներով հետազոտություն: Դրա շնորհիվ կարողանում ենք լեղապարկն ու միզապարկը  հետազոտել ներսից, ինչը հնարավորություն է տալիս հայտնաբերել բարորակ եւ չարորակ բնույթի նորագոյացությունները, նույնիսկ շատ փոքր գոյացությունները կարողանում ենք իրենց եզրագծերով ավելի լավ տեսնել: Էլաստոգրաֆիան չունի կողմնակի ազդեցություն եւ հակացուցումներ:

  Հետազոտություններ կատարում ենք նաեւ սոնոգրաֆիայի միջոցով, բայց ոչ բոլոր դեպքերում է այն լիարժեք 100 տոկոսանոց ախտորոշիչ մեթոդ համարվում, օրինակ, աղեստամոքսային համակարգի համար, որի ժամանակ, դրան զուգահեռ կատարվում է էնդոսկոպիա: Բայց շատ դեպքերում բորբոքումները, հաստացումները, այսինքն` ոչ ուռուցքային փոփոխությունները կարողանում ենք հետազոտել, հայտնաբերել: Վերջին տարիներին իրականացվում է նաեւ ձայնալարերի սոնոգրաֆիա:

- Բժշկուհի, հասցնո՞ւմ եք մասնակցել վերապատրաստումների:

- Մշտապես մասնակցում ենք վերապատրաստումների, վերջին անգամ եղել եմ Գերմանիայում, ինչպես նաեւ Իսրայելում, պատրաստվում եմ կրկին մեկնել Գերմանիա: Անչափ ուրախալի է, որ մեզ մոտ նույնպես ասոցիացիաները կազմակերպում են շատ գիտաժողովներ, արտերկրից ժամանում են մասնագետներ, որոնց հետ փորձի փոխանակում ենք կատարում, աշխատում ենք բոլոր նորարարությունները քաղել նրանցից: Ունենք շատ հիվանդներ, որոնք մեր հետազոտության արդյունքներով մեկնում են Իսրայել, Գերմանիա բուժման, իսկ ովքեր բուժվում են մեզ մոտ, նրանց հետազոտությունների արդյունքներն էլ ենք ուղարկում արտերկիր: Մենք սերտ կապեր ունենք Գերմանիայի եւ Ռուսաստանի, մասնավորապես՝ Մոսկվայի մասնագետների հետ: Մեզ մոտ հիվանդներ են գալիս քիմիաթերապիա անցնելու համար, քանի որ արտերկրում այն բավականին թանկ է: Իհարկե, մեզ անչափ պարտավորեցնում է այն հանգամանքը, որ մեզ մոտ արված զննման արդյունքներն արտերկրի մասնագետների կողմից հավանության են արժանանում: Ասեմ, որ մշապես աշխատանքային հրավերներ ենք ստանում Գերմանիայից, Բելգիայից: Մեր երկրում աշխատելը շատ դժվար է, մրցակցությունը մեծ է, եւ բժիշկը պետք է լինի լավագույններից լավագույնը, որպեսզի կարողանա արարել իր բնագավառում: Շատ ուրախալի եւ գովելի փաստ է ինձ համար այն, որ մեր ժողովուրդը սկսել է հետեւել իրեն, գոնե տարին մեկ անգամ անցնել կանխարգելիչ հետազոտում: Իսկ նախկինում, մինչեւ չէր վատթարանում վիճակը, բժշկի չէին դիմում: Բավականին շատ են արտերկրից պացիենտեր, որոնք տարին մեկ անգամ գալիս են մեր երկիր բուժզննում անցնելու եւ մեզ վստահեցնում են, որ հայ բժիշկներից լավը չկա աշխարհում:

-Բժշկի  մասնագիտությունը խիստ պարտավորեցնող է: Հետին հայացք նետելով՝ ինչպե՞ս կգնահատեք Ձեր անցած ուղին:

- Դեռեւս 9-րդ դասարանում էի սովորում, երբ բժիշկ դառնալու որոշում կայացրեցի: Իհարկե, նման որոշում կայացնողներս լավ գիտակցում ենք, որ շատ մեծ պատասխանատվություն ենք վերցնում մեր ուսերին, քանի որ ամեն հիվանդի հետ <<վիրահատվում>>, ամեն հիվանդի հետ լավանում ենք, ապրում նրանց խնդրով: Բայց պետք է անկեղծորեն նշեմ, որ այս մասնագիտությունն ինձ համար լավագույնն է աշխարհում՝ չնայած մեր առջեւ ծառացած բոլոր դժվարություններին եւ անքուն գիշերներին: Ու ես, միեւնույն է, ուրիշ մասնագիտություն չէի ցանկանա ունենալ: Ասեմ, որ աշխատանքային գործունեությանս սկզբնական շրջանը ծանր եղել. այդ տարիներին սարքավորումները շատ փոքր, գրեթե հեռախոսի էկրանի տրամաչափի էին, որոնցով անչափ դժվար էր ինչ-որ բան տեսնել, ախտորոշել: Այդ տարիներին դեռ չկային ասոցիացիաներ, չէին կազմակերպվում գիտաժողովներ… Վերջին 10 տարվա ընթացքում ենք  վերապատրաստում անցնում, մշտապես կատարում փորձի փոխանակում արտերկրի մեր գործընկերների հետ, որոնք մեզ ծանոթացնում են նորարարություններին: Եվ կարող եմ վստահ ասել, որ հիմա շատ ավելի հեշտացել է մեր աշխատանքը, որովհետեւ պարբերաբար անցկացվող գիտաժողովները մեզ բավականին օգնում են, հեշտացնում մեր աշխատանքը: Լավագույն սարքավորումների 50-60 տոկոսը մեզ օգնում է ճիշտ պատկերացում կազմել օրգան-համակարգերի վիճակի մասին, վերջին 5-6 տարիներին, երբ արդեն օգտվում եմ TOSHIBA APLIO սարքավորումից, զգում եմ, որ իմ մասնագիտական կարողությունները մի տասն անգամ աճել են հին տեխնիկայով աշխատելու համեմատ:   

- Որպես սոնոգրաֆիստ Ձեր իրավասությունների մեջ մտնո՞ւմ է պացիենտին իր հիվանդության ախտորոշման մասին հայտնելը:

 -Կան շատ նախազգուշացնող սոնոգրաֆիկ նշաններ, որոնք մեզ հուշում են գոյացության չարորակ լինելու մասին, բայց, բոլոր դեպքերում, մինչեւ չկատարվի բջջաբանական քննություն, իրավունք չունենք հիվանդին նախապես ենթարկել սթրեսի: Մենք միշտ աշխատում ենք շատ զգույշ մոտենալ հիվանդին, ընդամենը նրան ասենք, որ մի փոքր կասկած կա… Եվ միայն գոյացության առկայությունը 100 տոկոսով հաստատվելու դեպքում հայտնում ենք հիվանդին այդ մասին, որպեսզի նա հասկանա, թե  ինչ քայլեր պետք է իրականացնի  հետագայում:

 -Ո՞ւմ եք համարում Ձեր ուսուցիչը:

- Լավն է այն ուսուցիչը, ով դառնում է գիտելիքի, մարդկային հարաբերությունների, ճաշակի, բարեկրթության ու շատ այլ լավ հատկանիշների չափանիշ, ում աշակերտները տարիներ անց սիրով են հիշում, ում տված գիտելիքները հաղթահարում են ժամանակի փորձությունը, ում միշտ օրինակ են բերում, ով ոգեշնչում է նոր գիտելիքների ձեռքբերման, կյանքում կայանալու հարցերում, վայելում է բոլորի սերն ու հարգանքը: Ինձ համար իմ մասնագիտության մեջ ուղղություն տվողը, լավագույն ուսուցիչը եղել է Արմեն Կարպի Ղազարյանը: Երբ ինչ-որ հարցի վերաբերյալ կասկած ունեինք, առանց տատանվելու զանգահարում էինք նրան, խորհուրդ հարցնում եւ առաջնորդվում դրանով: Եվ նա մեծ ուրախությամբ էր ընդունում մեր հաջողությունները: Հիմա էլ ես եմ աշխատում մեր երիտասարդ կադրերին ճիշտ ուղու վրա դնել, մշտապես իմ խորհուրդներով փորձում օգտակար լինել նրանց:

Ուզում եմ նշել, որ կան շատ լավ երիտասարդ կադրեր, որոնք ձգտում են հասնել կատարյալին իրենց գործի մեծ, միշտ պրպտող են, որոնող, տեղեկատվություն կորզող: Ու եթե միայն չլքեն մեր երկիրը, շատ լավ կլինի: Ես միշտ նրանց հորդորում եմ, որ իրենց գործում պարտաճանաչ եւ մաքրամաքուր լինեն, հիվանդին ասեն այն, ինչ որ իրականում կա, որ մեր հասարակության միջից դուրս գա բժշկին չվստահելու գործոնը: Ու նաեւ իրենց գործում միայն շահ չհետապնդեն, ոչ մի բան չուռճացնեն, ոչ մի բան չպակասեցնեն, աշխատեն ճշգրիտ, իրենց խղճի առաջ մաքուր, երբեք չխաբեն: Այդ դեպքում բժիշկն ավելի հարգված ու ընդունելի կլինի բոլորի կողմից եւ կհասնի ցանկալի արդյունքների:  

- Եվ որպես վերջաբան, ի՞նչ խորհուրդ կտաք մեր ընթերցողներին:

 - Կցանկանամ, որ միշտ երջանիկ լինեն, առողջ եւ կանխարգելիչ նպատակով պարբերաբար այցելեն բժշկի: Վստահ եմ, որ հայ օջախի կայունությունն ու ամրությունը մեր հարատեւման ու հաղթանակների ամենամեծ գրավականն է: