Lusine

Lusine

There is no translation available.

 

Մենք համընթաց քայլում ենք եվրոպական կլինիկաների հետ

 

Սիրտ-անոթային համակարգի հիվանդությունները համարվում են 21-րդ դարի մեծ չարիք եւ հատկապես սպառնում են զարգացած երկրների բնակչությանը: Սրտային հիվանդությունները մահացության պատճառների առաջատարների թվին են պատկանում, եւ նկատվում է նաեւ այդ հիվանդության «երիտասարդացում»:  Դրա հիմնական պատճառը մարդկանց մոտ առողջ  ապրելակերպի մշակույթի բացակայությունն է:
Վերջին տարիներին Հայաստանում սիրտ-անոթային համակարգի բժշկությունը որակի նոր փուլ է թեւակոխել: Եթե նախկինում շեշտը դրվում էր  մասնագետների պրոֆեսիոնալ մակարդակը բարձրացնելու վրա, ապա այսօր մեծ ուշադրություն է դարձվում նաեւ ժամանակակից սարքավորումների եւ բժշկական տեխնոլոգիաների ձեռքբերմանը:

http://bestgroup.am/ կայքի զրուցակիցն է  «Աստղիկ» բժշկական կենտրոնի սրտաբանական ստացիոնար ծառայության ղեկավար, ինվազիվ սրտաբան ՄԻՔԱՅԵԼ ԱԴԱՄՅԱՆՆ է՝ իր գործում պրոֆեսիոնալ, բարձր եւ վեհ արժեքներ կրող բժիշկ, ով բազմաթիվ կյանքեր է փրկել ու շարունակում է փրկել: Բժշկի առաքելությունը շատ մեծ է, անփոխարինելի, քանի որ գործ ունի մարդու այնպիսի կարեւոր օրգանի հետ, ինչպիսին սիրտն է, որի բուժման մեկ աննշան շեղումը բավական է, որ այն ճակատագրական եւ անդառնալի լինի հիվանդի համար:

-Պարո՛ն Ադամյան, կարո՞ղ  ենք  այսօր  վստահորեն  ասել,  որ  Հայաստանում  սրտաբանության  ճյուղը  բարձր դիրքեր է զբաղեցնում:

- Հայաստանում բժշկությունը, եթե համեմատենք եվրոպական կլինիկաների հետ, բավականին բարձր մակարդակ ունի: Եվ սրտաբանությունն այդ առումով ավելի բարձր դիրքերում է՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ Հայաստանում, 1993 թվականից սկսած, սրտաբանական ծառայությունների չափանիշները բավականին փոխվել են, տարեցտարի առաջընթաց է արձանագրվել:

ժիշկ, ինչո՞ւ որոշեցիք ընտրել հենց սրտաբանի մասնագիտությունը:

-Իմ կարծիքով ոչ մի բժշկի համար իր ճանապարհը հարթ ու ուղիղ չի կարող լինել: Համենայնդեպս, լավ բժիշկ դառնալու համար առնվազն պետք է օրվա 24 ժամը նվիրված լինես քո մասնագիտությանը, այլապես կարող ես բժշկությունը թողնել ու այլ աշխատանքով զբաղվել: Շատ կարեւոր է նաեւ մշտապես սովորելը, վերապատրաստումները, որոնք մենք իրականացնում ենք: Այդ բոլոր գործոնների համախմբման արդյունքում կարծում եմ իմ մասնագիտական ոլորտում հասել եմ զգալի հաջողությունների:

-Պարո՛ն Ադամյան, սիրտ-անոթային  ո՞ր   հիվանդություններն   են <<երիտասարդացել>>,  և  ո՞ր  տարիքն է  համարվում ռիսկային: Հիմնականում սիրտ-անոթային ի՞նչ խնդիրներով են Ձեզ դիմում:

-Միայն սրտաբանական հիվանդություններ չեն, որ <<երիտասարդացում>> են ապրել. բոլոր հիվանդություններն էլ ունեն «երիտասարդացման» միտում: Ինչ վերաբերում է սրտաբանությանը, ապա հիմնականում դրանք զարկերակային հիպերտենզիան եւ սրտի իշեմիկ հիվանդություններն են: Այս հիվանդությունների դեպքում նախկինում տղամարդկանց մոտ տարիքային շեմ համարվում էր 40 տարեկանը, կամ ավելի բարձր տարիքը, իսկ կանանց մոտ՝ 50 տարեկանից բարձրը, բայց այսօր տարիքի վրա մենք շեշտադրում չենք անում, հիմնվում ենք ավելի շատ հետազոտման արդյունքում ստացված պատկերի վրա: Եվ լինում են բազմաթիվ դեպքեր, երբ 28-30 տարեկան հասակում տանում են սրտամկանի սուր ինֆարկտ, մինչդեռ նման բան տարիներ առաջ հազվադեպ էր տեղի ունենում:

-Պարո՛ն Ադամյան, ե՞րբ եք վերջին անգամ դիմել բժշկի:

- Տարին մեկ անգամ պարտադիր անցնում եմ հետազոտություն, քանի որ մեր բժշկական կենտրոնում գործում է բժշկական ապահովագրությունը, որի պահանջներից է մեր առողջական վիճակին հետեւելու համար տարին մեկ անգամ որոշակի հետազոտություններ անցնելը:

- Բժի՛շկ, Ձեր կարծիքով Հայաստանը համընթաց քայլո՞ւմ է եվրոպական կլինիկաների հետ:

- Հայաստանի սրտաբանության ճյուղի մասնագետներս մշտապես մասնակցում ենք տարբեր տեսակի հետազոտությունների անցկացմանը, որի արդյունքում ստացված տվյալները ներկայացնում ենք, այսպես ասեմ, Եվրոպայի դատին: Եվ տրված գնահատականից պետք է եզրակացնել, որ արդյունքները բավականին լավն են: Չէի ասի, որ եվրոպական երկրներից ավելի առաջադեմ ենք, բայց ուրախությամբ պետք է նշեմ, որ ունենք մահացելիության թվի նվազում, ինչպես Եվրոպայում է, նույնիսկ ավելին: Եվ այդ ամենը հաշվի առնելով՝ կարելի է ասել, որ համընթաց քայլում ենք եվրոպական կլինիկաների հետ: Իհարկե, շատ կարեւորում եմ սուր ինֆարկտների հետ կապված <<Ստենդ կյանքի համար>> ծրագիրը, որը մեզ թույլ տվեց այդ ճյուղում բավականին լավ արդյունքների հասնել: Եվ հենց այդ պատճառով ունենք սուր ինֆարկտների հետ կապված մահացության թվի իջեցում: Մի խոսքով՝ Հայաստանի սրտաբանությունն իր արդյունքներով եվրոպականին չի զիջում: Մանավանդ այս օրերին, հաշվի առնելով մեր հաճախակի այցելությունները եվրոպական կոնգրեսների, ինչպես նաեւ ինտերնետային պորտալի հնարավորությունները, առկա են դեպի ստանդարտիզացիա քայլեր, իսկ բուժման արդյունավետությունը բարձրացել է:  

- Բժիշկ, իսկ ի՞նչ նորարարություններ կան սրտաբանության ասպարեզում, որի մասին կցանկանայիք խոսել:

- Նորարարություններ Հայաստանում կան, դրանք հիմնականում ինվազիվ սրտաբանության հետ կապված միջամտություններն են: Ինվազիվ ճանապարհով հնարավոր է տարբեր հիվանդությունների խնդիրների լուծում գտնել ու բուժել, եւ դա արվում է ոչ միայն սրտաբանության մեջ, այլ նաեւ գինեկոլոգիայում, օրինակ, արգանդի միոմաների դեպքում, որը էմբոլիզացիայի միջոցով հնարավոր է բուժել, միջամտությամբ միոմայի չափսերը փոքրացնել: Եվ այդ դեպքում պացիենտը կարիք չի ունենում վիրահատական միջամտության: Ես կառանձնացնեի նաեւ քնային զարկերակների ստենդավորումը, որը Հայաստանում հազվադեպ է իրականացվում, եւ այն նույնպես նորարարություն է հայաստանյան բժշկության մեջ: Մեր <<Աստղիկ>> բժշկական կենտրոնում իրականացվում են նաեւ լյարդի էմբոլիզացիան` քիմիաթերապիան, որը Հայաստանում համարվում է նորարարություն, սակայն այն ամբողջ աշխարհում կիրառվում է վաղուց:

- Ձեր հիմնական խորհուրդը մեր ընթերցողներին:

- Ինչպես սիրում եմ ասել, թող միշտ լինեն առողջ, վարեն առողջ ապրելակերպ, որպեսզի ավելի քիչ այցելեն բժիշկների եւ հիմնականում առաջնային զբաղվեն կանխարգելիչ բուժմամբ, որպեսզի հետագայում հիվանդություններն ավելի չխորանան: Թող բոլորն ավելի երկար եւ առողջ կյանք վայելեն: 

There is no translation available.

Բժշկի աշխատանքային ճանապարհը հիվանդի կյանքի եւ առողջության համար ամենօրյա դժվարին պայքար է
Տեսողության տարբեր խանգարումների շտկման մեթոդներն ամբողջ աշխարհում պարբերաբար զարգանում ու նոր նշաձող են սահմանում, եւ  Հայաստանը նույնպես անմասն չի մնում ակնաբուժության ոլորտի բոլոր առաջադեմ մոտեցումները ներդնելուց ու կիրառելուց։ Վաղուց արդեն հայաստանյան ակնաբուժական կլինիկաներում կատարվում են այնպիսի վիրահատություններ, որոնք հնարավորություն են տալիս ձերբազատվել աչքի տարբեր հիվանդություններից եւ կանխարգելել որոշ հիվանդությունների զարգացումն ու խորացումը: Աչքի հիվանդությունների վաղ հայտնաբերման համար խիստ կարեւոր է աշխատանքը սկսել հենց առաջնային օղակներից` պոլիկլինիկաներից: Բժիշկները պետք է մշտապես աչալուրջ լինեն ակնային բարդությունների նկատմամբ:
ժամանակակից ակնաբուժության խնդիրների մասին զրուցեցինք «Վ. Ավագյան» բժշկական կենտրոնի աչքի էքսիմեր-լազերային վիրաբուժության բաժանմունքի բժիշկ-միկրովիրաբույժ ԱՐԱՔՍՅԱ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆԻ հետ: Բժշկուհի, ով ակնաբուժության ոլորտում կատարած իր պրոֆեսիոնալ աշխատանքի եւ մասնագիտական անմնացորդ նվիրման համար հասարակության մեջ մեծ հարգանքն է վայելում: 
-Տիկի՛ն Առաքելյան,  իրականացնում եք աչքի Էքսիմեր-լազերային վիրահատություններ: Ի՞նչ է դա իրենից ներկայացնում:
-Էքսիմեր-լազերային վիրահատությունները հիմնականում կատարվում են կարճատեսության, հեռատեսության եւ տարբեր տեսակի ասիգմատիզմների ժամանակ, իսկ դրանց նպատակը պացիենտին ակնոցից եւ կոնտակտայյին ոսպնյակներից ազատելն է. վիրահատությունից հետո լավանում է տեսողության որակը: Բարձր աստիճանի կարճատեսությունների դեպքում էքսիմեր-լազերային վիրահատությունը հիվանդության հետեւանքները չի վերացնում (օրինակ, եթե ցանցաթաղանթի վնասվածք կա), բայց շտկում է տեսողությունը, եւ այդ իսկ պատճատով հիվանդները մնում են մեր հսկողության տակ: Հիմնական ցուցումներից մեկն այն է, որ պացիենտի տարիքը պետք է լինի 18 տարեկանից բարձր,  ասինքն` հասունացման շրջանում մենք վիրահատություն չենք կատարոմ, հսկողություն է սահմանվում մինչեւ 18 տարեկան դառնալը, որպեսզի հիվանդությունը վերջնական կանգ ունենա: Մեր նպատակն է մեկ անգամ եւ այնպես կատարել վիրահատությունը, որպեսզի տեսողությունը մարդուն ծառայի մինչեւ կյանքի վերջ: Հազվադեպ բարձր աստիճանի կարճատեսության դեպքեր են գրանցվում, երբ կարող է փոքրիկ վերադարձ լինել, որն էլ շտկվում է անվճար հիմունքներով: Եթե վիճակագրությանը հետեւենք, ապա 5000-6000 մեզ դիմածներից մեկի մոտ կարող է այն կրկնվել: Այդ իսկ պատճառով նրանք մշտապես մեր հսկողության տակ են մնում: Վիրահատությունն անվնաս է համարվում, այն իրականացվում է գերժամանակակից սարքավորումներով, բայց կան մի շարք հակացուցումներ որոնց դեպքում չի կատարվում վիրահատական միջամտություն: Ուստի պարտադիր իրականացվում է 10 տեսակի հետազոտություն, եւ, եթե պարզվում է, որ պացիենտի մոտ ոչ մի ցուցանիշ խախտված չէ, կասկած չի հարուցում, ու պետք չէ հսկողություն սահմանել ժամանակի ընթացքում,  նշանակվում է վիրահատություն: Ընդ որում, նախօրոք տեղեկացվում է, թե ինչպիսի տեսողություն կունենա վիրահատական միջամտությունից հետո: Եթե պացիենտին այդ պայմանները բավարարում են, այդ դեպքում միայն կատարվում է վիրահատությունը: Բացի տարիքից, վիրահատությունը հակացուցված է նաեւ եղջերաթաղանթի կերատոկոնուս հիվանդություն դեպքում, որը լայն տարածում ունի մեր երկրում: Մոտավորապես 9 տարի է, ինչ կատարում ենք կերատոկոնուսի վիրահատություն  ժամանակակից մեթոդով, իսկ նախկինում այդ վիրահատությունը չէր կատարվում: Այն եղջերաթաղանթի դեգեներատիվ ոչ բորբոքային հիվանդություն է, որի ժամանակ եղջերաթաղանթը բարակում է, ստանում կոնի տեսք, եւ այդ իսկ պատճառով ստացել է կերատոկոնուս անվանումը: Նման հիվանդության դեպքում մարդը կորցնում է տեսողությունը աստիճանաբար` փուլերով, եւ այն կարող է հանգեցնել ընդհուպ եղջերաթաղանթի պատռվածքի:  Նախկինում սպասում էին՝ այնքան բարակի թաղանթը, որ կատարվեր փոխպատվաստում, ինչը բավականին բարդ վիրահատություն է, բացի այդ, պացիենտի համար համատեղելիության առումով թաղանթը հայթայթելու խնդիրներ էին ծագում: 
 Կարող եմ ասել, որ այս վիրահատության ներդրումով ակնաբուժության մեջ հեղափոխական շրջադարձ եղավ, այսինքն, երբ գերմանացի եւ շվեյցարացի բժշիկների համատեղ ջանքերով, նրանց հետազոտությունների արդյունքում ստեղծվեց այդ նոր մեթոդը, որը կոչվում է եղջերաթաղանթի  կռոսլինքինգ: Այն արդյունավետ վիրահատություն է, որովհետեւ ավելի թեթեւ, այլ ոչ թե ծանր ընդհանուր անզգայացմամբ է իրականացվում: Վիրահատական միջամտությունից հետո, առաջին հերթին, հիվանդությունը չի տարածվում, չի վատացնում տեսողությունը, հիվանդության կանգ է տեղի ունենում, եւ, որքան շուտ այն հայտնաբերվի, այնքան երկար կպահպանվի եղջերաթաղանթը: Ընդհանրապես շատ կարեւոր է հիվանդությունները ժամանակին հայտնաբերելը, ու, քանի որ շատ անգամ կլինիկաների, պոլիկլինիկաների բժիշկներն են առնչվում այդ հիվանդություններով հիվանդների հետ, մենք միշտ նրանց հորդորում ենք նույնիսկ փոքր կասկածի դեպքում պացիենտին խորհուրդ տալ անհապաղ անցնել եղջերաթաղանթի հետազոտություն՝ տոպոգրաֆիա, որը կարող է մեզ տալ ճշգրիտ ախտորոշում, թե ինչ հիվանդություն է զարգանում այդ պահին: Ավելի լավ է ժամանակին ստուգվել, բուժվել, քան լինեն բացթողումներ, որոնք կհանգեցնեն ավելի բարդ վիճակների: Հիշեցնեմ, որ եթե արդեն հիվանդությունը շատ բարձիթողի վիճակում է, այդ մեթոդը չի օգնի. հիվանդությունը կկանգնեցվի,  բայց լավագույն տեսողության չի բերի: 
- Բժշկուհի՛, ինչպիսի՞ մասնագիտական ճանապարհ եք անցել, և այն ինչպե՞ս կգնահատեք այսօր:  
-Կոնկրետ չեմ կարող տարեթիվ նշել, բայց կարող եմ հստակ ասել, որ մանկուց սիրել եմ բժշկի մասնագիտությունը, եւ իմ գերակա նպատակն էր բժիշկ դառնալը: Ի դեպ, մեր ընտանիքում բժշիկներ չեն եղել. ծնողներս գիտնական ու երաժիշտ են, այնպես որ՝ իմ ճանապարհն ընտրել եմ ինքնուրույն ու երբեւէ չեմ փոշմանել դրա համար: Բժշկի մասնագիտությունը շատ դժվար եւ հոգսաշատ է. շատ անգամ հիվանդի հետ վերապրում ես նրա խնդիրը ու նաեւ պետք է հոգեբան լինես նրան տրամադրելու համար: Ընդհանրապես շատ նյարդային են դարձել թե՛ հիվանդները եւ թե՛ բժիշկները: Բոլորս էլ մահկանացու ենք, հոգնում ենք օրվա ընթացքում, բայց եթե մարդը դիմել է բժշկին, պետք է նրա աշխատասենյակից բավարարված դուրս գա: Պացիենտը շատ ժամանակ ուզում է, որպեսզի բժիշկն իրեն պարզապես լսի ու հասկանա, եւ եղել են դեպքեր, որ նա ագրեսիվ տրամադրված մուտք է գործել իմ աշխատասենյակ, բայց երբ ես  հանգիստ, մեղմ պատասխանել եմ իրեն հուզող հարցերին, բավարարված, ժպիտով հեռացել է: Բժշկի համար համբերատար լինելը շատ կարեւոր գործոն է: Ես լավ էի պատկերացնում բժշկի աշխատանքային ճանապարհը, հիվանդի կյանքի եւ առողջության համար ամենօրյա դժվարին պայքարը, հասկանում էի, որ դժվար է լինելու, սակայն չընկճվեցի ու ընտրեցի հենց այդ դժվարին, ու, միեւնույն ժամանակ, պատասխանատու ու պատվաբեր աշխատանքը:  
- Որքանո՞վ  է բժշկի մասնագիտությունն օգնում կամ խանգարում հայ կնոջն ընտանիքում: 
- Եթե կազմակերպված եւ  պլանավորված ես օրդ  դասավորում, նույնիսկ կարող ես ժամանակ գտնել քո հոբբիով զբաղվելու համար: Պարտաճանաչությունը, պատասխանատվությունը, կազմակերպվածությունն ինձ փոխանցվել է հայրիկիցս, եւ ես չեմ սիրում սպասեցնել իմ պացինտներին, հերթագրված ժամին կազմակերպում եմ ընդունելությունը: Շատ դեպքերում, երբ զանազան խնդիրներով, հոգսերով տուն ես գնում, պետք է այդ ամենը պահես քո մեջ, հիվանդանոցային մթնոլորտը չփոխանցես ընտանիքիդ անդամներին: Ու սովորաբար տանը չեմ կիսվում աշխատանքային խնդիրներով: 
- Հայաստանում աչքի հիվանդությունը «երիտասարդացե՞լ է», ո՞ր տարիքային խումբն է թիրախային: 
- «Երիտասարդացել է» վերը նշված կերատոկոնուսը՝ եղջերաթաղանթի դեգեներատիվ ոչ բորբոքային հիվանդությունը, որի ժամանակ եղջերաթաղանթը հարաճուն բարակում եւ ընդունում է կոնի ձեւ: Այն հիմնականում արտահայտվում է զարգացող աստիգմատիզմով եւ կարճատեսությամբ՝ պայմանավորված տեսողության վատացմամբ: Հիվանդները գանգատվում են ակնոցի օպտիկական ուժի հաճախակի փոխելու անհրաժեշտությունից եւ կոնտակտային ոսպնյակների անտանելիությունից: Հիվանդությունների «երիտասարդացումը» կարող է պայմանավորված  լինել ինչպես գենետիկ բնույթով, այնպես էլ՝ տեղանքով, մասնավորապես, շատ է տարածված բարձրադիր գոտիներում: Դրա զարգացմանը նպաստում է նաեւ արեւի տակ շատ գտնվելը, մի խոսքով՝ հայերի մոտ այն շատ է հանդիպում: Երկրորդը կարճատեսությունն է, որի «երիտասարդացմանը», բացի հեռուստացույցը, նպաստում են նաեւ բջջային հեռախոսները, համակարգիչներն ու պլանշետները: Կարճատեսության առաջացումը երկու պատճառ ունի. երբ երեխան կտրուկ հասակ է առնում կամ հեռախոսի հետ ժամերով, երկարատեւ զբաղվում է: Ամենավտանգավորը բջջային հեռախոսն է, եւ ավելի լավ է հեռուստացույց դիտել, քան թե զբաղվել հեռախոսով:  
 
- Նախկինում ՀՀ շատ քաղաքացիներ ստիպված էին լինում վիրահատության ենթարկվելու համար արտերկիր մեկնել, սակայն այսօր միտումն այլ է. նույնիսկ այլազգի կամ սփյուռքահայ քաղաքացիներն են այդ նպատակով գալիս Հայաստան: Ինչի՞ արդյունքում հասանք նման ցուցանիշների:
 
-Մանավանդ ամռան ամիսներին շատ ենք ունենում ոչ միայն հայ, այլեւ այլազգի այցելուներ: Գալիս, այստեղ վիրահատվում են, որովհետեւ մեզ մոտ ոչ միայն գինն ավելի մատչելի է, այլեւ մեր ունեցած գերժամանակակից տեխնիկան չի զիջում արտերկրի տեխնիկային: 
 
- Կա՞ն հայտնի անձինք Ձեր կյանքում, որոնց խորհրդին մշտապես հետևում եք: Ո՞ւմ եք համարում Ձեր ուսուցիչը:
 
- Աշխատանքային պրակտիկաս սկսել եմ 8-րդ բուժմիավորուման ակնաբուժական մանկական բաժանմունքում՝ ակնաբուժության բնագավառի ամենավառ ներկայացուցիչներից հանգուցյալ Վերոնիկա Խրիստաֆորովնայի, Իրինա Իվանովնայի կողքին, որոնցից շատ գիտելիքներ եմ քաղել: Եվ հենց նրանք էլ եղել են իմ ուսուցիչները: Բայց երբ ի հայտ եկան նորագույն եւ լազերային մեթոդները, մեր երկրում կերատոկոնուս հիվանդության բուժման մեթոդը ինքներս ներդրեցինք: Այդ տարիներին վերապատրաստվել ենք շվեյցարացի գիտնական Թեոդոր Զեյլերի դպրոցում, Մոսկվայի Ֆյոդորովի անվան ակնաբուժական միկրովիրաբուժական ինստիտուտում, եւ ես նույնիսկ բախտ եմ ունեցել տեսնելու աշխարհահռչակ Ֆյոդորովին: Միասին մի գիտաժողովի մասնակցեցինք, որից հետո նա դժբախտ պատահարի զոհ դարձավ: Իմ նշածները մեծագույն մարդիկ էին, ակնաբուժության մեջ մեծ ավանդ ունեին, ստեղծել էին մի համակարգ, որտեղ իրականացվում էր ինչպես վիրաբուժություն, այնպես էլ՝ դեղորայքի արտադրություն, նույնիսկ գործիքների մշակում: Եվ մենք պարբերաբար օգտվում էինք այդ համակարգից:  Տարիներ առաջ Հայաստանում ներդրվեց կերատոկոնուսի բուժման մեթոդը, որը կոչվում է կրոսլինքինգ (Crosslinking): Կատարվում է եղջերաթաղանթի բարակած կոլագենային թելիկների խաչաձեւ ամրացում հատուկ ճառագայթների ու նյութի միջոցով: Այս մեթոդը կիրառվում է հիվանդության վատթար զարգացումը կանխարգելելու եւ տեսողությունը վերականգնելու նպատակով, եթե այն առաջին կամ երկրորդ աստիճանի է: Երրորդ և չորրորդ աստիճանների դեպքում կատարվում է եղջերաթաղանթի տրանսպլանտացիա` կերատոպլաստիկա դոնորական թաղանթով:
Մինչև այս մեթոդը Հայաստանում կիրառելի բուժիչ կամ կանխարգելիչ որեւէ այլ մեթոդ չկար: 2003թ. շվեյցարացի գիտնական Թեոդոր Զեյլերը, հայտնաբերելով կրոսլինքինգը, օգնեց աշխատունակ տարիքի միլիոնավոր մարդկանց պահպանել եւ որոշ չափով լավացնել տեսողությունը:  Վիրահատությունը կատարվում է տեղային ցավազրկմամբ, տեւում է մեկ ժամ: Առաջին կես ժամում եղջերաթաղանթը հագեցվում է ռիբոֆլավին եւ դեքստրան նյութերով, հաջորդ կես ժամում դրանց ավելացվում է նաեւ ուլտրամանուշակագույն ճառագայթը (Special Laser):
- Բժշկուհի՛, հասցնո՞ւմ եք աշխատանքին զուգահեռ մասնակցել վերապատրաստումների:
-Իհարկե մասնակցում եմ, եւ դրա մասին արդեն վերեւում նշեցի: Նախկինում, եթե նոր սարք էր ներդրվում մեզ մոտ, պետք է պարտադիր վերապատրաստվեինք: Իսկ այս օրերին արդեն  հիմնականում միջազգային գիտաժողովների ենք մասնակցում, որովհետեւ անչափ կարեւոր է փորձի փոխանակումը, նորարությունների մասին միշտ տեղեկացված լինելը: Բժշկությունն այնպիսի գիտություն, մասնագիտություն է, որ պետք է միշտ համընթաց քայլես նորարություններին: Եթե 3-4 օր չկարդաս, չծանոթանաս նորություններին, կլճանաս, կդոփես տեղում: Ակնաբուժությունը մեր երկրում այնպիսի զարգացում է ապրել, որ մեզ մոտ իրականացվում են հնարավոր բոլոր տեսակի ակնաբուժական միջամտություններ եւ բուժում: 
- Բժշկուհի՛, ոսպնյակների կրո՞ւմն եք ճիշտ համարում, թե ակնոցի:
 
-Ես ունեմ արդեն 19-20 տարվա աշխատանքային փորձ, երկար տարիներ աշխատել եմ մանկական բաժանմունքում եւ գիտեմ, որ, մանավանդ հեռու մարզերում, աղջիկները բարդույթավորված են ակնոց կրելու հարցում: Բայց ժամանակները փոխվել են, եւ մարդիկ գիտակցում են, որ 18 տարիքային շեմը լրանալուց հետո, ուշ թե շուտ, կհրաժարվեն ակնոց կրելուց: Այսօր կան ոսպնյակներ, որոնք ազատում են ակնոց կրելու խնդրից, եւ բարձր աստիճանի կարճատեսության դեպքում մեկ-մեկ գերադասելի է հենց ոսպնյակներ կրելը: Մենք միշտ խորհուրդ ենք տալիս, որ միաժամանակ կարող են կրել թե՛ ոսպնյակ, թե՛ ակնոց, քանի որ ակնոցը շատ հարմար է կրել. կարող ես այն հանել, ապա նորից կրել: Ակնոց  կրելու բացասական կողմն այն է միայն, որ, ինչքան կարճատեսությունը շատ լինի, ապակին այնքան ավելի հաստ կլինի: Իսկ ոմանք շատ դեպքերում ուղղակի չեն ցանկանում ինչ-որ բան կրել: Եթե աչքերի տեսանելիությունը զգալիորեն տարբերվում է, այդ խնդիրը հնարավոր չէ ակնոցով շտկել, քանի որ այդ տարբերությունը գլխացավ է առաջացնում, եւ նման դեպքերում ոսպնյակ կրելը շատ ավելի նպատակահարմար է: Ոսպնյակների բարդությունն էլ նրանց խնամքն է, օրինակ, քնելիս պարտադիր պետք է հանել. ինչքան էլ գերժամանակակից ոսպնյակ լինի, այն օտար մարմին է, արհեստական նյութից պատրաստված եւ չի թողնում, որ եղջերաթաղանթը շնչի: Կամ փոշոտ, կեղտոտ ձեռքերով աչքը տրորելու դեպքում կարող է ինֆեկցիա առաջացնել, որը կանցնի եղջերաթաղանթին: Հիգիենան շատ կարևոր է, այսինքն՝ կանոնները պետք է պահպանել խստագույնս եւ լիարժեք, հեղուկը փոխել ժամանակին, ուշադրություն դարձնել, որպեսզի  չկանգնենք ավելի բարդացած վիճակների առաջ: 
 
- Ձեր խորհուրդը մեր ընթերցողին:
-Առաջին հերթին կցանկանամ, որ առողջ, երջանիկ լինեն, հետեւեն իրենց առողջությանը: Շատ դեպքերում մեզ դիմում են արդեն շատ բարդացված վիճակներում, մինչդեռ տարին գոնե երկու անգամ պետք է կատարվի կանխարգելիչ ախտորոշում: Ու շատ դեպքերում դրան խանգարում է ոչ թե սոցիալական ծանր վիճակը, այլ վախի զգացումը: Եթե տեսնում ենք, որ մարդ ֆինանսապես ի վիճակի չէ բուժզննում անցնել, աշխատում ենք անվճար իրականացնել ախտորոշումը: Նախկինում՝ ԽՍՀՄ տարիներին, կար մշակված ծրագիր, որ երեխան պարտադիր մանկապարտեզ եւ դպրոց հաճախելուց առաջ պետք է անցի աչքերի հետազոտություն, հետագայում՝ անհրաժեշտության դեպքում, բուժզննում: Այդ տարիներին շատ մեծ դեր են ունեցել մանկավարժները, որոնք, նկատելով երեխայի վատ տեսողությունը, շատ արագ այդ մասին տեղեկացնում էին ծնողներին: Կարծում եմ՝ նվիրվածությունը մասնագիտական գործունեության մեջ շատ կարեւոր է, ու, եթե բժիշկը հիվանդին վստահություն ներշնչի, դա կօգնի, որպեսզի մարդիկ հետեւեն իրենց առողջությանը եւ լսեն մասնագետի խորհուրդները: Ես շատ եմ սիրում իմ աշխատանքը, որն ինձ հոգեկան հանգստություն է փոխանցում: 
- Ո՞րն է տեսողության պահպանման Ձեր լավագույն բանաձեւը:
- Պետք չէ, իհարկե, համեմատական անցկացնել տեսողության եւ լսողության զգայարանների միջեւ, բայց իրականում տեղեկատվությունը մարդն  առաջնահերթ ստանում է աչքերի միջոցով, որն ուղղակի կապ ունի մարդկային երջանկության, ինքնադրսեւորման հետ: Գիտնականներն էլ մշտապես պնդել են, որ մարդն արտաքին աշխարհից 90 տոկոս տեղեկատվությունը ստանում է աչքերի միջոցով: Անհատը կարող է չխոսել, չլսել, բայց եթե չի տեսնում, դրանից ավելի շատ կտուժի նրա կյանքի որակը: Ուստի կհորդորեմ բոլորին, անկախ սոցիալական վիճակից, ժամանակին դիմել բժշկի, զննում անցնել, հարկ եղած դեպքում վիրահատվել, որպեսզի կանխարգելվի հիվանդությունների հետագա զարգացումը: 
 
There is no translation available.

 Մեզ անչափ պարտավորեցնում է այն հանգամանքը, որ մեզ մոտ արված զննման արդյունքներն արտերկրի մասնագետների կողմից հավանության են արժանանում

Այսօր ռադիոլոգիան՝ ճառագայթաբանությունը, որը մի շարք հիվանդությունների ախտորոշման ու բուժման նպատակով իոնիզացնող ճառագայթման հնարավորություններն է ուսումնասիրում, ժամանակակից բժշկության անբաժանելի մասն է կազմում: Ի սկզբանե այն միայն էլեկտրամագնիսական էներգիայի կիրառման հնարավորություններն էր դիտարկում, սակայն այսօր արդեն ոչ միայն ռենտգենյան ճառագայթներ է կիրառում, այլ նաեւ բարձր հաճախականության ալիքներ, մագնիսական դաշտեր եւ ճառագայթման այլ եղանակներ: 

Հետազոտման բավականին բարձր մակարդակ ապահովող նոր սարքավորումների ձեռքբերման արդյունքում մեր երկրում նույնպես այդ  ոլորտում սկսեցին իրականացվել ավելի լայնածավալ հետազոտություններ:  

Արդի բժշկության ու հատկապես ճառագայթաբանության ոլորտում գրանցված ձեռքբերումների մասին զրուցեցինք «Սլավմեդ» բժշկական կենտրոնի բժիշկ-ճառագայթաբան ԼՈՒՍԻՆԵ ԹԱՆԱՆՅԱՆԻ հետ:

Կենտրոնի ՈՒՁՀ բաժանմունքի՝ ռադիոլոգիայի բնագավառում մեծ փորձառություն ունեցող մասնագետները պարբերաբար վերապատրաստվում են արտերկրի առաջատար բուժհաստատություններում, ինչպես նաեւ մասնակցում հեղինակավոր գիտաժողովների ու սեմինարների՝ հանդես գալով զեկույցներով:

- Տիկի՛ն  Թանանյան, ի՞նչ գերժամանակակից տեխնիկայով է հագեցած «Սլավմեդ» բժշկական կենտրոնը: Ի՞նչ հետազոտություններ են իրականացվում հենց Ձեր բաժանմունքում:

 -«Սլավմեդ» բժշկական կենտրոնի՝ ուլտրաձայնային հետազոտության նպատակով կիրառվող սարքավորումը դասվում է ժամանակակից բժշկության վերջին ձեռքբերումների շարքին, քանի որ հագեցած է 3D/4D ուլտրաձայնային համակարգով, որը նոր սերնդի վիզուալիզացիայի լավագույն տեխնոլոգիաներից է: Սարքը հագեցած է նոր Fly Thru և Inversia հատուկ օպցիաներով, ինչը հնարավորություն է տալիս բժշկին տեսնել ինչպես խոռոչավոր օրգանների, ծորանների, անոթների լուսանցքումները, այնպես էլ նույն օրգանների վիզուալիզացիան դրսի մակերեսից՝ հաղորդելով լրացուցիչ տեղեկություն ուռուցքների եւ ծավալային գոյացությունների վերաբերյալ:

Ուլտրաձայնային հետազոտությունը (ՈՒՁՀ) տալիս է օրգան-համակարգերի կառուցվածքի ֆունկցիոնալ բնութագիրը՝ տրամադրելով որակական եւ քանակական տվյալներ: Կիրառվող սարքը հնարավորություն է տալիս հայտնաբերել բավականին փոքր գոյացությունները, ճշգրիտ ուսումնասիրել դրանց ներքին կառուցվածքը, ստանալ նույնիսկ աննշան գոյացությունների եւ շրջակա հյուսվածքների վերաբերյալ առավել հստակ պատկերներ ու նկարագիր: Սա հիվանդություններն ավելի վաղ շրջանում հայտնաբերելու շատ լավ հնարավորություն է: Որովայնի խոռոչի օրգանների ուլտրաձայնային հետազոտությունը լեղապարկի, լյարդի, փայծաղի եւ ենթաստամոքսային գեղձի ուլտրաձայնային ախտորոշիչ հետազոտությունն է: Այն թույլ է տալիս ոչ միայն մանրակրկիտ ուսումնասիրել պացիենտի որովայնի խոռոչի օրգանների եւ համակարգերի ֆունկցիոնալ ու անատոմիական առանձնահատկությունները, այլեւ պարզել առկա շեղումների պատճառահետեւանքային կապը՝ հնարավորություն տալով ճիշտ մեկնաբանել հետազոտվող օրգանների վիճակը՝ ըստ հիվանդի գանգատների եւ հիվանդության կլինիկական պատկերի: Որովայնի խոռոչի օրգանների ուլտրաձայնային հետազոտության շնորհիվ կարելի է հստակեցնել բոլոր ներքին օրգանների բացարձակ չափսերը, նկարագրել նրանց կառուցվածքը, բացահայտել կամ հերքել բորբոքային օջախների, նորագոյացությունների առկայությունը: Հատկապես շատ կարեւորում ենք էլաստոգրաֆիան, որը ժամանակակից հետազոտության մեթոդ է, պատկերում է հյուսվածքի պնդությունը (stiffness) արտաքին կոմպրեսիայի միջոցով: Մեթոդը հնարավորություն է տալիս հաշվել պաթոլոգիկ գոյացության կարծրությունը, ինչը կարեւոր ցուցանիշ է գոյացությունների տարբերակման համար:
Պրակտիկայում էլաստոգրաֆիան համարվում է սոնոգրաֆիկ հետազոտության շարունակություն, ինչպես, օրինակ, դոպլերը: էլաստոգրաֆիկ ինֆորմացիան ստացվում է իրական ժամանակում (real time), մի քանի րոպեի ընթացքում: Հետազոտությունը իրականացվում է էքսպերտ դասի նորագույն TOSHIBA APLIO ՈՒՁ սարքով, ինչը վահանաձեւ գեղձի ուռուցքների վաղ հայտնաբերման համար մեծ նշանակություն ունեցող մեթոդ է, որի միջոցով վահանաձեւ գեղձի անգամ մի քանի միլիմետրանոց հանգույցները կարողանում ենք գտնել եւ պահել հսկողության տակ: Եվ, կախված նրանից, թե ինչ փոփոխություններ են լինում, կարող ենք վիրահատել կամ երկարաժամկետ հետեւել ուռուցքների ընթացքին: Մենք կիրառում ենք նաեւ <<Micro pyure>> մեթոդը, որը նույնպես վահանաձեւ գեղձի լիարժեք հետազոտության հնարավորություն է տալիս: Բացի դրանից, որովայնի խոռոչավոր օրգանների համար կիրառում ենք 3D ուլտրաձայնային համակարգով հետազոտությունը, որը կոչվում Fly Thru եւ Inversia հատուկ օպցիաներով հետազոտություն: Դրա շնորհիվ կարողանում ենք լեղապարկն ու միզապարկը  հետազոտել ներսից, ինչը հնարավորություն է տալիս հայտնաբերել բարորակ եւ չարորակ բնույթի նորագոյացությունները, նույնիսկ շատ փոքր գոյացությունները կարողանում ենք իրենց եզրագծերով ավելի լավ տեսնել: Էլաստոգրաֆիան չունի կողմնակի ազդեցություն եւ հակացուցումներ:

  Հետազոտություններ կատարում ենք նաեւ սոնոգրաֆիայի միջոցով, բայց ոչ բոլոր դեպքերում է այն լիարժեք 100 տոկոսանոց ախտորոշիչ մեթոդ համարվում, օրինակ, աղեստամոքսային համակարգի համար, որի ժամանակ, դրան զուգահեռ կատարվում է էնդոսկոպիա: Բայց շատ դեպքերում բորբոքումները, հաստացումները, այսինքն` ոչ ուռուցքային փոփոխությունները կարողանում ենք հետազոտել, հայտնաբերել: Վերջին տարիներին իրականացվում է նաեւ ձայնալարերի սոնոգրաֆիա:

- Բժշկուհի, հասցնո՞ւմ եք մասնակցել վերապատրաստումների:

- Մշտապես մասնակցում ենք վերապատրաստումների, վերջին անգամ եղել եմ Գերմանիայում, ինչպես նաեւ Իսրայելում, պատրաստվում եմ կրկին մեկնել Գերմանիա: Անչափ ուրախալի է, որ մեզ մոտ նույնպես ասոցիացիաները կազմակերպում են շատ գիտաժողովներ, արտերկրից ժամանում են մասնագետներ, որոնց հետ փորձի փոխանակում ենք կատարում, աշխատում ենք բոլոր նորարարությունները քաղել նրանցից: Ունենք շատ հիվանդներ, որոնք մեր հետազոտության արդյունքներով մեկնում են Իսրայել, Գերմանիա բուժման, իսկ ովքեր բուժվում են մեզ մոտ, նրանց հետազոտությունների արդյունքներն էլ ենք ուղարկում արտերկիր: Մենք սերտ կապեր ունենք Գերմանիայի եւ Ռուսաստանի, մասնավորապես՝ Մոսկվայի մասնագետների հետ: Մեզ մոտ հիվանդներ են գալիս քիմիաթերապիա անցնելու համար, քանի որ արտերկրում այն բավականին թանկ է: Իհարկե, մեզ անչափ պարտավորեցնում է այն հանգամանքը, որ մեզ մոտ արված զննման արդյունքներն արտերկրի մասնագետների կողմից հավանության են արժանանում: Ասեմ, որ մշապես աշխատանքային հրավերներ ենք ստանում Գերմանիայից, Բելգիայից: Մեր երկրում աշխատելը շատ դժվար է, մրցակցությունը մեծ է, եւ բժիշկը պետք է լինի լավագույններից լավագույնը, որպեսզի կարողանա արարել իր բնագավառում: Շատ ուրախալի եւ գովելի փաստ է ինձ համար այն, որ մեր ժողովուրդը սկսել է հետեւել իրեն, գոնե տարին մեկ անգամ անցնել կանխարգելիչ հետազոտում: Իսկ նախկինում, մինչեւ չէր վատթարանում վիճակը, բժշկի չէին դիմում: Բավականին շատ են արտերկրից պացիենտեր, որոնք տարին մեկ անգամ գալիս են մեր երկիր բուժզննում անցնելու եւ մեզ վստահեցնում են, որ հայ բժիշկներից լավը չկա աշխարհում:

-Բժշկի  մասնագիտությունը խիստ պարտավորեցնող է: Հետին հայացք նետելով՝ ինչպե՞ս կգնահատեք Ձեր անցած ուղին:

- Դեռեւս 9-րդ դասարանում էի սովորում, երբ բժիշկ դառնալու որոշում կայացրեցի: Իհարկե, նման որոշում կայացնողներս լավ գիտակցում ենք, որ շատ մեծ պատասխանատվություն ենք վերցնում մեր ուսերին, քանի որ ամեն հիվանդի հետ <<վիրահատվում>>, ամեն հիվանդի հետ լավանում ենք, ապրում նրանց խնդրով: Բայց պետք է անկեղծորեն նշեմ, որ այս մասնագիտությունն ինձ համար լավագույնն է աշխարհում՝ չնայած մեր առջեւ ծառացած բոլոր դժվարություններին եւ անքուն գիշերներին: Ու ես, միեւնույն է, ուրիշ մասնագիտություն չէի ցանկանա ունենալ: Ասեմ, որ աշխատանքային գործունեությանս սկզբնական շրջանը ծանր եղել. այդ տարիներին սարքավորումները շատ փոքր, գրեթե հեռախոսի էկրանի տրամաչափի էին, որոնցով անչափ դժվար էր ինչ-որ բան տեսնել, ախտորոշել: Այդ տարիներին դեռ չկային ասոցիացիաներ, չէին կազմակերպվում գիտաժողովներ… Վերջին 10 տարվա ընթացքում ենք  վերապատրաստում անցնում, մշտապես կատարում փորձի փոխանակում արտերկրի մեր գործընկերների հետ, որոնք մեզ ծանոթացնում են նորարարություններին: Եվ կարող եմ վստահ ասել, որ հիմա շատ ավելի հեշտացել է մեր աշխատանքը, որովհետեւ պարբերաբար անցկացվող գիտաժողովները մեզ բավականին օգնում են, հեշտացնում մեր աշխատանքը: Լավագույն սարքավորումների 50-60 տոկոսը մեզ օգնում է ճիշտ պատկերացում կազմել օրգան-համակարգերի վիճակի մասին, վերջին 5-6 տարիներին, երբ արդեն օգտվում եմ TOSHIBA APLIO սարքավորումից, զգում եմ, որ իմ մասնագիտական կարողությունները մի տասն անգամ աճել են հին տեխնիկայով աշխատելու համեմատ:   

- Որպես սոնոգրաֆիստ Ձեր իրավասությունների մեջ մտնո՞ւմ է պացիենտին իր հիվանդության ախտորոշման մասին հայտնելը:

 -Կան շատ նախազգուշացնող սոնոգրաֆիկ նշաններ, որոնք մեզ հուշում են գոյացության չարորակ լինելու մասին, բայց, բոլոր դեպքերում, մինչեւ չկատարվի բջջաբանական քննություն, իրավունք չունենք հիվանդին նախապես ենթարկել սթրեսի: Մենք միշտ աշխատում ենք շատ զգույշ մոտենալ հիվանդին, ընդամենը նրան ասենք, որ մի փոքր կասկած կա… Եվ միայն գոյացության առկայությունը 100 տոկոսով հաստատվելու դեպքում հայտնում ենք հիվանդին այդ մասին, որպեսզի նա հասկանա, թե  ինչ քայլեր պետք է իրականացնի  հետագայում:

 -Ո՞ւմ եք համարում Ձեր ուսուցիչը:

- Լավն է այն ուսուցիչը, ով դառնում է գիտելիքի, մարդկային հարաբերությունների, ճաշակի, բարեկրթության ու շատ այլ լավ հատկանիշների չափանիշ, ում աշակերտները տարիներ անց սիրով են հիշում, ում տված գիտելիքները հաղթահարում են ժամանակի փորձությունը, ում միշտ օրինակ են բերում, ով ոգեշնչում է նոր գիտելիքների ձեռքբերման, կյանքում կայանալու հարցերում, վայելում է բոլորի սերն ու հարգանքը: Ինձ համար իմ մասնագիտության մեջ ուղղություն տվողը, լավագույն ուսուցիչը եղել է Արմեն Կարպի Ղազարյանը: Երբ ինչ-որ հարցի վերաբերյալ կասկած ունեինք, առանց տատանվելու զանգահարում էինք նրան, խորհուրդ հարցնում եւ առաջնորդվում դրանով: Եվ նա մեծ ուրախությամբ էր ընդունում մեր հաջողությունները: Հիմա էլ ես եմ աշխատում մեր երիտասարդ կադրերին ճիշտ ուղու վրա դնել, մշտապես իմ խորհուրդներով փորձում օգտակար լինել նրանց:

Ուզում եմ նշել, որ կան շատ լավ երիտասարդ կադրեր, որոնք ձգտում են հասնել կատարյալին իրենց գործի մեծ, միշտ պրպտող են, որոնող, տեղեկատվություն կորզող: Ու եթե միայն չլքեն մեր երկիրը, շատ լավ կլինի: Ես միշտ նրանց հորդորում եմ, որ իրենց գործում պարտաճանաչ եւ մաքրամաքուր լինեն, հիվանդին ասեն այն, ինչ որ իրականում կա, որ մեր հասարակության միջից դուրս գա բժշկին չվստահելու գործոնը: Ու նաեւ իրենց գործում միայն շահ չհետապնդեն, ոչ մի բան չուռճացնեն, ոչ մի բան չպակասեցնեն, աշխատեն ճշգրիտ, իրենց խղճի առաջ մաքուր, երբեք չխաբեն: Այդ դեպքում բժիշկն ավելի հարգված ու ընդունելի կլինի բոլորի կողմից եւ կհասնի ցանկալի արդյունքների:  

- Եվ որպես վերջաբան, ի՞նչ խորհուրդ կտաք մեր ընթերցողներին:

 - Կցանկանամ, որ միշտ երջանիկ լինեն, առողջ եւ կանխարգելիչ նպատակով պարբերաբար այցելեն բժշկի: Վստահ եմ, որ հայ օջախի կայունությունն ու ամրությունը մեր հարատեւման ու հաղթանակների ամենամեծ գրավականն է:

 

There is no translation available.

Dr. Hasmik Saiyan - General practitioner and cardiologist, MD, PhD, Deputy Director for Therapy and Head of the Department for Emergency Medical Care, EREBOUNI MEDICAL CENTER.

Education and training

Dr. Hasmik Saiyan has graduated from the Faculty of General Medicine of the Yerevan State University after Mkhitar Heratsi in 1994, and the Internship in 1996. In 2000 Dr. Sainyan received her general practitioner’s license N Բ-XX-003681, from the Ministry of Healthcare of the Republic of Armenia. She continued her professional and educational development in the National Institute of Health Named After Academician S. AVDALBEKYAN (NIH), Ministry of Healthcare of the Republic of Armenia, in 2005.

Medical practice and other professional experience

Dr. Hasmik Sainyan started her major medical practice in the EREBOUNI MEDICAL CENTER in 1997. Currently she is the Deputy Director for Therapy and the Head of the Department for Emergency Medical Care of the same hospital.

Doctor Sainyan coordinates the emergency medical care to patients with sudden acute diseases and conditions, exacerbation of chronic diseases without overt signs of threats to the life of the patient.

Emergency medical diagnostic and medical care is carried out both when patients appeals independently by oneself or by reference of outpatients clinics and when the patients delivered by ambulance teams that provides patients with multidisciplinary medical care at home and during transfer to the Center.

Major professional activities include:

  • Examination and tests of appealed patients for early diagnostics
  • Emergency medical care of enrolled patients diagnosed with diseases in the acute stage
  • Providing medical care with the further continuation of treatment at home
  • Transfer of patients to a specialized unit or an intensive care unit for further examination and treatment
  • Transfer of patients to the operating room for further surgical treatment
  • Other relevant medical assistance

 

There is no translation available.

Առողջությունը, թերեւս, ամեն ինչ չէ, սակայն առանց առողջության ամեն ինչ ոչինչ է

Այսօր անհերքելի իրողություն են բժշկության ոլորտում իրականացված եւ իրականացվող նորարարություններն ու նվաճումները, որոնց շնորհիվ նախկինում անբուժելի թվացող բազում հիվանդությունները հնարավոր է ոչ միայն բուժել, այլեւ կանխարգելել: Սակայն  բժշկությունը մի բնագավառ է, որը մշտապես զարգացման ու նորագույն նվաճումների կարիք ունի: Իսկ եթե մարդն առողջ չէ, նրան հասու չեն լինի կյանքի մյուս ոլորտները, կբացակայի նորը ստեղծելու, գեղեցիկն արարելու ձգտումը: Եվ յուրաքանչյուր բժիշկ կոչված է պայքարելու առողջությանը սպառնացող  ամեն մի չարիքի դեմ` պարգեւելով  մարդուն առողջություն եւ կյանքով լեցուն առողջ հոգի:

Քիթ-կոկորդ-ականջաբանության ոլորտի տարածված հիվանդությունների եւ  բուժական մեթոդների, ընդհանրապես մասնագիտական գործունեության վերաբերյալ  մանրամասներ է ներկայացնում  Վլադիմիր Ավագյանի անվան բժշկական կենտրոնի քիթ-կոկորդ-ականջաբանության բաժնի վարիչ, բժշկական գիտությունների թեկնածու, քիթ-կոկորդ-ականջաբան, Եվրոպական քիթ-կոկորդ-ականջաբանների ասոցիացիայի (ԵՔԿԱԱ) անդամ ԿԱՏԱՐԻՆԱ ԴՐԱՄԲՅԱՆԸ: Տարիների փորձը բժշկի համար մեծ նշանակություն ունի, ինչը նրան դարձնում է առավել ճանաչված եւ վստահելի: Արդեն 20 տարուց ավելի աշխատանքային փորձ ունեցող բժշկուհին դեռ մանկուց գիտեր, որ մարդկանց բուժելն իր առաքելությունն է լինելու: Բարդ իրավիճակներում բժշկի պրոֆեսիոնալիզմը հնարավորություն է տալիս որոշել, թե ինչպիսին կլինի ապաքինման ընթացքը, այն ինչ բարդություններով կուղեկցվի, և որ դեպքում պետք է  կիրառել նոր մոտեցումներ:

- Տիկի՛ն Դրամբյան, բոլոր բժշկական կենտրոնների որդեգրած քաղաքականությունը եվրոպական առողջապահական չափանիշներին մոտենալն է: Ձեր անմիջական մասնակցությամբ ի՞նչ լազերային վիրահատություններ են իրականացվում Վլադիմիր Ավագյանի անվան բժշկական կենտրոնում:

- Մեր բժշկական կենտրոնում շուրջ 12 տարի է, ինչ գործում է քիթ-կոկորդ-ականջաբանության բաժանմունքը, որտեղ կատարվում են բոլոր տեսակի ԼՕՌ վիրահատություններ՝ քմային նշիկների հեռացում (տոնզիլէկտոմիա), քթի ադենոիդների հեռացում (ադենոտոմիա), քթի պոլիպների հեռացում (պոլիպոտոմիա), հայմորյան խոռոչների վիրահատություն (հայմորոտոմիա), քթի միջնապատի ուղղում (սեպտոտոմիա): Վիրահատությունները կատարվում են ինչպես տեղային, այնպես էլ ընդհանուր անզգայացմամբ, որոնք ցուցված են հիվանդներին` 3 տարեկանից սկսած: Իրականացվում է նաեւ բոլոր տեսակի ԼՕՌ հիվանդությունների կոնսերվատիվ բուժում: Բաժանմունքում ներդրվել է (առաջինը մեր հանրապետությունում եւ մինչ այժմ միակը) քիթ-կոկորդ-ականջաբանության լազերային վիրաբուժության մեթոդը: Լազերային եղանակով կատարվում են վիրահատություններ հիպերտրոֆիկ եւ ալերգիկ ռինիտների, քթի պոլիպների, խռռոցի դեպքում, քթային արյունահոսությունը դադարեցնելու  նպատակով: Պետք է նշել, որ լազերային վիրահատությունները ոչ մի հակացուցում չունեն, դրանք ցուցված են նույնիսկ հղիներին եւ կերակրող մայրերին: Չկան հետվիրահատական բարդություններ, վիրահատությունը ավելի թեթեւ ընթացք է ունենում, քանի որ տամպոն չի տեղադրվում, և հիվանդը վիրահատությունից 1-2 ժամ հետո կարող է տուն գնալ ու շատ արագ վերադառնալ իր բնականոն կյանքին:  

- Բժշկի մասնագիտությունը ռիսկային եւ պատասխանատու գործ է, ինչպե՞ս եւ ե՞րբ որոշեցիք գնալ այդ քայլին:

- Դեռ չորրորդ դասարանից որոշել էի, որ պետք է ընտրեմ հենց բժշկի մասնագիտությունը, իսկ ուսանելու տարիներին արդեն հստակ որոշում կայացրեցի ՝ընտրել քիթ-կոկորդ-ականջաբանության ճյուղը: Իմ մասնագիտության ընտրության հարցում ճակատագրական նշանակություն ունեցավ պապիկիս եւ մայրիկիս բժիշկ լինելու հանգամանքը: Պապիկս հայտնի վիրաբույժ, ակադեմիկոս Իվան Քրիստափորովիչ Գևորգյանն էր: Մայրս՝ Մարինա Գեւորգյանը, բժշկական գիտությունների թեկնածու էր, դասախոսել է Մխիթար Հերացու անվան բժշկական համալսարանի միկրոբիոլոգիայի ամբիոնում: Իսկ հայրս՝ Հարություն Թերզյանը, ՀՀ գիտության վաստակավոր գործիչ, ակադեմիկոս, տեխնիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր էր, ով երկար տարիներ աշխատել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտում (այժմ՝ Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան (ՀԱՊՀ):  Հպարտ եմ, որ ունեմ նման նախնիներ, որոնց ներդրումը մեծ է եղել մեր պետության ամրապնդման գործում: Երեւանի բժշկական համալսարանն ավարտելուց հետո օրդինատուրան շարունակել եմ Մոսկվայում եւ հայտնի ԼՕՌ բժիշկ, պրոֆեսոր Վ.Ս. Պողոսովի ղեկավարությամբ այնտեղի թիվ 67 հիվանդանոցում պաշտպանել «Փափուկ քիմքի ուռուցքներ» թեմայով գիտական թեզս: Ապա վերադարձել եմ Հայաստան եւ 1997 թվականից աշխատանքի անցել 2-րդ բուժմիավորման հիվանդանոցում, որտեղ էլ 2002-2004թթ. ղեկավարել եմ քիթ-կոկորդ-ականջ ծառայությունը: 2006 թվականից սկսած մինչ օրս աշխատում եմ Վլադիմիր Ավագյանի անվան բժշկական կենտրոնում՝ որպես քիթ-կոկորդ-ականջ բաժանմունքի վարիչ:

- Բժշկուհի՛, ո՞ր  ալերգիկ  հիվանդություններն ավելի մեծ տարածվածություն ունեն: 

- Քթի եւ հարակից խոռոչների ալերգիկ հիվանդությունները համարվում են ամենատարածված ալերգիկ պաթոլոգիան։ Ընդ որում, հիվանդների քանակը գնալով մեծանում է, որը պայմանավորված է շրջակա միջավայրի զգալի աղտոտվածությամբ, մեծ քանակությամբ ալերգիեններ շնչելով, տեղային եւ ընդհանուր իմունիտետի իջեցմամբ:

 - Ի՞նչ խնդիրների կարող են հանգեցնել շնչառության, հատկապես՝ քթային շնչառության խանգարումները:

- Քիթը շնչառական առաջնային օրգան է համարվում։ Քթարցունքային խողովակի բացվածքը արտաքին անցուղում է, որով արցունքները հոսում են քթի խոռոչ։ Օդում պարունակվող քիմիական նյութերը լուծվում են քթի ներքին մակերեւույթի նյարդային վերջույթները ծածկող հեղուկում։  Քիմիական ներգործությունն ընկալելով՝ ընկալիչները (ռեցեպտորներ) ազդանշաններ են ուղարկում գլխուղեղ եւ այդպիսով ապահովում հոտառական զգացողությունը։ Քիթը համարվում է զգայուն շնչառական օրգան, այն կատարում է նաեւ կարեւորագույն ֆունկցիա ամբողջ օրգանիզմի համար՝ հանդիսանալով ինչպես ֆիզիկական, այնպես էլ իմունային պաշտպան շրջապատող վնասակար ազդեցություններից: Ի վերջո, քիթը մասնակից է խոսքի զարգացմանը, ինչպես նաեւ կատարում է էսթետիկ ֆունկցիա: Այն շատ զգայուն եւ անփոխարինելի օրգան է անհատի համար: Օրինակ, քիթը մասնակիորեն մասնակցում է քաղցրի, աղիի, կծվի համերի ընկալմանը, իսկ մնացած համային ընկալումները կարող են տարբերակվել հոտառությամբ: Իր հերթին համային զգացումը մեզ <<զգուշացնում>> է սննդի պիտանելիության, նրա մեջ առկա տոկսիկ նյութերի մասին: Սուր հոտառությունն անհրաժեշտ է խոհարարության, հրուշակագործության, օծանելիքի արտադրության և այլ բնագավառներում: Անհատի մոտ ֆիզիոլոգիական շնչառությունը կատարվում է միայն քթի միջոցով: Շնչառությունը բերանի միջոցով ոչ նորմալ է եւ համարվում է լրացուցիչ օժանդակ միջոց քթային շնչառության համար: Շնչառությունը քթի և արտաշնչումը բերանի միջոցով դառնում է քթի լորձաթաղանթի չորացման պատճառ: Քթային շնչառության բացակայությունը աստիճանաբար  հանգեցնում է կոկորդում տեղակայված լորձային հանգույցների վերջնական չորացմանը: Քթի կառուցվածքում մեխանիկական փոփոխությունները, օրինակ, քթի միջնապատի կամ խեցիների գերփոփոխված վիճակը կարող է  բերանով շնչելու պատճառ դառնալ, որը հղի է անցանկալի հետեւանքներով և կարող է հանգեցնել քթային խոռոչի լորձաթաղանթի հարակից սինուսների (խոռոչներ) ախտահարմանը: Նորմալ քթային շնչառության դեպքում շնչած օդը, անցնելով քթի միջով, տաքանում է, <<մշակվում>> եւ մաքրվում: Բացի վերը նշված գործառույթներից, քիթը կատարում է նաեւ պաշտպանական գործառույթ՝ զերծ պահելով օրգանիզմը արտաքին բացասական ազդեցություններից: Պետք է նշել, որ կարեւորագույն կապ կա քթի և թոքերի, բրոնխների, սրտի, մկանային հյուսվածքների միջեւ, որոնք իրենց մասնակցությունն են ունենում նյութափոխանակության եւ սեռական օրգանների գործառույթներին: Քիթը ազդում է նաեւ խոսքի արտաբերման վրա՝ ձայնը խռպոտացնելու իմաստով: Քիթը խոնավեցնում ու մաքրում է շնչած օդը՝ մեր թոքերի համար այն դարձնելով ավելի անվնաս, կարգավորում է օդի ջերմաստիճանը, որպեսզի այն քիչ թե շատ համապատասխանի մեր մարմնի ջերմաստիճանին:  

- Բժշկուհի՛, հասցնո՞ւմ  եք  աշխատանքին զուգահեռ մասնակցել վերապատրաստումների:

- Իհարկե: Մի քանի անգամ վերապատրաստվել եմ  Ավստրիայի մայրաքաղաք Վիեննայում, մշտապես հետեւում ու մասնակցում եմ միջազգային գիտաժողովներին և, իհարկե, Հայաստանում կազմակերպվող սեմինարներին: Բժիշկը պետք է միշտ ձգտի կատարելագործվել, պետք է քայլի ժամանակի զարգացումների հոսքին համընթաց: Այսինքն, եթե բժիշկը ցանկանում է լինել տեղեկացված, պետք է մշտապես հետևի ինտերնետ պորտալին, կարդա տպագրված բժշկական գրականություն, պետք է մասնակցի գիտաժողովների, կոնգրեսների, շարժվի նորություններին համընթաց:

- Իսկ որպես վերջաբան ի՞նչ կմաղթեք մեր հասարակությանը:

- Կցանկանամ, որ մարդիկ առավելագույնս ուշադիր լինեն իրենց առողջության նկատմամբ: Եթե հիվանդությունը ժամանակին ախտորոշվի, հեշտ կլինի եւ դրա հետագա բուժումը: Առողջությունը, թերեւս, ամեն ինչ չէ, սակայն առանց առողջության ամեն ինչ ոչինչ է: Մաղթում եմ բոլորին սեր, երջանկություն, ամենայն բարիք, բարձր տրամադրություն եւ ժպիտ:

There is no translation available.

 
Lusine V. Tananyan
 
Speciality
Position
Sonographer in “Slavmed” MC
Address
4/2 Marshal Baghramyan Ave, 3rd Lane, Yerevan 0033, Armenia
Phone
Education: 
1989-1995
Yerevan State Medical Faculty named after M. Heratsi, Faculty “General Medicine” 
1995-1996
National Institute of Health, RA, Radiological Diagnostics
Professional Activity: 
Since 1997
Physician-Sonographist at the 8th medical point
Since 2014
Physician-Sonographist at “Slavmed”
Marital Status: 
Married
There is no translation available.

Araksya N. Arakelyan - ophthalmologist / microsurgeon

Address:

Armenia, 0001, Yerevan Moskovyan St. 15 Building

Telephone:

(374-10)529661, (374-91)438216

E-mail:

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Working Hours:

10:00-17:00

Working Days:

Mon Tue Wed Thu Fri

Additional Information

  • 1989 – 1995 student of the pediatric faculty of Yerevan State Medicall University.
  • 1995 – 1998 residency in the National Institute of public health, department of ophthalmology.

Medical Practices

  • 1999 - 2015 doctor- ophthalmologist in the department of child ophthalmology. (Medical Center “Qanaqer-Zaytun”).
  • 2006 – To this day. Ophthalmologist / Microsurgeon in the department of Laser Eye Microsurgery.

Trainings

  • 1999 – training “New in the defense of child vision” in the research center / institute after Helmhlots. (Moscow)
  • 2000 – qualification advancement ”Eye Microsurgery”.(Moscow)
  • 2006 – Got a license from Karl Zeiss to work on excimer lasers MEL-60, MEL – 70.
  • 2009 – training in the Swiss company IROC. Got a license for the right to perform surgeries in case of keratoconus “Corneal collagen cross-linking”
  • 2014 -Got a license from Karl Zeiss to work on excimer lasers MEL-80.

Conferences

  • 1999 Pan-Russian ophthalmologic congress in Moscow.
  • 2012 ESCRS(european society of cataract and refractive surgeons) in Milan.
  • 2015 ESCRS(european society of cataract and refractive surgeons) in Barcelona.
There is no translation available.

Որքան շուտ կատարվի ախտորոշումը, այնքան հիվանդությունը շուտ կնահանջի

Սիրտ-անոթային համակարգի հիվանդությունները առողջապահական համակարգի գերակա խնդիրներից են, ինչը պայմանավորված է մեծ տարածվածությամբ, հիվանդների քանակի աճի հակման պահպանմամբ, քրոնիկ ընթացքով և շատ այլ գործոններով: Ամբողջ աշխարհում, ինչպես և Հայաստանում աճը շարունակում է մնալ առաջնային հիմնահարցերից մեկը, չնայած այն հանգամանքին, որ վերջին տարիներին սրտաբանությունը մեծ թռիչք է կատարել ինչպես սարքավորումների զարգացման բնագավառում, այնպես էլ կիրառվող բուժման նոր մեթոդների լայն ընտրությամբ: Սիրտ-անոթային համակարգի հիվանդությունների կանխարգելման և բուժման հիմնահարցը պետք է դիտվի ոչ միայն բժշկական տեսանկյունից, այլ նաև տնտեսական, քանի որ այս հիվանդությունների կողմից հասցված բժշկատնտեսական վնասը բավականին բարձր և ահռելի է: Եվ դրանց բնականոն զարգացման ու  ընթացքի վրա ազդում են բազմաթիվ ռիսկի գործոններ` ժառանգական, սոցիալական, հոգեբանական, բնակլիմայական և այլն: Իր «աշխատանքային կարիերայի» ընթացքում սիրտը հաղթահարում է մեծ քանակությամբ արգելքներ, պատնեշներ` զանազան սթրեսներ, ինֆեկցիաներ, զարկերակային գերճնշում, իշեմիկ հիվանդություն, ալկոհոլի ու ծխախոտի չարաշահում, տարբեր հոգեբանական վիճակների հետևանքով ի հայտ եկող դժվարություններ և այլն:

Մեր զրուցակիցն է «Նաիրի» և «Արմենիա» բժշկական կենտրոնների բժիշկ-էխոսրտաբան ԵԼԵՆԱ ԱԶԻԶՅԱՆԸ, բժշկուհի, ով մեծ սրտացավությամբ է լսում յուրաքանչյուր հիվանդի խնդիրը, հմայիչ կին, ով ունի հզոր կամքի ուժ և անկոտրում համբերություն:

     Բժիշկ լինելը նշանակում է ստանձնել շատ մեծ պատասխանատվություն, ամեն հիվանդին մոտենալ յուրովի ու պատրաստ լինել՝ անելու առավելագույնը սեփական ուժերի գերլարման հաշվին։  

- Տիկին Ազիզյան, ի՞նչ մեթոդ է իրենից ներկայացնում էխոսրտագրություն հետազոտության մեթոդը, ո՞ր սիրտ-անոթային հիվանդությունների  դեպքերում է այս հետազոտության, ախտորոշման մեթոդը ոսկե ստանդարտ համարվում, վերջիններիս որակական բնութագրման համար։

- Էխոսրտագրությունը ուլտրաձայնային հետազոտության մեթոդ է, որն ապահովում է սրտի ախտորոշման համար անհրաժեշտ մեծ ծավալի տեղեկատվություն: Ուլտրաձայնային ամենաժամանակակից սարքերը` հյուսվածքային դոպլեր հետազոտությամբ երկտարածական, ինչպես նաև եռատարածական էխոսրտագրություն կատարելու հնարավորություն է տալիս, ինչպես նաև գնահատելու սրտի ֆունկցիան, փականային ապարատը, սրտամկանի ֆունկցիայի նույնիսկ նուրբ, ամենաաննշան փոփոխությունները, ինչը  նախկին էխոսրտագրական մեթոդներով հնարավոր չէր որոշել: Հիվանդին զննելիս էկրանին երևում է սրտամկանի բոլոր հատվածների կծկողականությունը հստակ թվայնացված տարբերակով:  Վերջին սերնդի սարքերի ոչ միայն արդյունավետությունն է բարձր, այլև անվտանգ և մատչելի հետազոտության մեթոդ են համարվում: Կիրառվում է գրեթե բոլոր սիրտ-անոթային հիվանդությունների դեպքում, նույնիսկ այն կարող ենք համարել սկրինինգային մեթոդ բոլոր կառուցվածքային փոփոխությունների և յուրահատկությունների ժամանակ: Բավականին գործածական հետազոտման մեթոդ է այն համարվում, եթե 30 տարի առաջ նորություն էր և շատ դեպքերում չէր նշանակվում, կամ կիրառվում էր ծայրահեղ դեպքերում, ապա այս օրերին այն սիրտ-անոթային խնդիրներ ունեցող պացիենտների համար համարվում է հետազոտման պարտադիր մեթոդ, և ոչ միայն սիրտ-անոթային հիվանդությունների դեպքում, այլ նաև խրոնիկ հիվանդությունների ժամանակ, օրինակ շաքարային դիաբետի դեպքում տարին մեկ անգամ ցուցված է որպես կանխարգելիչ մեթոդ իրականացնել, որպեսզի գնահատվի այդ պահին սիրտ-անոթային համակարգի վիճակը:

- Բժշկուհի, կարո՞ղ ենք այսօր վստահորեն ասել, որ Հայաստանում  էխոսրտագրության ճյուղը իր տեխնիկապես զարգացվածությամբ բարձր դիրքերում է գտնվում:

- Այո, էխոսրտագրությունն բավականին գերզարգացած մեթոդ է համարվում, և ուրախալի փաստ է, որ մարզերն էլ են արդեն ներգրավվում լավագույն սարքավորումների ձեռքբերման գործում: Այս օրերին ընդունված չէ ձեռք բերել հին սարքավորումներ, նույնիսկ վերջին սերնդի սարքերը կարող են մրցակցել կոմպյուտերային տոմոգրաֆիայի սարքի հետ՝ թե՛ իր տեսադաշտի տեսանելիության առումով և թե՛ պատկերի հստակությամբ:

- Բժշկուհի՛, արդյոք կա՞ն էխոսրտագրության մեջ հակացուցումներ:

- Ոչ, էխոսրտագրությունն իրենից ներկայացնում է բավականին անվտանգ մեթոդ, միաժամանակ մատչելի է, հակացուցված է միայն այն դեպքերում, երբ հնարավոր չի սպասված տեսադաշտը ստանալ, այսինքն` երբ պացիենտը բավականին գեր է, որի մոտ ճարպաշերտը բավականին ծավալուն է, որն էլ չի թողնում ուլտրաձայն ներթափանցի սիրտ: Երբեմն լինում են նաև դեպքեր, երբ կրծքավանդակը կառուցվածքով §բարդ¦ է, կառուցվածքի պատճառով ուղղակի ցանկալի որակի պատկեր չենք ստանում: Այդ դեպքերում ցուցված է ներկերակրափողային էխոսրտագրություն, որը հնարավորություն է տալիս նոր լայնածավալ ներկերակրափողային ուլտրաձայնային ցուցիչի օգնությամբ իրական ժամանակում կատարել գունավոր դոպլերային քարտեզագրում՝ փականների և ներսրտային արյան հոսքի վիճակը գնահատելու նպատակով:

- Բժշկուհի, վերջին տարիներին Հայաստանում սիրտ-անոթային հիվանդությունների և մահացության կտրուկ աճ է նկատվում:  Ըստ Ձեր աշխատանքային փորձի՝ կարո՞ղ եք ասել, որ վերջին տարիներին սիրտ-անոթային հիվանդություններրը «երիտասարդացել» են:

- Այո, ցավոք սրտի, ինչպես ամբողջ աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում, նկատվում է սիրտ-անոթային հիվանդությունների երիտասարդացում, ինչը պայմանավորված է նյարդահոգեբանական ծանրաբեռնվածությամբ, լարվածությամբ, ինչպես նաև ոչ առողջ ապրելակերպով, և, բնականաբար, մահացության թիվն է դրա հաշվին բարձրացել: Բայց պետք է նշեմ, որ բավականին լուրջ աշխատանքներ են տարվում այդ ուղղությամբ, օրինակ, ստենդավորման ծրագրեր են իրականացվում պետպատվերի շրջանակներում, որն էլ հնարավորություն է տալիս նվազեցնել մահացության տոկոսները:

- Վերջին տարիներին հանդիպած սիրտ-անոթային հիվանդությունների շրջանում ավելի շատ կանա՞նց, թե՝ տղամարդկանց մոտ են դրանք գրանցվում, և ո՞ր տարիքային շեմին են հիմնականում հանդիպում:

- Ասեմ, որ վիճակագրությունը նույնն է ամբողջ աշխարհում, եթե նախկինում թույլ օղակ համարվում էին արդեն 50-ին մոտ և բարձր տարիքային շեմին կանգնած տղամարդիկ, ապա այս օրերին` նաև այն կանայք, ովքեր արդեն դաշտանադադարի շրջանում են գտնվում, և այս դեպքերում նրանք երկուսն էլ հայտնվում են նույն նժարի վրա: Կանայք, մինչ դաշտանադադարը, համարվում են §ապահովագրված¦ սիրտ-անոթային հիվանդություններից խոցելի լինելուց, քանի որ կանանց մոտ էստրոգեն հորմոնը, որն համարվում է §պահպանիչ և ապահովագրող¦ հորմոն, զերծ է պահում նրանց բոլոր խնդիրներից: Իհարկե, պատկերն արդեն բավականին փոխվում է դաշտանադադարի ժամանակ, երբ կնոջ մոտ արդեն ի հայտ է գալիս որոշ տարիքային հիվանդություններ, օրինակ` հիպերտոնիկ հիվանդությունը, որն իր հերթին բերում է ստենոկարդիայի, որի արդյունքում էլ հավասար դիրքերում են հայտնվում կանայք և տղամարդիկ:

- Կա՞ն  արդյոք ձեր ոլորտում նորարարություններ, որոնց մասին կցանկանայիք խոսել:

- Նորարարությունները բավականին շատ են մեր բնագավառում, քանի որ ամեն օր կարող են գիտականորեն նոր զարգացում ապրել, նոր չափանիշներ, նոր մոտեցումներ լինեն, և հետագայում փորձը ցույց կտա, թե դրանք իրականում կիրառելի կլինե՞ն, թե՝ ոչ:

- Բժշկուհի՛, հասցնո՞ւմ եք աշխատանքին զուգահեռ մասնակցել վերապատրաստումների:

- Այո, հասցնում եմ, բայց շատ դժվարությամբ, թրենինգներ են կազմակերպվում մեր երկրում, որտեղ  տեսականորեն լուսաբանվում և գործնականորեն կիրառվում են ամենակիրառական մեթոդները, որպեսզի տիրապետենք ձեռքբերված սարքերին՝ գործառույթներին արդեն նեղ մասնագիտորեն, և մեզ համար այս նոր սարքի կիրառումը դառնում է որակավորման բարձրացման, մասնագիտական գիտելիքների ընդլայնման նոր նշաձող:

- Իսկ որպես վերջաբան, ի՞նչ կցանկանայիք մաղթել մեր ընթերցողներին:

- Կցանկանայի, որ մարդիկ իրենց հանդեպ հետևողական լինեին, կանխարգելիչ նպատակներով մշտապես հետազոտվեին, չթողնեին հասցնել հիվանդությունը բարդացված վիճակների, քանի որ մեզ դիմում են հիմնականում արդեն բարդացած վիճակներում. որքան շուտ կատարվի ախտորոշումը, այնքան հիվանդությունը շուտ կնահանջի: Սիրտ-անոթային խնդիրներից խուսափելու համար նախևառաջ պետք է դադարեցնել ծխախոտի օգտագործումը, սահմանափակել խմիչքի օգտագործումը,  չօգտվել  արագ սննդից, պայքարել ճարպակալման դեմ, եթե խոլեստերինի քանակը արյան մեջ բարձր է, ապա պետք է փորձել նվազեցնել, ինչպես նաև ավելացնել ֆիզիկական ակտիվությունը, զբոսնել կամ սպորտով զբաղվել: Մաղթում եմ մեր հասարակությանը միմիայն առողջություն: Սիրեք ձեզ, հետևեք ձեր առողջությանը:

 

There is no translation available.

Կատարինա Դրամբյանը Երևանի բժշկական համալսարանն ավարտելուց հետո օրդինատուրան շարունակել է Մոսկվայում, այնտեղ էլ պաշտպանել գիտական թեզը՝ «Փափուկ քիմքի ուռուցքներ» թեմայով հայտնի ԼՕՌ մասնագետ Վ.Ս. Պողոսովի ղեկավարությամբ թիվ 67 հիվանդանոցում: Ապա վերադարձել է Հայաստան և 1997 թվականից աշխատանքի է անցել 2-րդ բուժմիավորման հիվանդանոցում, որտեղ 2002-2004թ.թ. ղեկավարել է Քիթ-կոկորդ-ականջ ծառայությունը: 2006 թվականից արդեն մասնագիտական հմտությունները գործի է դրել Վլադիմիր Ավագյանի անվան բժշկական կենտրոնում՝ դառնալով Քիթ-կոկորդ-ականջ բաժանմունքի վարիչ:
Քիթ-կոկորդ-ականջաբան Կատարինա Դրամբյանի համար բժշկի ընտանիքում մեծանալը ճակատագիր էր: Բժիշկ էր պապը՝ վիրաբույժ, ակադեմիկոս Գևորգյան Իվան Քրիստափորովիչը, բժիշկ էր նաև մայրը, դասախոս բժշկական համալսարանի միկրոբիոլոգիայի ամբիոնում, ու դեռ մանկուց արդեն 20 տարուց ավել աշխատանքային փորձ ունեցող բժշկուհին գիտեր, որ մարդկանց բուժելն իր առաքելությունն է լինելու:

Վլադիմիր Ավագյանի անվան բժշկական կենտրոն
Քիթ-կոկորդ-ականջ բաժամնունք (ԼՕՌ)
Բաժ. վարիչ Կատարինե Դրամբյան
Հեռ. 091 410904 010 529680
Հասցե. Մոսկովյան 15

There is no translation available.

Азизян Елена Арзумановна, 28.07.63 г. р.

1981 г. - 1987 г. училась в ЕрМИ на факультете “Лечебное дело”, параллельно с 1981г. по 1987 гработала в РКБ дежурным фельдшером, дежурной мед сестрой.

1987 г. по 1988 г. работалав 1-ой клинической больнице врачом-интерном по специальности “Терапия”.

По окончании интернатуры с 1989 г. по 1990 г. работала во 2-ой гор.поликлинике надолжности - 0.5ст. врача-кардиолога и 0.5ст. врача-ревматолога

С 1990 г. по 1994 г. работала НПО “Диагностика” в отделении функциональной диагностики врачом-эхокардиографистом

С 1994 г. по 2001 гне работала посемейным причинам

С 2001 года по настоящее время работает в диагностическом центре РМЦ “Армения”врачом-эхокардиографистом

С 2004 года по настоящее время  по совместительству работает в МЦ “Наири”врачом-эхокардиографистом

1989 г. – Ереванский Институт Усовершенствования Врачей (НИИ Кардиологии)  4-х месячная специализация - “Кардиология”

1990 г. – НПО “Диагностика” – 6-и месячная специализация по функциональной диагностике, эхокардиографии

2000 г. –Ереванский Институт Усовершенствования Врачей 2-х месячный курс “Современные методыдиагностики и лечения кардиологических болезней”

2001 г. – Национальный Институт Здравоохранения  “Современные подходы анализа эхокардиографии”

2013 г. – Ереванский Государственный Медицинский Университетим. М. Гераци “Основные задачи эхокардиографии”

Контакты: (+374)-91-46-93-62, This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Page 45 of 69

Բաժանորդագրում

Բաժանորդագրվեք եւ տեղեկացեք վերջին նորություններին

Հետադարձ կապ

  • Երեւան, Հայաստան
  • Գրեք մեզ
  • This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
  • +374 (96) 329135
  • +374 (77) 029091

Գտեք մեզ

Թեգեր