Դիմածնոտային Վիրաբուժների Եվրոպական Ասոցիացիայի իրական անդամ

Հայաստանի Բերանի Խոռոչի և Դիմածնոտային Վիրաբուժների Ասոցիացիայի իրական անդամ

 Աշխատանքային Փորձ

2012 – ից Դիմածնոտային վիրաբուժություն, «Նատալի ֆարմ» ՍՊԸ  «Մալաթիա» բժշկական կենտրոն

2012 – ից Դիմածնոտային վիրաբուժություն,  “Vicmed” բժշկական կենտրոն

2009-2011  Դիմածնոտային վիրաբուժության ծառայության ղեկավար, «Երևանի Կայազորային ԶինվորականՀոսպիտալ»

2009  “Smile Project”  Պլաստիկ վիրահատությունների միջազգային բարեգործական նախագիծ

2006-2009  Կլինիկական օրդինատուրա, դիմածնոտայինվիրաբուժությանբաժին

Կոնֆերանս

2013  Դիմածնոտային վիրաբուժության կոնֆերանս, Երևան

2012  Դիմածնոտային վիրաբուժության կոնֆերանս, Երևան

2010  Պլաստիկվիրաբուժությանկոնֆերանս, Երևան

2008  Գանգա–դիմածնոտային վիարբուժության եվրոպական ասոցիացիայի կոնգրես,  Բոլոնիա, Իտալիա

2007  Պլաստիկ վիրաբուժության կոնֆերանս, Երևան,

2007  Պլաստիկ վիրաբուժության միջազգային կոնֆերանս, Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն

Կրթություն

2000-2006 Մ.Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան

Լեզուներ

Հայերեն, Ռուսերեն, Անգլերեն, Իտալերեն:

Մենք ենք մեր կրթության ճարտարապետները

Գիտելիքը հզոր ուժ է, որը միշտ էլ օգնում է ավելի ճիշտ ապրել՝ հարստացնելով մարդու միտքն ու աշխարհայացքը: Կրթված մարդը, այնուամենայնիվ, գտնում է իր ճիշտ տեղն ու դիրքը շրջապատում: Կրթությունը գիտելիքների մի աղբյուր է, որը չունի ավարտ: Կրթված լինելու գրավականը որակյալ կրթությունն է:

Ասօրվա կրթական համակարգի որակի շուրջ ծավալված մեր զրույցը Երևանի պետական համալսարանին առընթեր Արտաշես Շահինյանի անվան ֆիզիկամաթեմատիկական հատուկ դպրոցի տնօրեն ՀԱՅԿԱԶՆ  ՆԱՎԱՍԱՐԴՅԱՆԻ հետ է, ով  տարիներ շարունակ այդ գործում ներդրել է իր ողջ ուժն ու եռանդը:  

-Պարո՛ն Նավասարդյան, մի փոքր պատմեք դպրոցի անցած ճանապարհի մասին:  

-ԽՍՀՄ-ում 1963թ.-ից սկսած`ստեղծվեցին ֆիզիկամաթեմատիկական ուղղվածության դպրոցներ Սանկտ Պետերբուրգում, Նովոսիբիրսկում, իսկ 1965 թվականին`նաև Անդրկովկասում: Դրանց հիմնական նպատակը բնագիտությունը, մասնավորապես`  ֆիզիկա և մաթեմատիկա առարկաները զարգացնելն էր:
Երևանի պետական համալսարանին առընթեր Արտաշես Շահինյանի անվան ֆիզիկամաթեմատիկական հատուկ դպրոցը կառավարության որոշմամբ հիմնադրվել է 1965 թվականին` ակադեմիկոս, գիտնական, մաթեմատիկոս, լավ մանկավարժ և հայրենասեր մարդ Արտաշես Շահինյանի անմիջական նախաձեռնությամբ: Ստեղծման առաջին իսկ օրվանից այն ստացավ հատուկ կարգավիճակ, այսինքն` դպրոցի սաներն ունեին այդտեղ գիշերելու հնարավորություն, ինչն առ ասօր պահպանվել է: Դրա նպատակն այն էր, որ հանրապետության մարզերի, ինչպես նաև  Ջավախքի, Լեռնային Ղարաբաղի երեխաները կարողանային մնալ դպրոցում: Իսկ նրանց սննդով ապահովում էր և շարունակում է ապահովել պետությունը:

Դպրոցը ստեղծման օրվանից համալրված էր լավագույն (ընդ որում, ոչ միայն ֆիզիկա և մաթեմատիկա առարկաների) մասնագետներով: Ես որպես սան ընդունվել եմ այս դպրոց 1971 թվականին և այդ ժամանակաշրջանից լավ ծանոթ եմ մանկավարժական կազմին ու դպրոցի անցած ճանապարհին: Մեր դպրոցի մանկաավարժական կազմը եղել է ճանաչված թե՛ հանրապետությունում, թե՛ նրա սահմաններից դուրս: Կրթօջախում միշտ հարգի է եղել լավ սովորելը, երեխաներն իրենց բավականին լավ են դրսևորել տարբեր մրցույթներում, մասնավորապես` ինչպես  հանրապետական, այնպես էլ, 1993 թվականից սկսած, միջազգային օլիմպիադաներում և միշտ պատվով ու հաղթանակած են վերադարձել դրանցից: Եթե հանրապետությունից օլիմպիադայի ընդհանուր մասնակիցների թիվը, ասենք, վեցն է, ապա դրանցից չորսը հաստատ մեր դպրոցից է: Մենք միշտ փորձել և փորձում ենք պահպանել կրթական որակի բարձր մակարդակը: Լինելով իր տեսակի մեջ միակը հանրապետությունում` դպրոցը 50 տարուց ավելի հավատարիմ է իր առաքելությանը, և պատահական չէ, որ 2015 թվականին`կրթօջախի 50-ամյա հոբելյանի տոնակատարության  ժամանակ դպրոցը ՀՀ նախագահի կողմից պարգևատրվեց Մովսես Խորենացի մեդալով:

- Ինչպե՞ս է կատարվում աշակերտների ընտրությունը:

-Մեզ մոտ ի սկզբանե ընդունելությունը կատարվում էր 8-10-րդ դասարաններում, իսկ այժմ, երբ արդեն գործում է 12-ամյա կրթական համակարգը, ընդունելությունը 7-րդ դասարանից է: Անցյալ տարի բավականին լուրջ ընդունելության մրցույթ կազմակերպվեց, որի արդյունքում 700 դիմորդից անցավ ընդամենը 150-ը: Մեր դպրոցի հաջողությունների կայացմանը նպաստում են նաև 10 առարկայական խմբակները: Ունենալով լավ մանկավարժական կազմ`փորձում ենք պահպանել տարիների մեզ փոխանցված ավանդույթները, մեր լավագույն կադրերին ճանաչելի դարձնել աշխարհով մեկ:

- Ձեր դպրոցում երեխան ստանում է փայլուն կրթություն, այնուհետև պետք է կրթությունը շարունակի բուհում: Չկա՞ մտավախություն, որ երիտասարդը, արդեն դպրոցում սովորած լինելով նոր մոտեցումներին, այն ավարտելուց հետո կհայտնվի բուհում, որտեղ քիչ բան է փոխվել վերջին 15 տարվա ընթացքում: Այս դեպքում կարող է էլ ավելի ուժեղանալ արտերկրում ուսումը շարունակելու ցանկությունը:

-Երբ կազմվում էր ավագ դպրոցի հայեցակարգը, ես նույնպես համապատասխան հանձնաժողովի կազմում էի, և քննարկումների ժամանակ իմ առաջին հարցը եղել է այն, թե ովքեր են դասավանդելու ավագ դպրոցներում: Եթե իրականում մեր նպատակը մասնագիտացված առարկաների ուղղվածության խնդիրները լուծելն է, ուրեմն պետք է գիտակցենք, որ մեզ բարձրակարգ մասնագետներ են անհրաժեշտ, և առաջնահերթ կարողանանք այդ հարցը լուծել: Ես միշտ այն կարծիքին եմ եղել, որ կրթական համակարգը կարգավորելու համար պետք է սկսել բուհական համակարգից, այլ ոչ թե դպրոցից: Օրինակ, եթե մենք դպրոցում անցնում ենք բնագիտություն առարկան, բայց որևէ բուհում այդպիսի  մասնագիտություն չունենք, ստիպված ենք լինում «յոլա» տանել այդ առարկան ֆիզիկայի կամ քիմիայի մասնագետների միջոցով: Իսկ դա նշանակում է, որ լուրջ գիտելիքներ չենք տալիս այդ ոլորտում: Այսօրվա մեր բուհերը շարժվում են 60-70թթ. կրթական ծրագրերով, ճկուն չեն, չեն փոխվում: Միանշանակ դպրոցում պետք է լավ մանկավարժ լինի, որպեսզի կարողանա կրթության լավ որակի հիմքը դնել, բայց այսօր մեր մանակավարժական համալսարանի ֆակուլտետներում դասավանդում են այնպիսի մեթոդիկա, որը գիտնականին միգուցե պետք է, բայց ապագա մանկավարժին` ոչ: Այսինքն՝ մանկավարժական համալսարանը պետք է լուծի ոչ թե գիտնականի, այլ լավ մանկավարժ կրթելու խնդիրը: Ես միշտ համարել եմ, որ բարձր` 10-12-րդ դասարաններում շատ առարկաների դասավանդումը խանգարում է երեխային իր մասնագիտական առարկայի մեջ խորանալուն, վնասում ապագա մասնագետներ ձևավորելուն, ուստի այդ առարկաների խնդիրը պետք է լուծվի խմբակների միջոցով: Ի վերջո, եթե ցանկություն ունես քո ոլորտում լինել գերաստղ, ապա միանշանակ պետք է լրացուցիչ աշխատես քեզ վրա: Դասագիրքը համարվում է հանրակրթություն, այսինքն`այն բոլորի համար է ստեղծված, իսկ եթե լավ մաթեմատիկոս կամ ֆիզիկոս դառնալու ցանկություն ունես, ապա դասագիրքը շատ քիչ է:

Երեխաներ ունենք, ովքեր բավականին լուրջ տիրապետում են ֆիզիկա և մաթեմատիկա առարկաներին, այսինքն` բուհերի 1-2 կուրսերի ծրագիրը գրեթե գիտեն, բայց ստիպված նստում են 50-60 հոգանոց խմբում, լսում դասախոսություն, որն իրենց չի հետաքրքրում: Իսկ դա կարող է առաջացնել հիասթափություն: Ահա թե ինչու շատերը մտածում են իրենց բարձրագույն կրթությունը արտերկրում շարունակելու մասին, որովհետև արտերկրի բուհը յուրաքանչյուրին մոտենում է յուրովի, մեծ լսարարաններում դասախոսություններ շատ քիչ են կարդացվում: Յուրաքանչյուրն իրեն տրված առաջադրանքն է կատարում: Նրանք շնչելու ժամանակ չեն ունենում, նրանց մոտ կրթական մթնոլորտ է տիրում: Եթե մեր երկրի սոցիալական և տնտեսական վիճակում, ինչպես նաև կրթական որակում էական փոփոխություններ չկատարվեն, ապա միշտ էլ պետք է սպասենք արտահոսքի: Մեր երկրում բուհերում կրթական որակը ցածր մակարդակ ունի, որովհետև ուսանողների մեծ մասը վճարովի համակարգում է սովորում, որը, այսպես թե այնպես, բացասական է անդրադառնում կրթական որակի վրա: Բոլորն էլ ուզում են կրթվել, լավին ու վատին, բազմաթիվ մեդալակիրներին և սովորական ուսանողներին  խառնում ենք իրար: Ու մինչև չառաձնացվեն կրթական ծրագրերը լավի ու վատի, մենք լուրջ հաջողություններ չենք կարող ունենալ կրթական ոլորտում:

-Տեղյակ ենք, որ Ձեր դպրոցում գործում է ռոբոտաշինության լաբորատորիա: Կխնդրեինք մի փոքր պատմեք դրա մասին:

-       Եթե ասեմ, որ մեր դպրոցը ռոբոտաշինության ոլորտում լուրջ առաջընթաց ունի, ճիշտ չի լինի:  Նախ, այդ ոլորտում լուրջ ֆինանսական միջոցներ են անհրաժեշտ, երկրորդը՝ պետք է հնարավորության ունենանք ազատությանը ձգտող աստիճանի մտքի վերելք ապահովել, այսինքն`ավելի կատարելագործել ռոբոտաշինությունը: Մինչդեռ երեխաներն ավելի խորանում են մաթեմատիկա կամ ֆիզիկա առարկաների մեջ և որոշ բաներ չեն կարողանում ֆիզիկապես հասցնել: Ամբողջ խնդիրն այն է, որ, ցավոք, բնագիտության մասնագիտական խնդիրներից շատերը դրված են ընդամենը 1-2 դպրոցների ուսերին, օրինակ, պետք է մի դպրոցում ծնվեն ռոբոտաշինության լավ մասնագետներ, մեկ այլ դպրոցում` լավ մաթեմատիկոս կամ ֆիզիկոս: Տաղանդավոր երեխան լավն է շատ ոլորտներում, բայց, ի վերջո, հիմա 21-րդ դարն է, Վերածննդի ժամանակաշրջանը  չէ, երբ նույն մարդը և՛ փիլիսոփա է, և՛ բժիշկ: Այնքան է ամեն ինչ խորացել և զարգացել, որ եթե որևէ մեկը ցանկություն ունի մի ուղղվածությամբ զարգանալ, ապա պետք է նեղացնի մասնագիտական ուղղվածությունը: Աշխարհայացքը թող մեծ լինի, եթե նա ցանկություն ունի իր ոլորտում կատարյալ դառնալ: 2-3 հոգով չես կարող որևէ բան անել, դրա համար առաձին մոտեցումներ են պետք: Նշեցի, որ կան խմբակներ, այսօր էլ ցանկություն ունենք բացել քիմայի լաբորատորիա: Մեզ այդ գործում մեծ աջակցություն է ուզում ցուցաբերել պրոֆեսոր, բժշկական համալսարանի քիմիայի հանձնաժողովի նախագահ Լիդա Արշակովնան: Ավագ դպրոցը պետք է կոնկրետ մի ուղղվածության լինի: Անցած տարի ՀՀ նախկին վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանն այցելել էր մեզ, և ես բարձրացրեցի այն հարցը, որ մի քանի լավագույն դպրոցները պետք է մի ուղղվածությամբ լինեն: Մեր դպրոցում, իմ կարծիքով, իմաստ չունի դասավանդել 12-14 առարկա. անցել են 60-ական թվականները: Եթե այսօր երեխան այդքան առարկա սովորի, ապա նա ժամանակ կկորցնի և չի կարողանա համընթաց շարժվել կրթական նորարարությունների հետ իր ընտրած մասնագիտական ուղղվածության մեջ: Այսինքն՝ երեխաները կորցնում են  լավագույնը դառնալու հնարավորությունը: Կան տաղանդավորներ, որոնք ձգտում են հասնել կատարելության բոլոր ոլորտներում, բայց պետք չէ տանջել մեր բոլոր երեխաներին:

-Որպես տնօրեն ի՞նչ խորհուրդ կտաք կամ կմաղթեք Ձեր դպրոցի սաներին:

- Բազմիցս ասել եմ, որ կրթական համակարգում փոփոխությունն անհրաժեշտ է: Բայց մենք մի քիչ թերանում ենք հետադարձ հայացք գցել, ինչ-որ ծրագիր կատարելուց հետո լրջորեն ուսումնասիրություն անցկացնել, երբեմն էլ տեսնում ենք բազմաթիվ թերություններ ու չենք ուզում մատնանշել դրանք:

Ես կցանկանամ, որ ոչ միայն մեր սաները, այլ ընդհանրապես ցանկացած սովորող, ուսանող, աշխատող լուրջ մտածեն մասնագիտության ընտրության հարցում, որովհետև երջանկությունը ոչ թե պարզապես բուհ դիմելու, այլ նրա մեջ է, թե ով դարձավ լավ գիտնական, լավ դասախոս կամ լավ շինարար: Երևի թե երջանկությունն այն է, երբ յուրաքանչյուրն իր հոգուն հարազատ, սիրելի գործով զբաղվի, և այդ դեպքում հաստատ գործի արդյունքը շատ ավելի լավը կլինի: Եթե մարդն ուղղակի իր ընտանիքը պահելու համար ընտրում է ինչ-որ մասնագիտություն, ասենք, պատ է շարում, բայց չի սիրում այդ գործը, նրա շարած պատը չի կարող ամուր լինել, քանի որ սիրով չի շարվել: Նույնը վերաբերվում է այլ մասնագիտություններին նույնպես. եթե պարտադրված ես այդ գործն անում, հաստատ դա իր արդյունքը չի տա, պետք է հոգի և սեր ներդնես գործիդ մեջ: Իմ հորդորն է երիտասարդներին. «Փորձեք ընտրել այնպիսի մասնագիտություն, որը կկարողանաք սիրով կատարել, և ձեր արած գործից հաստատ գոհ կլինեք թե՛ դուք, թե՛ հասարակությունը: Հավատացե՛ք, դա ավելի ազգանվեր գործ է, քան թե որևէ դիպլոմ կամ ինչ-որ մի գիտական աստիճան ստանալը»: 

Կրթությունն ամենահզոր զենքն է, որը  կարող ես օգտագործել աշխարհը յուրովի փոխելու համար 

«Բոլորիս հայտնի անժխտելի փաստ է, որ լավագույն կրթության միջոցով կարելի է պահպանել և սերունդներին փոխանցել մշակութային արժեքները: Հիմնական կրթությամբ դպրոցականը ստանում է այն գիտելիքներն ու կարողությունները, որոնք բավարար են կյանքում որպես մարդ դրսևորվելու համար»,- ընդգծեց մեզ հետ զրույցում Էդուարդ Բոյաջյանի անվան թիվ 121 հիմնական դպրոցի տնօրեն ԳՈՀԱՐ ԶԱՔԱՐՅԱՆԸ: Նրա հետ կայացած մեր զրույցում շոշափվեցին ներկայիս կրթական համակարգի որակին և դպրոցին վերաբերող մի շարք այլ հիմնահարցեր:

-Տիկի՛ն Զաքարյան, ե՞րբ է ստեղծվել դպրոցը և ի՞նչ  ճանապարհ է անցել:

- Դպրոցը հիմնադրվել է 1961 թվականին, նրա հիմնադիր տնօրեններից է եղել նաև ԱԺ նախագահ Գալուստ Սահակյանի հայրը՝ Գրիգոր Սահակյանը:  Դպրոցը պատվով կրում է սփյուռքահայ գրող, մանկավարժ, հրապարակախոս Էդուարդ Բոյաջյանի անունը, որը նաև հովանավորել մեր դպրոցը շատ-շատ հարցերում: Օրինակ, ամեն ուսումնական տարվա ավարտին մեր դպրոցի լավագույն առաջադիմություն ցուցաբերած աշակերտները դրամական պարգևներով խրախուսվում են Էդուարդ Բոյաջյանի անվան հիմնադրամի կողմից: Շատ կցանկանայի, որ մի շարք հարցերում աջակցություն ստանայինք նաև պետության կողմից: Մեր կրթօջախը Մալաթիա-Սեբաստիա համայնքի լավագույն դպրոցներից մեկն է թե՛ կրթական, թե՛ աշակերտների առումով, իսկ մանկավարժական կոլեկտիվը շատ հոգատար է յուրաքանչյուր սանի նկատմամբ, յուրաքանչյուրին մոտենում է յուրովի, բարեխղճորեն լուծում իր առջև ծառացած ամեն մի խնդիր:  

-Որո՞նք են եղել դպրոցում Ձեր  կատարած առաջին փոփոխությունները:

- Տնօրեն դառնալուց հետո ես ձգտել եմ շարունակել նախորդ տնօրենների ավանդույթները, որոնք իրենց գործը, իմ կարծիքով, բավականին լավ են կատարել: Ես միշտ աշխատում եմ այնպես անել, որ մեր դպրոցի կրթական մակարդակը երբեք  չտուժի: Դեռ շատ քիչ ժամանակ է, ինչ տնօրեն եմ աշխատում, և իմ ծրագրերի մաս է կազմում, առաջին հերթին, որոշ դասասենյակների վերանորոգումը: Հովանավորության ակնկալիք ունենք Էդուարդ Բոյաջյանի հիմնադրամի կողմից: Եթե մեզ աջակցեն, շատ լավ կլինի, իսկ եթե ոչ, ապա պետք է աշխատենք մեր ուժերով իրականացնել վերանորոգման աշխատանքները: Դպրոցն այն կրթօջախն է, որը պետության կողմից պետք է ֆինանսավորվի, իսկ դա իրականացվում է ըստ դպրոցի սաների թվի. որքան շատ աշակերտ, այնքան շատ տրամադրվող գումար: Մեր դպրոցը նախատեսված է շուրջ 400 աշակերտի համար, իսկ այս պահին ունենք 481 աշակերտ, որը ես բավարար եմ համարում: Ուզում եմ հատուկ նշել, որ դպրոցը գտնվում է  գողտրիկ անկյունում, լավագույններից մեկն է մայրաքաղաքում, և մեզ մոտ այնքան էլ շատ չէ սովորողների շարժը:

- Փաստորեն, կնոջ ուսերին այսօր ծանրացած է մի ամբողջ դպրոց տնօրինելու պարտականությունը, ինչպե՞ս եք հաղթահարում ստեղծված խոչընդոտները:

- Նաև որպես կին, իհարկե, դժվարություններ կան, որոնք փորձում ենք հաղթահարել, աշխատում ենք մեր ուսերի վրա դրած ծանր բեռը պատվով կրել, քանի որ մեր գործը, պարտականությունն է կրթել ու դաստիարակել մատաղ սերնդին: Աշխատում ենք ուժերի ներածի չափով, մշտապես փնտրտուքների մեջ ենք, կրթական ավելի բարձր մակարդակ, նոր որակ ապահովելու նպատակով անընդհատ փորձում ենք ինչ-որ նորարարություն մտցնել մեր դպրոցի կրթական ոլորտում: Ամեն ինչ անում ենք, որպեսզի մեր սաների համար դպրոց հաճախելը նաև հաճելի ու հետաքրքիր լինի:

– Ի՞նչ հաջողություններ է արձանագրել դպրոցը մինչ օրս:

- Դպրոցի հաջողություններից կարող եմ առանձնացնել առարկայական օլիմպիադաները, <Կենգուրու>, <Մեղու> և <Ռուսական արջուկ> խաղ-մրցույթները: Մենք լավագույնս մասնակցել ենք այդ մրցույթներին, արժանացել հատուկ մրցանակների, և ուզում եմ հատուկ ընդգծել, որ ոչ թե ամեն անգամ նույն աշակերտն է ներկայանում, այլ անընդհատ նոր սաներ են մասնակցում և հաղթում այդ օլիմպիադաներին: Այնպես որ, մեր մանկավարժների կատարած լավագույն աշխատանքի արդյունքը մշտապես երևում է թե՛ մրցույթների ժամանակ, թե՛ ուսումնական տարվա ավարտին:

- Կարո՞ղ ենք  ասել, որ մեր երկրում մանկավարժը գնահատված է:

- Իմ կարծիքով` ոչ այնքան: Կցանկանայի, որ մեր մանկավարժն իր ծանր ու պատասխանատու աշխատանքի դիմաց ըստ արժանվույն գնահատվեր պետության կողմից, այլ ոչ թե այդ չնչին աշխատավարձով: Ամեն դեպքում մեր մանկավարժները աշխատավարձին այդքան շատ ուշադրություն չեն դարձնում`շատ լավ գիտակցելով, որ իրենց առջև դրված է, իրենց վերապահված է երեխային ըստ արժանվույն կրթելու անչափ պատասխանատու ու բարդ գործը: Բայց մյուս կողմից էլ բոլորս լավ ենք հասկանում, որ հնարավոր չէ այդ աշխատավարձով ընտանիքի նույնիսկ կենցաղային առօրյա հոգսերը հոգալ: Պետության կողմից աջակցություն չկա, և ուսուցիչն իրեն գնահատված չի համարում, ինչը բարդույթներ է ստեղծում: Հոգեբանորեն գնահատվում են, երբ իրենց աշակերտները հասնում են հաջողությունների կրթական ոլորտում, բայց ֆինանսապես՝ ոչ:

-Որպես տնօրեն, որպես մանկավարժ ի՞նչ խորհուրդ կտաք կամ կմաղթեք Ձեր դպրոցի սաներին:

- Ինքս էլ մանկավարժ եմ, ավարտել եմ Խաչատուր Աբովյանի անվան մանկավարժական համալսարանի ֆիզմաթ ֆակուլտետը, մասնագիտությամբ մաթեմատիկոս եմ: Բուհն ավարտելուց անմիջապես հետո աշխատել եմ մի շարք դպրոցներում որպես մաթեմատիկայի ուսուցչուհի, մինչ օրս էլ դասավանդում եմ մեր դպրոցում: Ի դեպ, մակավարժության բնագավառում իմ արմատները շատ խորն են, և ես արդեն երրորդ սերնդի մանկավարժ եմ: Մենք արմատներով Լեռնային Ղարաբաղից ենք, ծնողներս եղել են մանկավարժներ և մինչ օրս էլ մանկավարժներ են, եղել են դպրոցի տնօրեններ, և այդպես ժառանգաբար ինձ է փոխանցվել այդ մասնագիտությունը: Բայց ես չեմ ցանկանա, որպեսզի իմ տղան ընտրի իմ ուղին, որովհետև այն շատ բարդ է. պետք է աշխատես յուրաքանչյուր երեխայի հետ նախ որպես հոգեբան, ապա նոր միայն որպես մանկավարժ:  

Ես միշտ ցանկացել եմ, որ մեր սաները ձևավորվեն առաջին հերթին իրենց մարդ տեսակով, մեծատառով մարդ դառնան: Ինչքան էլ կրթված լինեն, բայց չլինեն բարեկիրթ, լավ մարդ, կամաց-կամաց կհայտնվեն ու կմնան ստվերում: Կցանկանամ, որ կրթություն ստանալուց հետո ճիշտ ուղի ընտրեն, գնահատվեն թե՛ հիմա, թե՛ ապագայում: Կցանկանամ, որ շատ գիրք կարդան, քանի որ երկրորդ պլան է մղվել գիրն ու գրականությունը, որովհետև ժամանակակից մարդու կյանքի բաղկացուցիչ մասն են կազմում համացանցն ու համակարգիչը: Նոր սերունդը, նրա տեխնիկական  տրամաբանությունը շատ ավելի զարգացած է, բայց կոչ կանեմ ամեն դեպքում երկրորդ պլան չմղել գիրք կարդալը, որովհետև այն նոր, հետաքրքիր հորիզոններ է բացում:

Ես կցանկանամ, որ ավելի մեծ ուշադրություն դարձվի դպրոցների կրթական  ծրագրերի վրա, քանի որ, օրինակ, քիմիա և ֆիզիկա առարկաներին տրամադրվող դասաժամերը շատ քիչ են, որի պատճառով տարեցտարի կորցնում ենք շատ գիտական աշխատողներ այդ ոլորտներում, ինչն ինձ համար շատ ցավալի փաստ է:  

Եվ վերջում կցանկանայի ասել, որ ինձ համար մեծագույն պատիվ է և մեծ պատասխանատվություն լավագույն անցյալ ունեցող դպրոցում որպես տնօրեն աշխատելը, որն ինձ համար ուղղակի պաշտոն չէ, այլ` առաքելություն. չէ՞, որ հայ դպրոցը հային հայ պահելու միակ դարբնոցն է:

Բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Արթուր Կիմի Շուքուրյանը ճանաչված գիտնական է քիթ-կոկորդ-ականջաբանության բնագավառում: Նա 1973-79թթ. սովորել է Մ. Հերացու անվան Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, որն ավարտել է գերազանցությամբ:

1979-81թթ. Ա. Շուքուրյանը ուսանել է Մոսկվայի առաջին պետական բժշկական ինստիտուտի կլինիկական օրդինատուրայում: 1981-84թթ. ավարտել է ասպիրանտուրան Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, որից հետո պաշտպանել է թեկնածուական թեզ <Քրոնիկ տոնզիլիտների տարբեր տեսակի կլինիկոիմունոլոգիական զուգահեռներ> թեմայով Մոսկվայի առաջին պետական բժշկական ինստիտուտում:

Պրոֆ. Ա. Շուքուրյանը 1984թ. առ այսօր աշխատում է ԵՊԲՀ քիթ-կոկորդ-ականջաբանության ամբիոնում նախ որպես կրտսեր, ապա ավագ գիտաշխատող, հետագայում ասիստենտ, դոցենտ և պրոֆեսոր: 1996-2002թթ. հանդիսացել է ԵՊԲՀ միջազգային կապերի գծով պրոռեկտոր: Սկսած 2008-ից վարում է ԵՊԲՀ քիթ-կոկորդ-ականջաբանության ամբիոնը:

Պրոֆ. Ա. Շուքուրյանը 1992-ից համատեղությամբ աշխատում է <Էրեբունի բժշկական կենտրոնում>` որպես քիթ-կոկորդ-ականջաբանության բաժանմունքի վարիչ:

2000թ-ին պրոֆեսոր Ա. Կ. Շուքուրյանը ԵՊԲՀ-ի մասնագիտացված խորհրդում պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն <Կոնդուկտիվ ծանրալսության վիրաբուժական ռեաբիլիտացիա> թեմայով: 2001թ. ԲՈՀ-ի կողմից ստացել է պրոֆեսորի կոչում:

 Իր գիտական և բժշկական գործունեությունը Ա.Կ.Շուքուրյանը ծավալել է համագործակցելով համաշխարհային տարբեր բժշկական կենտրոնների մասնագետների հետ, բազմիցս վերապատրաստվել է տարբերբ ժշկական կենտրոններում, մասնավորապես Գերմանիայի Դաշնության Մյունխենի, Քիլի, Շտուտգարտի, Ֆրայբուրգիքիթ-կոկորդ-ականջաբանության կլինիկաներում, պարբերաբար Փարիզի Արմանդ Տրուսոյիքիթ-կոկորդ-ականջաբանության կլինիկայում, House Ear և Լոս-Անջելեսի USLA համալսարանի քիթ-կոկորդ-ականջաբանության կլինիկական կենտրոնում, Նյու-ՅորքիԿորնելի և Կոլումբիայի համալսարանների քիթ-կոկորդ-ականջաբանության կլինիկական կենտրոններում (Fullbright grant): Մասնակցել է Կորնելի հայտնի սեմինարին քիթ-կոկորդ-ականջաբանության բնագավառում Զալցբուրգում (Ավստրիա): Զեկուցումներով հանդես է եկել տարբեր երկրներում կայացած օտոլարինգոլոգների համաշխարհային կոնգրեսներում (IFOS, EUFOS, EAORL, HNS):

2004թ.պրոֆ. Ա.Շուքուրյանի ղեկավարությամբ և անմիջական մասնակցությամբ առաջին անգամ Հայաստանում սկսվել է խխունջային բազմականալներ պատվաստման ծրագիրը, իսկ 2008-ից ներդրվել է նորածինների և մինչև մեկ տարեկան երեխաների աուդիոլոգիական սկրինինգի ծրագիրը:

Պրոֆ. Ա.Կ. Շուքուրյանը հրատարակել է ավելի քան 200 գիտական աշխատանք,որոնցից 60-ից ավելին տպագրվել են արտերկրում, այդ թվում  1 մենագրություն, 3 մեթոդական ձեռնարկ: 2014թ. լույս է տեսել նաև ուսանողների, կլինիկական օրդինատորների և բժիշկների համար նախատեսված դասագիրք:

Պրոֆ. Ա.Կ. Շուքուրյանը հիմնել է գիտական դպրոց` ճանաչում գտած ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ արտերկրում: Նրա ղեկավարությամբ պաշտպանվել են 14 թեկնածուական թեզ, ներկայումս պատրաստվում են 2 դոկտորական ատենախոսություններ:

Պրոֆ. Ա.Կ.Շուքուրյանի ղեկավարությամբ` ԼՕՌ ամբիոնում իրականացվում են, ինչպե սսուր, այնպես էլ քրոնիկակական ԼՕՌ հիվանդութունների բուժումը` բարձր արդյունավետությամբ և ժամանակակից մեթոդների կիրառմամբ, վազոմոտոր և ալերգիկ ռինիտների, սինուսիտների ժամանակակից բուժում, սուր և քրոնիկական օտիտների բուժում` հաշվի առնելով տիմպանոմետրիայի արդյունքները, լսողական անցուղու անցանելիության տեստերը, աուդիոմետրիայի գիտականանորեն հիմնավորված տվյալները: Լայնորեն կիրառվում է քրոնիկական տոնզիլիտների ոչ վիրահատական բուժման մեթոդը: Նա մեծ ներդրում ունի Հայաստանում կլինիկական աուդիոլոգիայում ժամանակակից մեթոդներին երդրման և կիրառման բնագավառում:

Պրոֆ. Ա.Կ. Շուքուրյանը Օտորինոլար ինգոլոգների հայկական միության, ինչպես նաև Օտորինոլար ինգոլոգների, գլխի և պարանոցի վիրաբուժության Միջազգային ակադեմիայի հայկական մասնաճյուղի նախագահն է, Ռուսաստանի բնականգիտությունների ակադեմիայի և Հայաստանի բժշկական գիտությունների ակադեմիայի, ինչպես նաև <Օտորինոլար ինգոլոգիական Լրատու> ամսագրի խմբագրական կոլեգիայի անդամ է:

Նրա կողմից կազմակերպվել և անց են կացվել 9 ազգային կոնգրես, 5 միջազգային համաժողով և 21 հանրապետական դպրոց-սեմինարներ բժիշկ-օտորինոլար ինգոլոգների համար, 6 հանրապետական կոնֆերանս շարունակական կրթական ծրագրերի որակավորում ստացող բժիշկների համար:

Վերջին տարիներին իր կողմից ղեկավարվող ամբիոնում և կլինիկայում պատրաստվել է ավելի քան 200 մասնագետ:

Պրոֆ. Ա.Կ. Շուքուրյանը ՀՀ առողջապահության նախարարության և Երևան քաղաքի գլխավոր քիթ-կոկորդ-ականջաբանն է:

2001թ.արժանացել է ՀՀ նախագահի մրցանակին բժշկագիտության բնագավառում, իսկ 2004թ.`վաստակավոր բժշկի կոչմանը: 2016թ. պարգևատրվել է Մխիթար Հերացու անվան շքանշանով:

«Մեղուներ» լիցենզավորված մսուր-մանկապարտեզում իրականացվում է նախադպրոցական տարիքի երեխաների կրթություն, խնամք և դաստիարակություն:Այստեղ անցկացվում է նաև լրացուցիչ կրթական ծառայություններ (անգլերեն,ռուսերեն,պար ):Մեղուներում  տեղ են գտել ընդարձակ խմբասենյակներն ու դահլիճները, մուլտֆիլմեր դիտելու սրահն ու պարասրահը, 2 խոհանոցներն ու օժանդակ սենյակները: Իսկ բակում տեղակայված են 2 բացօթյա լողավազանն ու բնական կանաչով և ավազե ընդարձակ խաղահրապարակները: Երեխաներին տրվում է 5-6 անգամյա սնունդ: Մանկապարտեզն աշխատում է շաբաթը 6 օր` առավոտյան 08:00-ից մինչև երեկոյան 19:00-ն: «Մեղուներ»-ում աշխատում են միայն հմուտ մասնագետներ` տնօրեն Ֆլորա Ուդումյանի ղեկավարությամբ: 
Մանկապարտեզում վարձն ամսական 80 000 դրամ է, մսուրում (1-2 տարեկան երեխաներ)՝ 90 000 դրամ, կես օրը` համապատասխանաբար 50 000 և 60 000 դրամ: 
Հասցեն` Նորք Մարաշ 13 փողոց, 33 տուն: Առավել մանրամասն տեղեկությունների համար կարող եք զանգահարել 011(43)202023 հեռախոսահամարով:

Սիրով սպասում ենք

Ֆեսբուքյան էջ՝ www.facebook.com/ArmenianAmericanWellnessCenter

Dr. Narine Gojabashyan – MD, Interventional Cardiologist, Head of the Interventional Department at ASTGHIK Medical Center; EAPCI training Director since 2015.       

Education and training

Dr. Narine Gojabashyan graduated from the Department of Cardiology of the Yerevan State Medical University after Mkhitar Heratsi, in 1994; and the Medical Residency of NORK-MARASH MEDICAL CENTER, in 1998. Dr. Narine Gojabashyan’s educational and professional development includes significant additional study and training programs, such as:

• Medicine intern in clinical cardiology. Institue of Cardiology By L.Oganesyan, Yerevan,Armenia, 1994-1995
• Fellowship in clinical and invasive cardiology NORK-MARASH MEDICAL CENTER, Yerevan Armenia, 1995-1999
• Specialization of interventional cardiology. Centre Hospitaliere Privee Beaoregard. Centre Hospitaliere Privee Vert- Coteau, Marseille, France, 1999-2000
• Coronary bifurcation stenting ‘Polyclinique du Parc Rambot  clinique privée, Ax en provance France, 2000
• “Left main coronary artery stenting “ UNITE CARDIO - Vasculaire Centre Hospitaliere Privee Vert- Coteau ,Maseille, France; Cours director Marc Silvestri, 2001
• “Radial approach for coronary interventions” Toulouse - Clinique Pasteur: Cours director Jean Fajadet, 2002
• Carotid Syposium Advencing the treatment of carotid disease - European surgical institute in Hamburg – Norderstedt (Germany), 2006
• European Bord For Accreditation in Cardiology – EBAC certificate: The  challenge of treating Bifurcation lesions,Best practice in Complex lesions” Cours directors Dr T.Lefevre and Dr. G.Stankovic, 2007
• Professional fellowship “Workshop below The Knee Angioplasty technique” - department of radiology, faculty of Medicine at Charles University and University Hospital Hradec Kralove Czech Republic, 2014
• 2016 Academia training session: Renal Denervation Ambassador Workshop Vienna, Austria

Medical practice and relevant professional experience

Dr. Narine Gojabashyan started her medical practice as a cardiologist at NORK-MARASH MEDICAL CENTER, in 1995. Later, in 1997, Dr. Gojabashyan continued her job in the same hospital, as Invasive and Interventional Cardiologist, from 1997 to 2003. She also worked in the EREBOUNI MEDICAL CENTER, during the years of 2003 - 2012, as an interventional cardiologist and the Head of the Interventional Department. Dr. Narine Gojabashyan became the Head of the Interventional Department of ASTGHIK Medical Center, in 2012. 

Dr. Narine Gojabashyan – MD, Interventional Cardiologist, Head of the Interventional Department at ASTGHIK Medical Center; EAPCI training Director since 2015.       

Education and training

Dr. Narine Gojabashyan graduated from the Department of Cardiology of the Yerevan State Medical University after Mkhitar Heratsi, in 1994; and the Medical Residency of NORK-MARASH MEDICAL CENTER, in 1998. Dr. Narine Gojabashyan’s educational and professional development includes significant additional study and training programs, such as:

• Medicine intern in clinical cardiology. Institue of Cardiology By L.Oganesyan, Yerevan,Armenia, 1994-1995
• Fellowship in clinical and invasive cardiology NORK-MARASH MEDICAL CENTER, Yerevan Armenia, 1995-1999
• Specialization of interventional cardiology. Centre Hospitaliere Privee Beaoregard. Centre Hospitaliere Privee Vert- Coteau, Marseille, France, 1999-2000
• Coronary bifurcation stenting ‘Polyclinique du Parc Rambot  clinique privée, Ax en provance France, 2000
• “Left main coronary artery stenting “ UNITE CARDIO - Vasculaire Centre Hospitaliere Privee Vert- Coteau ,Maseille, France; Cours director Marc Silvestri, 2001
• “Radial approach for coronary interventions” Toulouse - Clinique Pasteur: Cours director Jean Fajadet, 2002
• Carotid Syposium Advencing the treatment of carotid disease - European surgical institute in Hamburg – Norderstedt (Germany), 2006
• European Bord For Accreditation in Cardiology – EBAC certificate: The  challenge of treating Bifurcation lesions,Best practice in Complex lesions” Cours directors Dr T.Lefevre and Dr. G.Stankovic, 2007
• Professional fellowship “Workshop below The Knee Angioplasty technique” - department of radiology, faculty of Medicine at Charles University and University Hospital Hradec Kralove Czech Republic, 2014
• 2016 Academia training session: Renal Denervation Ambassador Workshop Vienna, Austria

Medical practice and relevant professional experience

Dr. Narine Gojabashyan started her medical practice as a cardiologist at NORK-MARASH MEDICAL CENTER, in 1995. Later, in 1997, Dr. Gojabashyan continued her job in the same hospital, as Invasive and Interventional Cardiologist, from 1997 to 2003. She also worked in the EREBOUNI MEDICAL CENTER, during the years of 2003 - 2012, as an interventional cardiologist and the Head of the Interventional Department. Dr. Narine Gojabashyan became the Head of the Interventional Department of ASTGHIK Medical Center, in 2012. v

Ծննդյան թիվը, վայրը 17 Օգոստոսի, 1967, Երևան

Ազգություն Հայ

Մասնագիտություն` Բժիշկ, Սրտաբան

ՆԵՐԿԱՅԻՍ ԱՇԽԱՏԱՆՔԸ
Գիտ. աշխատող և սրտաբան Սրտաբանության ինստիտւտ
Գործունեությունը՝ կոնսուլտացիա, էխոսրտագրություն (3D), ծանրաբեռնվածության էխոսրտագրություն, Հոլտեր սրտագրություն, ներկերակրափողային էխոսրտագրություն, էլեկկտրասրտագրություն, գիտական հետազոտություններ
Դասախոս Երևանի Պետական Բժշկական Համալսարան, հետբուհական կրթության սրտաբանության ամբիոն
Գիտ. խորհրդի անդամ ԲՈՀ-ի սրտաբանության գիտական խորհուրդ

ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ
1974 – 1984 N 83 միջնակարգ դպրոց (5/5)
1985 – 1991 Երևանի պետական բժշկական ինստիտուտ
Դիպլոմ գերազանցությամբ
1990 – 1992 Ընդհանուր սրտաբանության մասնագիտացում
ՀՀ ԱՆ Սրտաբանության ինստիտուտ, Երևան
1996, Հոկտեմբերի 1 – Դեկտեմբերի 24 Սրտաբանության մասնագիտացում
The College of Physicians and Surgeons at Columbia University, New York (սերտիֆիկացված է)
1997 – 1999 Բժշկական գիտությունների թեկնածու (գիտական աստիճանի հայցման հետազոտություն)
1999, Մայիս Սրտաբանության մասնագիտացում (Education and Training Program “Risk stratification and management of patients with acute chest pain: the role of chest pain units”. European Heart House, Սոֆիա Անտիպոլիս, Ֆրանսիա (սերտիֆիկացված է)
2002, Հունիս ՈՒլտրաձայնային սրտագրության մասնագիտացում “Essentials in Contrast Echocardiography and Myocardial Perfusion”, American Society of Diagnostic Medical Sonography (սերտիֆիկացված է)

Գրանտեր
1996 Հայաստանի օգնության ֆոնդ 
Սրտաբանության մասնագիտացում
The College of Physicians and Surgeons at Columbia University, New York
1999 Եվրոպական Սրտաբանության Ասոցիացիա
Սրտաբանության մասնագիտացում
“Risk stratification and management of patients with acute chest pain: the role of chest pain units”. European Heart House, Սոֆիա Անտիպոլիս, Ֆրանսիա
2003 MSD Inc. ԱՊՀ սրտաբանների համագումար, Սանկտ Պետերբուրգ ԹԵԶ
1999 Ձախ փորոքի կառուցվածկային և ֆունկցիոնալ չափանիշների դինամիկան առաջնային սուր տրանսմուրալ և ոչտրանսմուրալ ինֆարկտների ժամանակ
Բժշկական գիտությունների թեկնածու
2011 Սրտի խոռոչների վերաձևափոխման երկրաչափաֆունկցիոնալ հիմքը և նրա հետադարձ զարգացման հնարավորությունը վաղ և ուշ հետինֆարկտային շրջաններում
Բժշկական գիտությունների դոկտոր

ՊԱՏԵՆՏ
1999 Կորոնար զարկերակային հիվանդության ախտորոշման մեթոդ
Պատենտ N 796

ՄԱՍՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ
1998 - 2016 11 միջազգային սրտաբանական համագումարներ (սերտիֆիկացված) ԱՆԴԱՄԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ
(սկսած)
2000 Եվրոպական Սրտաբանների Ընկերություն
2001 Հայաստանի Սրտաբանների Ընկերություն
2015 Եվրոպական Սիրտանոթային Պատկերավորման Ընկերություն

ԼՐԱՑՈՒՑԻՉ ՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ 

Լեզուների իմացություն Հայերեն, Ռուսերեն, Անգլերեն

ՏՊԱԳՐՎԱԾ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

98

"Վաղ ռեվասկուլյարիզացիայի ներգործությունը ձախ փորոքիի կրճատման վրա"