Lusine
Քրիստինե Գրիգորի Հարությունյանը ծնվել է 1980թ.-ին:
1997թ-ին ընդունվել և 2003թ-ին ավարտել է ԵՊԲՀ Բուժական ֆակուլտետը:
2003-2006թթ-ին կլինիկական օրդինատուրա է անցել ԵՊԲՀ ԼՕՌ -հիվանդությունների ամբիոնում և ստացել քիթ-կոկորդ-ականջաբանի մասնագիտացում:
2006թ.-ից առ այսօր «Նաիրի» ԲԿ –ում աշխատում է որպես քիթ - կոկորդ - ականջաբան:
25/10/2013-25/11/ 2013 վերապատրաստում է անցել Քթի, կոկորդի, ականջի հիվանդությունների կլինիկայում Փարիզի Նեկեռ Կլինիկայում պրոֆ. Նոել-Եղյա Գարապետյանի ղեկավարությամբ
21/06/2017-23/06/2017 մասնակցել է ”International Endodays”, Փարիզ
24/06/2017-28/06/2017 մասնակցել է «21st World Congress of the International Federation of Oto-Rhino-Laryngological Societies» , Փարիզ
29/06/2019-03/07/2019 մասնակցել է 5th Congress of European ORL-HNS, Բրյուսել
Համահեղինակ է 15 տպագիր աշխատանքների:
ՏԻԳՐԱՆ ՔՈՉԱՐՅԱՆ
«Կցանկանայի, որ բժիշկը կարողանար միայն իր մասնագիտության վրա կենտրոնանալ»
Հայաստանում բժշկության ոլորտում վերջին տարիներին զգալի առաջընթաց է նկատվում թե´ նորագույն սարքավորումների ձեռք բերման, թե´ մասնագետների պատրաստման եւ թե վերապատրաստման առումով: Բուժհաստատությունները ոչ միայն հագեցած են նորագույն սարքավորումներով, այլ նաեւ համալրված են բարձր պրոֆեսիոնալիզմ ունեցող մասնագետներով:
«Շենգավիթ» բժշկական կենտրոնը hանրապետության խոշորագույն բժշկական հաստատություններից է, որտեղ բնակչությանը ցուցաբերվում է միջազգային չափանիշներին համապատասխանող բազմապրոֆիլ եւ հմուտ բժշկական օգնություն: Վերջին տարիներին ձեռք բերված նորագույն սարքավորումների, մասնավորապես, ինչպես գիտենք, նոր սոնոգրաֆների, համակարգչային տոմոգրաֆի, ռենտգեն ապարատի շնորհիվ հիվանդանոցում զգալիորեն բարձրացել են ախտորոշման, բուժման եւ դինամիկ հսկողության մակարդակները: Դա նկատելի է թե տարբեր պաթոլոգիաների ժամանակ, թե առողջ հղիությունների դեպքում:
http://bestgroup.am/ կայքի զրուցակիցն է բժիշկ-ճառագայթաբան, բժշկական գիտությունների թեկնածու, ԵՊԲՀ-ի ճառագայթային ամբիոնի դոցենտ, «Շենգավիթ» բժշկական կենտրոնի ախտորոշման գծով փոխտնօրեն ՏԻԳՐԱՆ ՔՈՉԱՐՅԱՆԸ: Բժիշկ, որն ունի բավականին մեծ ներդրում Հայաստանի բժշկագիտության զարգացման մեջ, աշխատում է մեծ նվիրումով, ուշադիր է յուրաքանչյուր հիվանդի ցավի, գանգատի նկատմամբ` ցուցաբերելով զարմանահրաշ պրոֆեսիոնալիզմ ու մարդկայնություն:
-Պարոն Քոչարյան, խնդրում ենք մի փոքր խոսել Ձեր հիմնադրած եւ ղեկավարած բաժանմունքի գործառույթների մասին:
-«Շենգավիթ» բժշկական կենտրոնի ախտորոշման ծառայության բաժանմունքը հագեցած է ժամանակակից եւ բարձրորակ սարքավորումներով: Ժամանակակից տեխնոլոգիաների շնորհիվ կարելի է հայտնաբերել բավականին փոքր գոյացություններ, ճշգրիտ ուսումնասիրել դրանց կառուցվածքը, ստանալ փոքրագույն գոյացությունների եւ շրջակա հյուսվածքների առավել հստակ պատկերներ: Այս հետազոտության շնորհիվ բարձրանում է ախտորոշման եւ տարբերակիչ ախտորոշման արդյունավետությունը, հիվանդությունների հայտնաբերումն ավելի վաղ շրջաններում, հնարավորություն է ընձեռվում պլանավորել բուժումը կոնկրետ կլինիկական պահանջներին համապատասխան: Ախտորոշման օգնությամբ հնարավոր է հաստատել կամ հերքել հղիությունն ամենավաղ շրջանում, ուսումնասիրել պտղի անատոմիան, նրա ընդհանուր ամբողջական վիճակը, իրականացնել նախածննդյան ախտորոշումը, ախտորոշել արգանդի եւ ձվարանների հիվանդությունները, հետազոտել փոքր կոնքի օրգանները նորմայի եւ պաթոլոգիաների սահմաններում:
-Ի՞նչ եք կարծում` բժշկությունը մասնագիտությո՞ւն է, թե կոչում։
-Իհարկե մասնագիտություն, բայց մեկը մյուսին չի բացառում։ Շատ բժիշկներ կարող են լավ մասնագետներ լինել, սակայն բժիշկ կոչումը երեւի անհատներին է տրված։
- Ձեր կարծիքով, ի՞նչ են տալիս բժշկական ասոցիացիաները բժիշկներին, Ձեզ:
-Ես կարող եմ խոսել միայն մեր ոլորտից։ Հայաստանի գերձայնային հետազոտությունների մանկական գինեկոլոգիայի ասոցիացիայի ղեկավարի ջանքերով տարբեր երկրներից մշտապես հրավիրվել են մասնագետներ, կոնֆերանսներ են կազմակերպվել, ինչը, սակայն, նյութական եւ տեխնիկական խնդիրների հետ է կապված։ Ի դեպ, ամբողջ աշխարհում միտում կա ձեւավորել առանձին մասնագիտություն՝ պտղի բժշկություն։ Հույս ունեմ` ուշ թե շուտ մենք Երեւանում էլ դա կունենանք, որովհետեւ մեր մասնագիտական ասոցիացիայի ղեկավարի շնորհիվ վեջին 3-4 տարիներին մեր մասնագիտությունը վերելք է ապրել։ Որպես ճառագայթաբան չեմ կարող չտալ իմ բարձր գնահատականը նաեւ Հայաստանի ռադիոլոգների ասոցիացիայի շատ արդյունավետ աշխատանքին՝ կոնֆերանսների, հանդիպումների կազմակերպման հարցում: Ասոցիացիայի երիտասարդ ղեկավար կազմի ջանքերով այս տարի մենք հնարավորություն ունեցանք Հայաստանում հանդիպել համաշխարհային լեգենդ, գյուտարար, գիտնական Ռայմոնդ Դամադյանին եւ լսել դասախոսություն:
-Թյուր բացասական կարծիք կա բժշկական առաջնային օղակի վերաբերյալ, ի՞նչ կասեք այդ մասին։
-Այդ թյուր կարծիքը ես կվերագրեի ընդհանուր բժշկությանը, ոչ միայն նրա առաջնային օղակին։ Դա շատ սխալ է, որովհետեւ չի կարելի ասել, որ, օրինակ, առաջնային օղակում վատ բժիշկներ են աշխատում։ Իհարկե, պետական սուղ ֆինանսավորման պատճառով լավ բժիշկները մասնավոր հատված են գնում: Երեւի ժամանակ կգա, երբ կփոխվի այդ ամենը։ Եվ, ասենք, ինչպես արտերկրում է, մենք էլ կկարողանանք աշխատել մասնավոր հատվածում, բայց պարտավորված կլինենք շաբաթական մեկ-երկու օր աշխատել պետական բժշկական հաստատություններում: Այժմ առաջնային օղակին հատկացվող աշխատավարձը աշխատողին չի բավարարում նույնիսկ մասնագիտական համապատասխան գրականության ձեռք բերելուն եւ կոնֆերանսների մասնակցելուն: Այսինքն՝ մենք ի սկզբանե այդ մարդկանց անհավասար պայմաններում ենք դրել: Ինչպես նշեցի, վերաբերմունքը ընդհանուր առմամբ է փոխվել բժշկության հանդեպ: Երբ ես ընդունվում էի համալսարան, բժիշկը բոլորովին ուրիշ կարգավիճակ եւ հարգանք ուներ, իսկ հիմա, եթե ինչ-որ խնդիր է լինում, առանց անգամ անմեղության կանխավարկածը հաշվի առնելու, միանգամից բժշկին մեղադրում են:
-Բժիշկների պաշտպանության հարցը ո՞ւմ ուսերին է դրված։
-Թույլ տվեք չկոնկրետանալ այդ հարցի շուրջ, բայց ոչ միայն բժիշկները, ընդհանրապես հասարակությունը պետք է իրեն պաշտպանված զգա։ Եթե մենք օրենք ունենանք, որը հստակ կսահմանի բժշկի իրավունքներն ու պարտականությունները, ինչու չէ, այս կամ այն դեպքերում նրա քայլերի հաջորդականությունը, ապա հենց այնպես եւ հեշտությամբ չեն մեղադրի նրան: Իսկ հիմա ամեն ինչ անհատներից է կախված։
-Առողջապահության նախարարից ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք։
-Ակնկալիքները շատ են, բայց թե ինչպես կստացվի, ապագան ցույց կտա։ Համենայնդեպս, դրական միտում նկատելի է։ Օրինակ. վերացվել է միանձնյա որոշում կայացնողների, առաջին մասնագետների ինստիտուտը։ Հասարակության համար շատ լավ է նաեւ պետպատվերի ավելացումը հիվանդանոցներում, սակայն խնդիր կարող է առաջանալ նաեւ այստեղ: Պետպատվերի ցածր վարձատրությունը կարող է բերել նրան, որ բոլորը գնան մասնավոր հատված, որի հետեւանքով կտուժի ընդհանուր բժշկության որակը։ Ուրիշ ոչինչ չեմ կարող ասել, երեւի դեռ ժամանակ է պետք, որ արդյունքները տեսանելի լինեն։
-Բժշկական տուրիզմի մակարդակի մասին ի՞նչ կասեք։
-Մեր կլինիկայում ունենք հաջողություններ նաեւ բժշկական տուրիզմի մասով: Այդ հարցում առաջատարը մեր պլաստիկ վիրաբույժն է, որի մոտ մեծ թիվ են կազմում արտասահմանցի պացիենտները։ Երկրորդ տեղում է վերարտադրողականության բաժինը, որը, եթե համեմատենք արտերկրի հետ, բավականին մատչելի գներ ունի։ Կան զույգեր հատկապես ԱՄՆ-ից, որոնք ուզում են իրենց անպտղությունը Հայաստանում բուժել, որովհետեւ որակով չենք զիջում, եւ գներն էլ, ինչպես նշեցի, անհամեմատ մատչելի են։ Իրենց շատ դուր է գալիս ու նաեւ զարմացնում այն փաստը, որ օրվա ցանկացած պահին կարող են զանգել բժշկին, երկար զրուցել նրա հետ, մինչդեռ ԱՄՆ-ում դրա համար պետք է չորս ամիս առաջ հերթագրվել, հետո նոր հանդիպել, հետո էլի չորս ամիս չտեսնել նրան։ Հույս ունեմ, որ մնացած բաժանմունքներում էլ ակտիվացում կնկատվի: Ցավոք, խնդիրները դեռեւս շատ-շատ են, եւ ես կցանկանայի, որ բժիշկը կարողանա միայն իր մասնագիտության վրա կենտրոնանալ ու պարտադրված չլինի երկրորդական բաների մասին մտածել։
-Որպես վերջաբան Ձեր մաղթանքը հայ հասարակությանը։
- Կասեմ միայն, որ յուրաքանչյուրն ունի երջանիկ լինելու իր բանաձեւը: Իմ կարծիքով, մարդն այն ժամանակ է երջանիկ, երբ ինքն իր հետ ազնիվ է, ներքուստ ներդաշնակ, զբաղվում է իր սիրած գործով, ունի ամուր ընտանիք եւ շրջապատված է սիրելի մարդկանցով: Կցանկանամ բոլորին առողջություն մաղթել։ Ինչպես ասվում է ժողովրդի մեջ` թող քիչ լինի բժիշկներին դիմելու անհրաժեշտությունը:
Մուշեղ Միսակի Միրիջանյան
Բժշկական գիտությունների դոկտոր
Կոչում Պրոֆեսոր
Վիրաբույժ (ընդհանուր)
Կենսագրություն
Երևանի Մ․Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի վիրաբուժության թիվ 4 ամբիոնի վարիչ, բ․գ․դ պրոֆեսոր Մուշեղ Միրիջանյանը ծնվել է 1956թ․ Երևանում։1979թ․ գերազանց ավարտել է Երևանի պետական բժշկական ինստիտուտի բուժական ֆակուլտետը։Շուրջ 30 տարի աշխատում է որպես վիրաբույժ և իրականացնում է գիտամանկավարժական գործունեություն՝ անցնելով հետևյալ աշխատանքային ուղին․ 1979-1981թթ․ ինտերնատուրա, ապա կլինիկական օրդինատուրա Մալաթիա Բ/ Կ -ում։1981-83 թթ․ աշխատել է ք․Քաջարանի հիվանդանոցում որպես վիրաբույժ 1983 -1986 թթ․ ք․Մոսկվայի Սեչենովի անվան բժշկական ինստիտուտի օպերատիվ վիրաբուժության ամբիոնի նպատակային ասպիրանտ,1986թ․ ք․Մոսկվայում պաշպանել է թեկնածուական թեզ։1987-90թթ․ պետական բժշկական ինստիտուտի օպերատիվ վիրաբուժության անբիոնի ասիստենտ,1990 թ․ նույն ինստիտուտի վիրաբուժության թիվ 1 անբիոնի ասիստենտ,ի անբիոնի դոցենտ, առ այսոր նույն անբիոնի պրոֆեսոր, ամբիոնի վարիչ,միաժամանակ 1997թ․-ից Հերացու թիվ 1 հիվանդանոցային համալիրի վիրաբուժական կլինիկայի ղեկավարն է։1993-1994թթ․ բուժական ֆակուլտետի դեկանի տեղակալ, 2001-2010 թթ․ բուժական ֆակուլտետի դեկան։1997 թ պաշպանել է դոկտորական թեզն և 2004 թվականին ՀՀ ԲՈՀ- ի կողմից նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում, 1999 թ․ հուլիսին ընտրվել է վիրաբուժական գիտությունների ակադեմիայի իսկական անդամ։
Պրոֆեսոր Մ. Միրիջանյանը եղել է ՀՀ Ան-ության ընդհանուր վիրաբուժության լիցենզավորման հանձնաժողովի քարտուղար, ինչպես նաեւ Հայաստանի վիրոբույժների ասացացիայի անդամ, վերահսկիչ հանձնաժողովի նախագահ: 2008-2012թթ. եղել է ՀՀ ԲՈՀ-ի պաշտպանական մասնագիտական 027` <<Վիրաբուժություն>> խորհրդի նախագահ: 2015թ.- դեկտեմբերի 4-ին ըն տրվել է վիրբույժների հայկական ասոցացիայի նախագա:
2016թ. հոկտեմբերին Մ. Մ. Միրիջանյանը ընտրվել է ՌԴ ԳԱ արտասահմանյան անդամ:
Պարգերներ`
10.10.2000թ.-ԵՊԲՀ-ի կողմից շնրհվել է համալսրանի << Ոսկե մեդալ>> ԵՊԲՀ-ի հիմնադրման 70-ամյակի առթիվ` երկրամյան անբասիր գիտամանկավարժական եւ վարչական աշխատանքի համար:
16.06.2002թ.- ՀՀ ԱՆ-ի կողմից պարգեւատրվել է պատվոգրով` առողջապահական համակարգում մասնագիտական բազմամյա ծառայության ու աշխատանքային գնահատելի հաջողույունների համար:
03.10.2005թ.-ՀՀ ԿԳՆ կողմից ստացել շնորհակալագիր` ԵՊԲՀ-ի հիմնադրման 75-ամյակի եւ գիտության ու կրթության ոլորտում ներդրված ավանդր համար, հր. Թիվ 519-Ա:
07.10.2010թ.-ՀՀ նախագահի կողմից պարգեւատրվել է Մխիթար Հերացու մեդալով կրթույան եւ գիտուփյան բնագավառներում ներդրված նշանակալի ավանդի համար, վկ. 000130, ՆՀ-245-Ա:
10.10.2010թ.-ԵՊԲՀ-ի կողմից շնորհվել է ԵՊԲՀ-ի հոբելյանական <<Ոսկե կրծքանշան>> համալսրան ին անգնահատելի աջակցություն ցուցաբերելու եւ կրթության, գիտության, բժշկության բնագավառներում անբասիր գործունեություն իրականացնելու համար, գր. ….110:
18.11.2011թ.- ԵՊԲՀ-ի կողմից պարգեւատրվել է ԵՊԲՀ-ի ռազմաբժշկական ֆակուլտետի ոսկե մեդալով 035` ղարաբաղյան պատերազմում բուժգնության եւ ՀՀ զինված ուժերում բուժծառայության կազմակերպկման, վիրավորների բուժման գործում ունեցած մեծ ավանդի համար ռքազմական բժշկի օրվա առիթվ, գր, N8/10:
28.01.2012թ.-Ղարաբղյան պատերազմի վերտերանների միության կողմից ստացել է պատվոգիր ՀՀ բան ակի 20-ամյակ կապակցությամբ` Հայրենիքին մատութցած ծառայությունների համար:
20.06.2013թ.-<<Տարվա լավագույն բժշիկ>> եւ <<Տարվա լավագույն բուժհիմնարկ>> <<Հուսո Աստղ>> մրցանակաբաշխությանը արժանացել է <<Տարվա լավագույն ընդհանուր վիրաբույժ>> անվանակոչմանը:
21.03.2014թ.-ՊՆ-ի կողմից պարգեւատրվել է պատվոգրով` ՀՀ ԶՈՒ կենտրոնական զինվորական կլինիկական հոսպիտալի կազմավորման 20-րդ տարելիցի կապակցությամբ, հր. 272:
04.06.2014թ.-ՊՆ-ի կողմից պարգեւատրվել է Մարշալ Հ. Ք. Բաղրամյանի անվան մեդալով N622:
17.09.2014թ.-ՀՀ նախագահի կողմից շնորհվել է Հայաստանբի Հանրապետության վաստակավոր բժկի պատվավոր կոչում կրծքանշանով` 037, ՆՀ-431-Ա:
Մասկացել է`
04-11 մ այիս 1998թ. 2nd Journeys Medical at Dentaires Franco-Armenian in Yerevan, ստացել է հավաստագիր:
07-11 սեպտեմբեր 1998թ. International Conference For The Third And Fourth Age, ստացել է հավաստագիր:
01-03 հոկտեմբեր 2003թ.-Համահայկական Միջազգային կոնգրես, ստացել է հավաստագիր:
19-21 մայիս 2004թ. Of particicipation kwnfe8ans, ստացել է հավաստագիր:
09-12 հունիս 2005թ. 3 nd International Conference For The Third And Fourth Age, ստացել է հավաստագիր:
01-03 հոկտեմբեր 2008թ. International Surgical Conference, ստացել է հավաստագիր:
06-08 հոկտոմբեր 2010թ. International congress dedicated to the 90 nd Anniversay of YSMU foundation, ստացել հավաստագիր:
07-09 հուլիս 2011թ.-Հայաստանի 3-րդ Միջազգային բժշկական Համագումար, ստացել է հավաստագիր:
06-07 հունիս 2013թ. Российско-Армянская научно-практическая квнференция, ստացել է հավաստագիր:
03-05 հոկտեմբեր 2013թ.-Մեծահասակների Վիրաբուժության Միջազգային կոնգրես, ստացել է հավաստագիր:
11 հուլիս 2018թ. <<Georgian Association of Surgeons>> կոնֆերանսին, ստացել է հավաստագիր:
26-28 սեպտեմբերի 2018թ.-Վիրաբուժության եվրոպական միության 22-րդ տարեկան համաժողով, Վիրաբույժների հայկական ասոցացիայի 4-րդ հնգամյա վեհաժողով, Ռեզիդենտների եւ ասպիրատների եվրոպական 3-րդ համաժողով, ստացել է հավաստագիր:
03.07.2019.թ IHC Armenia 2019, << Comprehensive Hernia & Abdominal Wall Reconstrucion Course>> կոնֆերանս, ստացել է հավաստագիր:
12-13 ապրիլ 2019. Ցավի ակադեմիա N3 կոնֆերանս, ստացել է հավաստագիր:
Պրոֆեսոր Մ. Միրիջանյանն ունի շուրջ 150 եւ ավել տպարված աշխատանքներ, 10 ռացիոնալիզատորական առաջարկներ, 5 հեղինակային վկայական ներ, 1 մեն ագրություն < <Հրազեն ային վնասվածքների ռենտգենոգրաֆիական ատլաս>>: Նրա ղեկավարությամբ պատշպանվել են 3 դոկտորական եւ 7 թեկնաշուական թեզեր: Պրոֆեսոր Մ. Միրիջանյանի գիտական գործունեությունը նվիրված է որովայնի խոռոչի օրգանների վեիրաբուժական հիվանդությունների եւ նրանց բարդությոեւնների կանխարգելմանը եւ բուժմանը, ինչպես նաեւ վիրաբուժական հիվանդությունների ժամանակ էնդոտոքսիկոզի զարգացման մեխանիզմներին: Նրա կատարած գիտահետազոտական աշխատանքների արդյունքում առաջին անգամ բացաայտվել է էնդոտոքսիկոզի դերը խոցային հիվանդության բարդությունների զարգացման մեջ եւ մշակվել են նոր մեթոդներ նրանց կանխարգելման եւ բուժման համար: Նշված հետազոտությունների ներդմամբ զգալիորեն բարելավվել են խոցային հիվանդությման եւ նրա բարդությունների վիրահատական բուժման արդյունքները, նվազեցնելով մահացությունը: Որովայնի ճողվածքների նոր վիրահատկան մեթոդների մշակմամբ եւ ներդրումով նվազել են ճողվածքների հետվիրահատակա ն բարդությունները:
ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ ԳԱԳԻԿ ԱՐՏԱՇԵՍԻ
ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ ԳԱԳԻԿ ԱՐՏԱՇԵՍԻ (ծնվ. 1946թ. Երևան), մանկաբարձ-գինեկոլոգ, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՄԱԿ-ի «Էլիտա» ակադեմիայի ակադեմիկոս, Տեղեկատվության միջազգային ակադեմիայի ակադեմիկոս, ՀՀ բժշկական գիտությունների ակադեմիայի և ՌՖ Բնական գիտությունների ակադեմիայի հայկական ֆիլիալի ակադեմիկոս:
1994թ.-ից մինչ օրս Ընտանիքի պլանավորման և սեռական առողջության կենտրոնի տնօրենն է, 2000թ-ից մինչ օրս ԵՊԲՀ-ի մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի ամբիոնի վարիչն է:
1964թ. ավարտել է Կիրովի անվան միջնակարգ դպրոցը, 1970թ.-ին` ԵՊԲԻ-ի բուժական ֆակուլտետը: 1970-1971թթ. թիվ 2 ծննդատան բազայում անցել է ինտերնատուրա մանկաբարձ – գինեկոլոգ մասնագիտությամբ:
1971-1973թթ. աշխատել է Սևանի, հետագայում` Աբովյանի բուժ. միավորումներում` որպես մանկաբարձ-գինեկոլոգ: 1973-1993թթ. եղել է Մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի գիտահետազոտական ինստիտուտի կրտսեր գիտաշխատող, Երիտասարդ գիտնականների խորհրդի նախագահ, ավագ գիտաշխատող (1992թ), ինստիտուտի փոխտնօրեն (1992թ):
1980թ. պաշտպանել է ատենախոսություն և ստացել բժշկական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան:
1989-1992թթ եղել է ՀՀ ԱՆ գլխավոր մանկաբարձ-գինեկոլոգ:
1992-1995թթ. ընտրվել է թիվ 2 ծննդատան գլխավոր բժիշկ:
1993-1996թթ. եղել է Երևան քաղաքի գլխավոր մանկաբարձ-գինեկոլոգը:
1994թ.-ից մինչ օրս աշխատում է ԵՊԲՀ-ի մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի ամբիոնում: 1994թ-ից եղել է ամբիոնի ասիստենտ, 1995թ-ից` դոցենտ, 1997թ-ից` պրոֆեսոր, 2000թ.-ից`ամբիոնի վարիչ:
1995-1997թթ. եղել է ԵՊԲՀ-ի պրոռեկտոր:
1998-1999թթ. եղել է ՀՀ ԱՆ-ի առաջին տեղակալ:
1997թ. պաշտպանել է ատենախոսություն և ստացել բժշկական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան: Նույն թվականին նաև` պրոֆեսորի կոչում:
Մի շարք ասոցիացիաների անդամ է, մասնավորապես` Հայաստանի մանկաբարձ-գինեկոլոգների գիտական միություն (1994), Հայկական վիրաբուժության պրոֆեսիոնալների 21-րդ միություն (իսկական անդամ, 2000), ՀՀ գինեկոլոգ-էնդոկրինոլոգների ասոցիացիա (պատվավոր անդամ, 2001), Բնապահպանության և կենսագործունեության անվտանգության գիտությունների Միջազգային ակադեմիա (իսկական անդամ, 2001), Ռուսաստանի բժշկատեխնիկական ակադեմիա (իսկական անդամ, 2003), Գիտության և մշակույթի արևմտաեվրոպական ասոցիացիա (իսկական անդամ, 2004), Եվրոպական մանկաբարձ-գինեկոլոգների ասոցիացիա (իսկական անդամ, 2005):
1976թ-ին արժանացել է ԽՍՀՄ «Առողջապահության գերազանցիկ» կրծքանշանի, 1979թ-ին` ՀԽՍՀ Երիտասարդ գիտնականների խորհրդի պատվոգրի, 1982թ-ին` Անդրկովկասի հանրապետությունների Երիտասարդ գիտնականների խորհրդի առաջին կոնֆերանսի պատվոգրի, 1991թ-ին ՀՀ ԱՆ Գիտաբժշկական խորհրդի պատվոգրի:
2000թ-ին ստացել է Մ. Հերացու անվան ոսկե շքանշան, 2002թ-ին` Լոմոնոսովի անվան ոսկե շքանշան, 2005թ-ին` ՀՀ ԱԺ պատվոգիր, Պետրոս Մեծի անվան շքանշան, 2007թ-ին` Վիրխովի անվան արծաթե շքանշան, Գիտության և պրակտիկայի ոսկե խաչ, Սոֆի Տախալովի աստղ, 2010թ-ին` Երևանի Մ. Հերացու անվան ՊԲՀ-ի առաջին կարգի շքանշան և ոսկե մեդալ: 2010թ-ին, 2011 թ-ին ստացել է Երևանի քաղաքապետարանի պատվոգիր: 2014թ-ին արժանացել է «Վաստակավոր գործիչ» կոչման:
Հեղինակ է 252 գիտական աշխատանքի, 6 մենագրության, 1 ուսումնական ձեռնարկի (անգլերեն, 2005թ):
Susanna Manukyan
Rheumatologist
Education
- 1990-1996 - Yerevan State Medical University after Mkhithar Heratzi
- 1996-1998 -Clinical Resident at Department of Rheumatology in Erebuny Medical Center, division of rheumatology Scientific Research Institute after M. Aftalbekyan
- 2002-March-July - Raising the skill level in Institute of Rheumatology in Moscow
- 2005-2008- Master’s Degree in Institute of Rheumatology in Moscow
Work experience
- 1980-1990 School N9 (Graduation with Honour)
- 1997-1999 Doctor-Therapist in Erebuni Medical Center
- 1998-2005 Doctor-Rheumatologist in Erebuni Medical Center
- Since 2008 University Clinical Hospital N1, physician- rheumatologist
- 2008-2013 YSMU, department of Internal diseases, Assistant Professor
- 2018-2019 YSMU, department of Internal diseases /Rheumatology/, Senior lecturer
- 2019 august National Institute of Health after academician S.Avtalbekyan, department of Internal diseases , Assistant Professor
- 2019 november Doctor-Rheumatologist , department of Internal diseases, “St.Grigor Lusavorich” Medical Center
Conferences
- Annual European Congress of Rheumatology (EULAR 2012) in Berlin, Germany 6-9 June 2012
- Annual Scientific Conference of the Scientific-Research Institute of Rheumatology, Russian Academy of Medical Sciences "Modern approaches to the early diagnosis and treatment of rheumatic diseases" with international participation, Moscow, Russia 25-27 October 2012
- Annual European Congress of Rheumatology (EULAR 2013) in Madrid, Spain 12-15 June 2013
- Annual European Congress of Rheumatology (EULAR 2014) in Paris, France 11-14 June 2014
- Annual European Congress of Rheumatology (EULAR 2015) in Rome, Italy 10-13 June 2015
- Duke Seminar in Zalzsburg "Family Medicine", Austia, 10-16 April 2016
- Controversies in Systemic Lupus Erythematosus and Antiphospholipid Syndrome” in Florence, Italy 28th-30th April, 2016
- Annual scientific-practical Conference: “Rheumatology-2016: from science to practice” in Moscow, Russia 19-21 October, 2016
- Annual European Congress of Rheumatology (EULAR 2017) in Madrid, Spain 10-13 June, 2017
- Expert-meeting of Key rheumatologists of NIS countries, 16-19 August 2017, Helsinki, Finland
- Annual European Congress of Rheumatology (EULAR 2018) in Amsterdam, The Nerherland 13-16 June, 2018
- IV Eurasian congress of Rheumatologists, dedicated 60-years of Institute of Rheumatology in Moscow, Russia, 25-28 September, 2018
- 8th Italy-Israel Meeting on: Advances inAutoimmunity and Rheumatology in Brescia, Italy, 24-25 October, 2019
ԳՈՒՐԳԵՆ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
Արդեն 41 տարի է, ինչ դասավանդում եմ, բայց երբեւէ չեմ հոգնել, ընդհակառակը, քանի գնում, ավելի մեծանում է հետաքրքրությունս մեր ոլորտի հանդեպ
Ինչպես ամբողջ աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում նյարդային համակարգի հիվանդությունները բավական տարածված են, ուստի խիստ արդիական է բարձրակարգ մասնագիտացված ծառայությունների եւ որակյալ մասնագիտական ներուժի առկայությունը:
http://bestgroup.am/ կայքի զրուցակիցն է «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոնի նյարդաբանության կլինիկայի ղեկավար, բ.գ.դ., պրոֆեսոր ԳՈՒՐԳԵՆ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆԸ: Ունենալով երկար տարիների ներդրում մեր բժշկության մեջ` նա դժվարին պահերին կանգնում է հիվանդի կողքին, կիսում նրա դժվարությունները, հաճախ անհնարինը դարձնում հնարավոր եւ, իր կոչմանը հավատարիմ լինելուց բացի, սիրում է իր երկիրը:
-Բժիշկ, ընտրել եք շատ պատասխանատու, ռիսկային աշխատանք, ինչպե՞ս եւ ե՞րբ գնացիք այդ քայլին:
-Իրականում յուրաքանչյուր աշխատանք այսօր, անկախ բնագավառից, ռիսկային կարող ենք համարել: Գործունեությունս սկսել եմ բժշկական ինստիտուտն ավարտելուց հետո: 1976-1977թթ. սկսել եմ աշխատել Չարենցավան քաղաքի բուժսանմասում, իսկ արդեն 1978 թվականից աշխատում էի Երեւանի բժիշկների կատարելագործման ինստիտուտի (այսօր այն կոչվում է ՀՀ առողջապահության ազգային ինստիտուտ) նյարդաբանության ամբիոնում, եղել եմ լաբորանտ, ամբիոնի ասիստենտ, դոցենտ, այդ ընթացքում պաշտպանել թեկնածուական, ապա դոկտորական թեզերը, դարձել գիտությունների դոկտոր եւ ամբիոնի վարիչ: Ներկայումս նյարդաբանության մեկ ամբիոն կա Երեւանի պետական բժշկական համալսարանում, որտեղ ամբիոնի պրոֆեսոր եմ: 1978 թվականից առ այսօր շարունակում եմ աշխատել նաեւ «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոնում:
Այդ ընթացքում եղել եմ ՀՀ ԱՆ գլխավոր նյարդաբանը, բայց 2018 թվականին առողջապահության նախարարի հրամանով գլխավոր մասնագետների համակարգը դադարեց գործել: 2001 թվականից մինչ օրս Պաշպանության նախարարության բուժվարչության գլխավոր նյարդաբանն եմ: Շուրջ 10 տարի Հայաստանի նյարդաբանների ասոցիացիայի նախագահն եմ:
-Ի՞նչ են տալիս մասնագիտական ասոցիացիաները:
-Ասոցիացիաները բժիշկներին տալիս են գիտելիքների նոր եւ մեծ բազա, փորձի փոխանակություն արտերկրյա նյարդաբանների հետ: Անցյալ տարվա սեպտեմբերին անցկացրեցինք «Brain-2018» միջազգային համաժողովը, որին, ԱՄՆ նյարդաբաններից բացի, ժամանել էին ներկայացուցիչներ նաեւ Ռուսաստանից, Ֆրանսիայից, Կանադայից, Գերմանիայից եւ Շվեյցարիայից: Հայաստանի նյարդաբանները ծանոթացան մեր բնագավառի նորություններին:
2019 թվականի հուլիսին տեղի ունեցավ Հայաստանի 5-րդ միջազգային բժշկական համագումարը «Հայաստան-Սփյուռք-Արցախ՝ միաձուլում ի փառս առողջության» խորագրով, որի շրջանակներում անցկացվեց մեր նյարդաբանական գիտաժողովը «Սուր կաթված» թեմայով` նվիրված սուր ինսուլտի բուժման ժամանակակից մոտեցումներին: Պատրաստվում ենք 2020 թվականին անցկացնել «Brain-2020» կոնֆերանս, որի կազմակերպելն այնքան էլ հեշտ չէ: Սպասում ենք տարբեր երկրներից մոտ քառասուն հյուրերի ժամանմանը, որոնց կեցության կազմակերպումը ասոցիացիայի համար լուրջ պատասխանատվություն է: Այս գիտաժողովների անցկացումը լինելու է շարունակական: Ասոցիացիայի ղեկավարության նպատակը մեր երկրի նյարդաբաններին աջակցելն է, որպեսզի նրանք արտերկրյա վերապատրաստումների հնարավորություն ունենան: Կցանկանամ, որ ասոցիացիաները կարողանան վճռական դեր խաղալ մեր երկրի բժիշկների պաշտպանվածության, նրանց աշխատանքի ճիշտ կազմակերպման հարցերում:
-Ի՞նչ կասեք ձեր ոլորտի երիտասարդ կադրերի մասին:
- Այսօրվա դրությամբ բժշկական համալսարանի նյարդաբանության ամբիոնում 48 նոր մասնագետ 3 տարի ժամկետով անցնում է նյարդաբանական մասնագիտացում: Նրանք բավական զարգացած են, ունեն մեծ ձգտում եւ կատարելագործվելու ծարավ, ցանկանում են դառնալ լավ մասնագետ: Բայց նրանք պետք է նաեւ լավ հոգեբան լինեն, եւ մենք աշխատում ենք նաեւ այդ ուղղությամբ: Սակայն կան որոշակի դժվարություններ ուսումնական գործընթացում, որոնցից մեկն էլ հայերեն լեզվով մասնագիտական գրականության պակասն է: Ռեզիդենտները հիմնականում օգտվում են ռուսերեն եւ անգլերեն ինտերնետային աղբյուրներից, սակայն ոչ բոլորն են լավ տիրապետում այդ լեզուներին: Ամբիոնում այսօր պատրաստվում է հայերեն լեզվով նյարդաբանության ազգային ձեռնարկ, որը կբարձրացնի ուսուցման որակը եւ առարկայի ընկալումը: Արդեն 41 տարի է, ինչ դասավանդում եմ, բայց երբեւէ չեմ հոգնել, ընդհակառակը, քանի գնում, ավելի մեծանում է հետաքրքրությունս մեր ոլորտի հանդեպ
-Ընդունված ավանդույթ է, որ երեխաներն ընտրում են իրենց ծնողերի մասնագիտական ուղին, Ձեր երեխաների դեպքում այդպե՞ս է:
-Իրականում այդպես է, եւ բժշկական մթնոլորտում մեծացած երեխան հիմնականում ձգտում է բժիշկ դառնալ: Կինս, ես եւ ավագ դուստրս նյարդաբան ենք, կրտսեր աղջիկս՝ ատամնաբույժ, իսկ մեծ թոռնիկս բժշկական համալսարանի 5-րդ կուրսի ուսանող է: Ի դեպ, մայրս նույնպես բժիշկ է եղել, մանկաբույժ, եւ լինում էին դեպքեր, երբ կեսգիշերին հարեւանը դուռը թակում եւ խնդրում էր մայրիկիս օգնությունը, որ գնա եւ իրենց վատառողջ երեխային նայի: Նույնը այսօր տեղի է ունենում նաեւ ինձ հետ:
-Ըստ Ձեզ, բժշկությունը մասնագիտությո՞ւն է, թե կոչում:
-Իհարկե, առաջին հերթին մասնագիտություն է: Բայց երբ տարանջատում են լավ եւ վատ բժիշկ հասկացողությունը, կարծում եմ, նկատի ունեն ոչ թե բժշկի մասնագիտական գիտելիքները, այլ մոտեցման ձեւը, հիվանդին հոգեբանորեն օգնելը, նրան այդ ծանր վիճակից դուրս բերելու կարողությունը: Նյարդաբանների մոտ հոգեբանությունը շատ մեծ նշանակություն ունի, եւ ես միշտ աշխատել եմ այնպես, որ ինձ դիմող ոչ մի հիվանդ դժգոհ չհեռանա: Իսկ դա անչափ կարեւոր հանգամանք է:
-Կվերհիշե՞ք Ձեր առաջին պացիենտին:
-1976 թվականին` բժշկական ինստիտուտի 7-րդ կուրսում, երբ 2-րդ հիվանդանոցում աշխատում էի որպես ինտերն, մենք համարվում էինք, այսպես ասած, բժիշկների օգնականներ: Եվ իմ առաջին պացիենտը, որ իշեմիկ ինսուլտ էր տարել, ապաքինվեց գրեթե լիովին:
-Ո՞ւմ եք համարում Ձեր ուսուցիչը:
-Պրոֆեսոր, ակադեմիկոս Սուրեն Գեղամի Զոհրաբյանին, ով, ցավոք, մահացավ երկու տարի առաջ: Ես նրա մոտ եղել եմ 1978 թվականից` Երեւանի բժիշկների կատարելագործման ինստիտուտում, երբ նա ամբիոնի վարիչն էր, ու միշտ երախտապարտ եւ պարտական կլինեմ նրան:
-Տեղեկացված ենք, որ գեներալ-մայորի կոչում եք ստացել, մի փոքր կխոսե՞ք այդ մասին:
-Տարին այս պահին չեմ կարող կոնկրետ հիշել (ինձ թվում է` միջազգային ահաբեկչության ալիքի բարձրացման ֆոնի վրա էր), երբ մեր երկրում բացվեց Մոսկվայի «Антитеррор» կազմակերպության մասնաճյուղը, եւ ինձ առաջարկեցին անդամակցել այդ կազմակերպությանը, ու ես, իհարկե, համաձայնեցի: Ես այնտեղ բժշկական տարբեր թեմաներով դասախոսություններ էի կարդում, նաեւ այլ գործունեություն ծավալում: Մեկ տարի հետո ինձ շնորհվեց գնդապետի կոչում, երկու տարի անց պարգեւատրեցին «Սուրբ Գեորգի Հաղթաբերի», «Գեներալ Պլատով» ոսկե շքանշաններով: Առողջապահության ազգային ինստիտուտի 50-ամյակի կապակցությամբ առողջապահության համակարգում մասնագիտական բազմամյա ծառայության ու աշխատանքային գնահատելի հաջողությունների համար ՀՀ վարչապետի կողմից պարգեւատրվել եմ շնորհակալագրով` արցախյան ազատամարտի ընթացքում բժշկական օգնության ցուցաբերման գործում ունեցած ակտիվ մասնակցության ու նշանակալի ավանդի համար: Պարգեւատրվել եմ նաեւ «Անդրանիկ Օզանյան», «Գարեգին Նժդեհ» շքանշաններով: Իսկ 4-5 տարի առաջ ինձ արդեն շնորհվեց գեներալ-մայորի կոչում, ունեմ պատվոգիր ՀՀ-ում ռուսական զորքերի հրամանատարից:
-Ձեր մաղթանքը մեր հասարակությանը:
-Կցանկանամ, որ մեր երկրում լինի համերաշխություն, պատերազմ չլինի, մեր սահմանը լինի առանց կրակոցների, եւ զոհեր չլինեն: Ցանկանում եմ, որ մեր երկիրը ծաղկի, շենանա, ոչ մեկը չլքի հայրենի եզերքը, եւ այն մարդիկ, որոնք 1992 թվականից հեռացան հայրենիքից, ետ վերադառնալու հնարավորություն ունենան:
Եվ, իհարկե, բոլորին մաղթում եմ առողջություն:
Gurgen Hovhannisyan
|
|
Date of birth |
01.12.1953 |
Marital status |
Married, has two daughters. |
Education |
|
1959-1969 |
35 school after N.V. Gogol, graduated with honors |
1969-1975 |
YSMU faculty of general medicine |
1975-1976 |
N 2 clinical hospital, residency |
1976-1978 |
Medical-sanitary unit of Charentcavan, neurologist |
1978Ã. |
Department of Neurology and Neurosurgery, Yerevan State Institute of Improvement of Physicians, Senior Laboratory Assistant |
1987 |
Elected Assistant at the Department of Neurology and Neurosurgery. |
1990 |
PhD Thesis Approval in Tbilisi, at the Scientific Council of the State Medical Institute's Specialized Scientific Council: Disorders of Microcirculation Related to Certain Stages of Lipid Metabolism in Ischemic Stroke Clinic and Pathogenesis. |
2000 |
Doctoral Thesis Approval at the specialized Scientific Council of the National Institute of Health of the Republic of Armenia after Avdalbekyan on the following topic: The influence of aggregate state of blood cells on microcirculation in the pathogenesis of cerebrovascular diseases. |
Work experience |
|
1990 |
After restructuring the Yerevan’s Institute of Physician Improvement, he was elected to the position of Associate Professor in the Chair of Neurology, Neurosurgery and Pediatric Neurology. |
1994 |
By the decision of the State Committee of Higher Education of the Russian Federation has been awarded the title of Associate Professor of Neurology Chair. |
1996 |
Chairman of Neurology, Neurosurgery and Pediatric Neurology at the National Institute of Health after Academician S.K. Avdalbekyan. |
2001 |
By the decision of the Scientific Council of the National Institute of Health after academician S.H. Avdalbekyan was awarded the title of Professor. |
2001-Till today |
Chief Neurologist of the Military Medical Department of the Ministry of Defense of the Republic of Armenia. |
2001-Till today |
Head of Neurology Clinic at St. Gregory the Illuminator Medical Center. |
2002 |
He has been awarded the title of Professor by the RA Higher Qualification Commission. |
2005 – 2018 |
Chief Neurologist of the Ministry of Health of RA. |
2009 - Till today |
Chairman of the RA Association of Neurologists. |
2011 |
After joining the National Institute of Health of RA and Yerevan State Medical University, Chairman of the Department of Neurology at the Faculty of Postgraduate Continuing Education. |
2011 |
Was awarded the rank of colonel, was appointed senior inspector of internal security. |
2015 |
Was awarded the rank of Major General and was appointed Senior Adviser to the 3rd Class of internal security. |
Knowledge of foreign languages. |
Russian, German. |
Published works. |
Author of 2 methodological manuals, candidate and doctoral theses, 96 scientific works. |
Rewards |
The Government has awarded "Andranik Ozanyan", "Garegin Nzhdeh" medals. He was awarded the "St. George's Invincible" Gold Medal, the "General Plateau" Gold Medal. On the occasion of the 50th anniversary of the National Institute of Health, he is awarded the Jubilee Gold Medal for his long and diligent work. He has been awarded a diploma by St. Gregory the Illuminator Medical Center for many years of professional work in the healthcare system and valuable work success. The Prime Minister of the Republic of Armenia awarded him with a letter of gratitude for his active participation and significant contribution to the provision of medical assistance during the Artsakh Liberation War. The diploma is awarded to the head of the Neurology Clinic of St. Gregory the Illuminator Medical Center, Professor Hovhanisyan Gurgen, for assistance in developing cooperation between the border control department of the Federal Security Service of the Russian Federation in the Republic of Armenia and St. Gregory the Illuminator medical center, as well as for the provision of qualified medical assistance to border control officers. |
ԱՇՈՏ ՍԻՐՈՒՆՅԱՆ
Յուրաքանչյուր բժշկի համար ամենակարեւորը հիվանդներին առողջ տեսնելն է
Ընտանիքն ու երեխան յուրաքանչյուր մարդու կյանքում գերագույն արժեքներ են, առանց որոնց դժվար թե լինի կատարյալ երջանկություն: Երեխաները մեր կյանքը լցնում են սիրով, ջերմությամբ ու բազմերանգ գույներով: Յուրաքանչյուր կին իր մեջ ծնված օրվանից կրում է մայրական բնազդը, որը տարիքի հետ հասունանում ու ուղեկցում է կնոջը ողջ կյանքում: Թեեւ աշխարհի բոլոր կանայք ծնվում են մայրական բնազդով, բայց ավաղ, նրանցից շատերը ունակ չեն մայրանալու... Ու այստեղից էլ սկսվում է դաժան իրականությունը: Բարեբախտաբար, այսօր ժամանակակից ախտորոշման ձեռքբերումները թույլ են տալիս բացահայտել առկա շեղումները հղիության դեռեւս վաղ փուլերում, եւ դա հնարավորություն է ընձեռում խուսափել գենետիկորեն հիվանդ երեխա լույս աշխարհ բերելու վտանգից:
Գինեկոլոգի մասնագիտությունը մի կարեւոր առանձնահատկություն ունի, որով այն տարբերվում է մյուս բժշկական մասնագիտություններից:Կինը շարունակաբար շփվում է գինեկոլոգի հետ ե՛ւ պրոֆիլակտիկ, ե՛ւ բուժման նպատակներով կյանքի տարբեր փուլերում՝ սեռական հասունացման շրջանից մինչեւ ծերություն: Ցանկացած կնոջ համար իր գինեկոլոգը պարզապես բժիշկ չէ. նա կնոջ օրգանիզմի ու խնդիրների մասին գիտի ավելին, քան շատ հարազատ մարդիկ:
http://bestgroup.am/ կայքի զրուցակիցն է «Շենգավիթ» բժշկական կենտրոնի գլխավոր տնօրենի՝ ծննդօգնության գծով տեղակալ, մանկաբարձական բաժնի ղեկավար ԱՇՈՏ ՍԻՐՈՒՆՅԱՆԸ: Բժիշկները, դժվարին պահերին կանգնելով հիվանդի կողքին, կիսում են նրա դժվարությունները` հաճախ անհնարինը դարձնելով հնարավոր:Հենց այդպիսին է մեր զրուցակիցը, որն ամեն կերպ ձգտում է բարելավել պացիենտների հետագա կյանքի որակը:
-Պարոն Սիրունյան, ո՞ւմ եք համարում Ձեր ուսուցիչը:
-Ուսուցիչ կարող եմ առաջնահերթ համարել իմ հայրիկին, որը 30 տարուց ավելի եղել է Արարատի մարզի գլխավոր մասնագետը մանկաբարձագինեկոլոգիական ոլորտում: Ընդհանրապես մեր ընտանիքում բոլորը եղել են բժիշկներ, եւ ես մշտապես գտնվել եմ բժշկական մթնոլորտում: Օրդինատուրայում ուսանելու տարիներին իմ ուսուցիչը կարող եմ համարել Բագրատ Բորիսի Մկրտչյանին, որից ստացել եմ իմ հիմնական վիրաբուժական ունակությունները:
-Բժիշկ, ի՞նչ փոփոխություն եք տեսնում դիմելիության կուլտուրայի դինամիկայի մեջ:
- Վերջին տարիներին Հայաստանում զարգացել է գինեկոլոգին այցելելու կուլտուրան: Ընդ որում, դիմողների թիվն էլ զգալիորեն ավելացել է: Դա, իմ կարծիքով, պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ հատկապես երիտասարդները շատ են օգտվում ինտերնետ պորտալից՝ փորձելով ավելի տեղեկացված լինել: Իսկ դա մեր աշխատանքը ե՛ւ հեշտացրել է, ե՛ւ, ավելի շատ, դժվարացրել: Պացիենտը գալիս է արդեն տեղեկացված, պատրաստված, ինտերնետ պորտալով փորձում է հասկանալ իր խնդրի լրջությունը: Բայց, ցավոք, շատ քչերն են կարդում այն, ինչը զուտ մասնագիտական է: Փաստորեն, նման մարդիկ արդեն ընդունած են լինում ուրիշների մտքերը, մտահղացումները, եւ շատ դժվար է լինում նրանց հետ աշխատելը, ինչ-որ բան հասկացնելը: Նրանք, այսպես ասենք, շատ կարդացած են, բայց նրանց իմացած տեղեկատվությունը, մեղմ ասած, ոչ ստույգ է: Իհարկե, կան նաեւ ճիշտ տեղեկացված հիվանդներ էլ, որոնց հետ մեր աշխատանքն ավելի հեշտանում է: Բայց կա մի ցավալի փաստ. ցավոք, ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ, կարծես թե, բժիշկն անպաշտպան է, եւ ցանկացած լուրջ կամ ոչ բարդ դեպքերում նա թիրախ է դառնում: Իրականում ոչ մի բժիշկ, որն իր գործում միշտ ձգտում է հասնել կատարյալին, չի ցանկանա` որեւէ հիվանդ խնդիր ունենա: Բայց մշտապես վատ դեպքերն են ցունամիի պես տարածվում հանրապետությունով մեկ, լավ դեպքերը երբեք չեն քննարկվում հասարակության կողմից:
-Ըստ Ձեզ, ի՞նչ են տալիս ասոցիացիաները բժիշկներին:
-Ասոցիացիաները շատ բան կարող են տալ բժիշկներին, քանի որ կազմակերպում են սեմինարներ, կոնֆերանսներ, դրսից մասնագետներ են հրավիրում, որոնց արդյունքում տեղի է ունենում փորձի փոխանակություն: Բայց անկեղծորեն ուզում եմ ասել, որ մեզ մոտ ասոցիացիաները դեռ բավականին զարգացած չեն: Ինձ հասած տեղեկատվության համաձայն, կազմակերպվածությամբ աչքի է ընկնում ուրոլոգների ասոցիացիան, մնացածի մասին չեմ կարող կարծիք հայտնել, քանի որ տեղեկացված չեմ:
-Բժիշկ, ի՞նչ ճանապարհ եք անցել մինչ օրս: Ինչպե՞ս կգնահատեք այն:
-Իմ անցած ճանապարհը չի տարբերում մյուս բժիշկների անցած ճանապարհից, իսկ իմ` բժիշկ դառնալը, կարծես թե, ծրագրավորված էր: Ապրում եմ իմ մասնագիտությամբ, առանց որի իմ կյանքը չեմ պատկերացում, ու եթե ինձ կրկին հնարավորություն ընձեռվեր մասնագիտություն ընտրել, ապա միանշանակ կընտրեի բժշկի մասնագիտությունը: Հիշում եմ` անգամ հերթապահում էի ամիսը 14-18 անգամ, իսկ եթե իրականում աշխատասեր ես, անպայման կհասնեմ քո նվիրակական երազանքներին: Նշեմ, որ տարին մի քանի անգամ պարտադիր մասնակցում եմ վերապատրաստումների, որոնցից կառանձնացնեմ 2000 թվականին ԱՄՆ-ի Կալիֆորնիայի նահանգի Օրանժ կոմսության Սենտ-Ջոզեֆ հոսպիտալում «Էնդոսկոպիկ եւ հեշտոցային վիրաբուժություն գինեկոլոգիայում» թեմայով եւ 2005 թվականին Ավստրիայի Զալցբուրգ քաղաքի Կորնելյան համալսարանում «Մանկաբարձություն եւ գինեկոլոգիա» թեմայով սեմինարները: Անդամակցում եմ Հայաստանի եւ Կանադայի մանկաբարձ-գինեկոլոգների, ինչպես նաեւ ամերիկյան գինեկոլոգ-լապարոսկոպիստների ու ուրոգինեկոլոգիական միջազգային ասոցիացիաներին:
-Բժիշկ, տեղյակ ենք, որ հաճախ եք լինում Գյումրիում:
-Այո, ես մշտապես աշխատանքային այցերով Գյումրիի ծննդատուն եմ գնում, անցկացնում կոնսուլտացիաներ, որոնց անհրաժեշտությունը շատ կա, ինչպես նաեւ կատարում եմ վիրահատական միջամտություններ: Այդ կանայք բացարձակապես ուշադրությունից դուրս են մնում նաեւ նյութական ծանր վիճակի պատճառով, բայց, բարեբախտաբար, այսօրվա կանայք սկսել են իրենց գնահատել եւ սիրել, սկսել են հետեւողական լինել իրենց առողջության նկատմամբ: Եղել են օրեր, երբ ես 50 կանանց հետ կոնսուլտացիա եմ անցկացրել: Այդ տարածաշրջանը ուշադրությունից դուրս է, եւ, չնայած այնտեղ աշխատում են լավագույն մասնագետներ, բավականին բարձր մանկաբարձագինեկելոգիական ծառայություններ են մատուցում, բայց հիվանդանոցի պայմանները ծայրահեղ ծանր են, անձրեւների ժամանակ կաթոցների պատճառով աշխատանքը պարզապես կաթվածահար է լինում: Կցանկանամ, որ գոնե այս հարցազրույցից հետո մի քայլ արվի այդ տարածաշրջանի համար:
-Բժիշկ, ի՞նչ կասեք երիտասարդ կադրերի մասին:
-Չեմ կարող բոլորի մասին կարծիք հայտնել, կասեմ միայն, որ մեր «Շենգավիթ» բժշակական կենտրոնում այնպիսի մի դրվածք կա, որ, երբ գալիս են երիտասարդ կադրեր, մենք ստեղծում ենք բոլոր հնարավոր պայմանները նրանց առաջխաղացման եւ զարգացման համար: Իսկ թե նրանք ինչպես են ընկալում եւ կիրառում այդ ամենը, ինչքանով է իրենց պետք, դա արդեն իրենց խնդիրն է: Կասեմ միայն, որ քիչ են կարդում, չնայած, ճիշտն ասած, իրականում շատ կարդալու անհրաժեշտություն էլ չկա, քանի որ այսօր ինտերնետ պորտալը ողողված է անհրաժեշտ թե բժշկական նեղ մասնագիտական, թե ամենատարբեր տեղեկատվությամբ:
-Որպես վերջաբան Ձեր մաղթանքը հայ հասարակությանը:
-Կցանկանամ, որ լինեն ավելի զգոն, ունենան լուրջ մոտեցում իրենց առողջության նկատմամբ ու բժշկի դիմեն այն դեպքերում, երբ դեպի վտանգ գնացող սահմանագիծը դեռ չեն անցել: Իսկ երբ վտանգները բավականին մեծ են, ակնկալիքները քիչ են լինում: Յուրաքանչյուր բժշկի համար ամենակարեւորը հիվանդներին առողջ տեսնելն է: Եղեք առողջ, սիրեք այն, ինչ ձեզ տրված է Աստծո կողմից:
ԱՍԱՏՈՒՐ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
Ինչքան վաղ հայտնաբերվի խնդիրը, այնքան ավելի հեշտ կլինի բուժօգնություն ցուցաբերելը
Բժշկությունն օրեցօր առաջընթաց է ապրում, եւ արդի նորարարությունների զարկերակին համընթաց պետք է քայլել:Ակնաբուժության ոլորտը պահանջում է առավելագույն մասնագիտական պատրաստվածություն, նվիրվածություն: http://bestgroup.am/ կայքի զրուցակիցն է Ս. Վ. Մալայանի անվան ակնաբուժական կենտրոնի ակնաբույժ, ՀԱՆ աչքի շարժական հիվանդանոցի (ԱՇՀ) համակարգող, Ամերիկայի ակնաբույժների ասոցիացիայի անդամ (AAO) եւ Եվրոպական կատարակտալ-ռեֆրակցիոն վիրաբույժների միության անդամ (ESCRS), բժիշկ-ակնաբույժ, միկրովիրաբույժ ԱՍԱՏՈՒՐ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆԸ: Նա իր գործի նվիրյալներից մեկն է, ում անմիջական մասնակցությամբ բազմաթիվ հիվանդներ վերականգնել են իրենց աչքի լույսը եւ սկսել բոլորովին այլ գույներով ընկալել աշխարհը: Բժշկի լավ կազմակերպած աշխատանքի շնորհիվ կատարվում է հիվանդների ճշգրիտ ախտորոշում եւ հետագա բուժում:
-Մի քիչ կխոսե՞ք «Լույս հայի աչքերին» ծրագրի մասին:
-Պրոֆեսոր Ալեքսանդր Սերգեյի Մալայանի եւ ամերիկահայ բարերար պրոֆեսոր Ռոջեր Օհանեսյանի համատեղ գաղափարի արդյունքում, «Հայկական ակնաբուժական նախագիծ» բարեգործական կազմակերպության նախաձեռնությամբ արդեն 16 տարի է՝ Հայաստանում իրականացվում է «Լույս հայի աչքերին» ծրագիրը: Շարժական ակնաբուժական կլինիկան, որը հագեցած է ահրաժեշտ սարքավորումներով եւ համալրված է համապատասխան մասնագետներով, շրջում է Հայաստանի բնակավայրերում, անվճար բուժզննություններ, անհրաժեշտության դեպքում` նաեւ վիրահատություններ կատարում, կանխարգելում ձեռքբերովի կուրությունը: Շրջանների բուժկետերում մեր խմբերը կամ տեղի ակնաբույժները նախօրոք իրականացնում են բնակչության բուժզննում` սքրինինգ եղանակով: Մոտավոր որոշվում է հիվանդների թիվը, եւ ուղեգրվող հիվանդներին տրվում է կտրոն, որի վրա նշվում է այցելության օրը եւ ժամը: Պլանավորված ժամանակահատվածում շարժական հիվանդանոցով մեկնում ենք մարզ եւ կատարում գործիքային հետազոտությունները, լազերային միջամտությունները եւ վիրահատությունները: Ընդ որում, վիրահատությունների եւ լազերային միջամտությունների քանակը գրեթե միշտ նախատեսվածից շատ է լինում, բայց մինչեւ հերթագրված վերջին հիվանդը բոլոր վիրահատությունները կատարվում են: Շարժական կլինիկան կշարունակի գործել այն վայրերում, որտեղ ռեգիոնալ ակնաբուժական կլինիկաներ չկան։
-Պարոն Հովսեփյան, ի՞նչ խնդիրներով են ավելի հաճախ Ձեզ դիմում մարզերում:
-Հաճախակի հանդիպող հիվանդությունը կատարակտն է, որի զգալի մասն արդեն գերհասուն բարձիթողի վիճակում է լինում: Վիրահատության ընթացքում դրվում է արհեստական ոսպնյակ: Արդեն մի քանի տարի է, որ առավելապես կիրառում ենք վիրահատության ֆակոէմուլսիֆիկացիոն (առանց կարի) ժամանակակից եւ արդյունավետ մեթոդը, որի շնորհիվ շատ հաճախ վիրահատության հենց հաջորդ օրը հիվանդի մոտ տեսողությունը 80-100%-ով վերականգնվում է: Հաճախակի են նաև գլաուկոման, մսամոլները, ավելի հազվադեպ` կոպերի խնդիրները:
Տարիներ շարունակ Հայաստանի տարբեր մարզերում «Լույս հայի աչքերին» ծրագիրն իրականացնելու ընթացքում մշտապես ոգեշնչվել ենք հազարավոր մարդկանց շնորհակալական խոսքերից: Սոցիալապես խոցելի անձինք հնարավորություն ունեն անվճար օգտվելու ակնաբուժական ժամանակակից ծառայություններից եւ արդյունքում՝ վերականգնելու իրենց աչքի լույսը:
-Խոսենք արհեստական ոսպնյակի ֆիքսացիայի Ձեր անհատական մեթոդի մասին: Կիրառվո՞ւմ է այդ մեթոդն այսօր ակնավիրաբուժական պրակտիկայում:
-Այս մեթոդը հայտնաբերել եւ կիրառության մեջ եմ դրել 2007 թվականից, երբ Մալայան կենտրոնում հիվանդներիցս մեկի վիրահատության ընթացքում հետին խցիկային ոսպնյակի հենարանի անլիարժեքության պատճառով, ընդունված կանոնների համաձայն, անհրաժեշտ էր գնել նոր առաջային խցիկային մոդելի ոսպնակ: Իսկ դա հիվանդիս համար մատչելի չէր, եւ ես ստիպված էի օգտագործել արդեն ներդրված հետին խցիկային մոդելի ոսպնյակը, որի համար մտածեցի նոր ֆիքսացիայի մեթոդ: Առայսօր մեթոդը կիրառել եմ այն բոլոր բարդ դեպքերի ժամանակ, երբ ոսպնյակի բնական հենարանը շատ թույլ էր կամ իսպառ բացակայում էր: Այս մեթոդն ավելի շատ կիրառվում է անվճարունակ հիվանդների համար, ուստի այդ գաղափարը սկսեց ներդրվել «Լույս հայի աչքերին» բարեգործական ծրագրում:
Վերջին տարիներին նոր ուլտրաձայնային ֆակոէմուլսիֆիկացիայի եղանակն է հիմնականում կիրառվում կատարակտի վիրահատության ժամանակ, ինչն ակնավիրաբուժության մեջ համարվում է ժամանակակից առաջատար եղանակ: Առաջարկված ֆիքսացիայի մեթոդը համադրելի է նաեւ կատարակտի ֆակոէմուլսիֆիկացիայի եղանակով վիրահատության գնացող հիվանդների համար, որոնց մոտ առկա է բնական ոսպնյակի հենարանի թուլություն:
-Բժշկությունը կոչո՞ւմ է, թե մասնագիտություն:
-Բոլոր բժիշկներս էլ Հիպոկրատի երդում ենք տվել եւ ուզում ենք աշխատել ի շահ պացիենտի: Ցանկացած հիվանդի երջանկություն է պատճառում, երբ իրեն աջակցության ձեռք են մեկնում: Հաճելի է, երբ տեսնում ես, որ կարողանում ես հեռավոր գյուղերի բնակիչներին բուժօգնություն ցուցաբերել ու փրկել հետագա կուրացումից, մինչդեռ նրանք օրվա հացը հոգալու խնդիր ունեն եւ ի վիճակի չեն մասնագետի դիմել:
-Բժիշկ, կներկայացնե՞ք Մալայան կենտրոնում առկա նորագույն տեխնոլոգիաներից մեկը:
-Մալայան կենտրոնում գործող առաջատար հանրահայտ «Ալկոն» ֆիրմայի ֆեմտովայրկյանային լազերը տեսողության շտկման բացառիկ սարք է եւ ունի կանխատեսելի ճշգրտություն: Այն հնարավորություն է տալիս ձեւավորել համաչափ բարակ տափակ եղջերաթաղանթային լաթ ամբողջությամբ վերահսկվող տրամագծով, հաստությամբ եւ կենտրոնի տեղակայմամբ: Նրան զուգակցված այլ սարքի (էքսիմերային) միջոցով շտկվում է կարճատեսությունը, հեռատեսությունը եւ ասիգմատիզմը: Ֆեմտովայրկյանային սարքը կիրառվում է նաեւ կերատոկոնուսի ժամանակ կերառինգերի ճշգրիտ տեղադրման համար:
-Իսկ ի՞նչ կասեք առաջնային օղակի մասին:
-Մեր առաջնային օղակներում բավականին բանիմաց բժշիկներ կան, եւ նրանք, անհրաժեշտության դեպքում, հիվանդներին ուղեգրում են ակնաբուժական կլինիկաներ: Մեր դեպքում նախօրոք հերթագրում են հիվանդներին, թղթաբանությունը իրականացնում, եւ մենք ընդունում ենք նրանց: Իհարկե, բժշկի ընտրությունը կարեւոր է:
-Ձեր կարծիքը երիտասարդ սերնդի մասին, ըստ Ձեզ, ի՞նչ ապագա կունենա մեր ակնաբուժությունը:
-Այժմյան սերունդը ձգտող է, պրպտող, ցանկանում է մշտապես քայլել նորարարությունների զարկերակին համընթաց: Այսօր երիտասարդների համար ավելի հասանելի են թե գրականությունը, թե լայնածավալ տեղեկատվությունը: Իսկ մեր ժամանակներում մենք բժշկական գրականություն էինք փնտրում գրադարաններում, որ անհրաժեշտ նյութը կարդանք: Եվ համոզված եմ, որ յուրաքանչյուր պրպտող անձ կհասնի իր նպատակին:
-Ո՞ւմ եք համարում Ձեր ուսուցիչը:
-Իհարկե, միանշանակ Ալեքսանդր Սերգեյի Մալայանին եւ Կարեն Ալեքսանդրի Շաղբաթյանին, որոնց տված գիտելիքներն ինձ համար անգնահատելի են:
-Որպես վերջաբան Ձեր մաղթանքը հայ հասարակությանը:
-Ուզում եմ բոլորին ասել, որ հիվանդության կանխարգելումը շատ ավելի դյուրին է, քան բուժումը, ուստի թող պացիենտներն ավելի վստահաբար դիմեն բժշկի, որովհետեւ մենք՝ բժիշկներս, օրնիբուն ջանք չենք խնայում, որպեսզի որակյալ եւ նպատակային բուժօգնություն ցուցաբերենք: Կցանկանամ, որպեսզի ավելի շատ վստահեն ու հարգեն բուժաշխատողներին: Մաղթանքս էլ մշտապես անփոփոխ է. «Առողջ ապրեք, ուշադիր եղեք ձեր առողջության նկատմամբ»: Բոլորին խորհուրդ կտամ շատ հետեւողական լինել իրենց աչքերի առողջության հարցում, կանխարգելիչ նպատակներով գոնե տարին մեկ անգամ անցնել բուժզննում, քանի որ, ինչքան վաղ հայտնաբերվի խնդիրը, այնքան ավելի հեշտ կլինի բուժօգնություն ցուցաբերելը: